Theo Đông y, cá lóc có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ khí huyết, gân xương, trừ đàm, dùng tốt cho những trường hợp bị các bệnh phổi, bồi bổ cho người mới khỏi bệnh vì dễ hấp thu. Cá lóc giàu dinh dưỡng, đóng vai trò là thực phẩm chức năng, mang lại lợi ích sức khỏe. Cá lóc là nguồn cung cấp dồi dào của các nhóm chất dinh dưỡng chính bao gồm protein hữu ích (78,32 ± 0,23%), lipid (2,08 ± 0,08%) và vitamin A (0,265 ± 0,013mg). Nó có hàm lượng cao axit arachidonic (AA) 20: 4 omega-6 và axit docosahexaenoic (DHA) 22: 6 omega-3, là nguồn thực phẩm tốt vì chứa hàm lượng cao các axit amin và axit béo.
Cá lóc rất giàu dinh dưỡng, lại có lượng vitamin A dồi dào cho nên giúp người mới khỏi ốm hồi phục sức khỏe nhanh. Cá lóc rất lành nên trẻ em và người lớn ăn thường xuyên đều tốt. Cá lóc cũng là thực phẩm tốt cho người cần giảm cân. Trong cá lóc có chứa hàm lượng chủ yếu là canxi, vitamin và các nguyên tố vi khoáng giúp cơ thể khỏe mạnh, kích thích tăng trưởng chiều cao, kiểm soát cân nặng tốt. Những người thừa cân, béo phì trong thực đơn ăn uống thường được khuyên sử dụng cá lóc.
Món cháo cá lóc từ xưa tới nay vẫn được dùng cho trẻ em, người lớn ốm đau, suy nhược, cần hồi phục nhanh. Ăn cá nói chung và cá lóc nói riêng 3 - 5 lần/tuần có thể giảm được nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nguyên nhân là các axit béo omega-3 trong cá có khả năng ngăn ngừa loạn nhịp, giảm lượng triglycerid và lượng mỡ cơ thể. Trẻ em nếu tạo thói quen ăn cá từ nhỏ ít có nguy cơ dị ứng so với các trẻ khác. Ăn cá giúp trẻ thông minh, tránh được nguy cơ mắc bệnh Alzheimer sau này.
Để an thần, sinh tân nhuận phế, kiện tỳ, dưỡng trí người ta lấy cá lóc 500g, táo đỏ 10 quả, táo tây vỏ đỏ 2 quả, gừng tươi 2 lát, gia vị, dầu thực vật. Cá rán với gừng cho thơm. Táo tây gọt bỏ vỏ, hạt, thái miếng nhỏ. Táo đỏ bỏ hạt. Nấu nước sôi rồi cho tất cả vào, tiếp đến là táo. Nước phải ngập các thứ trên. Đậy kín, nấu 2 tiếng. Cho gia vị, ăn nóng. 10 ngày là một liệu trình. Vào mùa đông, trẻ em và người già dễ cảm lạnh, lấy cá lóc 500g làm sạch, luộc hoặc nướng gỡ lấy thịt, xào hành mỡ cho thơm. Gạo tẻ ngon 200g nấu nhừ sau đó cho cá nấu sôi khi ăn múc ra tô cho thêm gừng, hành, tiêu, gia vị mắm bột ngọt vừa đủ ăn nóng cho ra mồ hôi... Các vị phối hợp thành món cháo ngon bổ tỳ vị, giải phong hàn... Đặc biệt, món ăn rất thích hợp với trẻ hay bị ngạt mũi, ho đờm khi gặp lạnh.
Những người mắc bệnh dạ dày hay tiêu hóa nên ăn món cá lóc chế biến theo cách: Lấy cá lóc 250g, đậu đỏ 50g, vỏ bí đao 30g. Cho vỏ bí đao vào bụng cá rồi nấu với đậu đỏ đã nấu chín, sau 30 phút là dùng được. Ngày dùng 2 lần, ăn cả cái lẫn nước. Dùng liên tục 5 ngày.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y Vũng Tàu)
