Bóng dáng ngân hàng trong mua trái phiếu doanh nghiệp

Đó là nhận định của chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu về thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Cụ thể, ông Hiếu cho biết, tại Việt Nam, các ngân hàng rất đa chức năng, đồng thời vừa là ngân hàng thương mại vừa là ngân hàng đầu tư. Các ngân hàng này hỗ trợ về kỹ thuật để các doanh nghiệp đủ điều kiện phát hành. Sau đó, ngân hàng còn hỗ trợ phân phối lượng trái phiếu đó. Nhờ vậy, trong 6 tháng đầu năm nay, bất chấp dịch bệnh, lượng trái phiếu doanh nghiệp vẫn tăng trưởng rất mạnh.

Hiện người dân, nhà đầu tư nhỏ lẻ đang tiếp cận trái phiếu doanh nghiệp vì họ thấy bóng dáng của ngân hàng đứng đằng sau trái phiếu. 

Tuy nhiên, ông Hiếu nhấn mạnh, chỉ số ít trái phiếu được ngân hàng bảo lãnh thanh toán, tức nhà đầu tư mua trái phiếu của nhà phát hành, trong trường hợp rủi ro, nhà phát hành không trả được nợ, thì ngân hàng sẽ trả thay. Như vậy, phần lớn số trái phiếu còn lại chỉ được bảo lãnh phát hành. Nghĩa là, nếu phát hành không hết, ngân hàng sẽ cam kết mua toàn bộ số trái phiếu còn lại.

Ngoài ra, lượng trái phiếu đang hiện hành chủ yếu không có tài sản bảo đảm hoặc đảm bảo bằng cổ phiếu. Trong khi, cổ phiếu thì biến động theo thị trường. Do đó, "thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang tiềm ẩn nhiều rủi ro do dịch bệnh Covid-19 khiến doanh nghiệp không thể hoạt động nhưng vẫn đi vay vốn. Và các rủi ro đều đổ dồn vào trái chủ", ông Hiếu nhấn mạnh.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 phát hành trái phiếu là cơ hội giúp cho doanh nghiệp tiếp cận vốn đầu tư phát triển. Trong quý 2/2021, thị trường trái phiếu sơ cấp rất sôi động với hơn 164.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành, gấp 3,7 lần lượng phát hành của quý liền trước, tăng gần 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Luỹ kế 6 tháng đầu năm nay, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành là hơn 208.000 tỷ đồng, tăng 18,3% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong 7 tháng đầu năm nhóm ngân hàng và bất động sản phát hành thành công tới 170.800 tỷ đồng trái phiếu, chiếm 72,7% tổng giá trị phát hành. Cụ thể, nhóm các ngân hàng thương mại phát hành đạt 95.000 tỷ đồng, nhóm bất động sản phát hành 75.800 tỷ đồng. Đáng chú ý, trong tổng số trái phiếu bất động sản phát hành này, có khoảng 15% trái phiếu không có tài sản bảo đảm hoặc bảo đảm bằng cổ phiếu.