3 lần sinh thiết mới phát hiện được bệnh
Bệnh nhân nam (50 tuổi), tiền sử khỏe mạnh đến khám vì sốt về buổi chiều 2 tháng nay, nhiệt độ dao động 37,5 - 38,5 độ C, ra mồ hôi trộm về đêm, sút 10kg/6 tháng. Ngoài ra, bệnh nhân có đi ngoài phân nát, không có máu, không đau bụng.
 |
| Kết quả nội soi đại tràng. |
Bệnh nhân đã đi khám, nội soi thấy khối lớn trong lòng manh tràng, kết quả giải phẫu bệnh cho thấy viêm đại tràng mạn tính.
Sau 1 tháng, bệnh nhân khám lại tại Bệnh viện E, nội soi đại tràng cho thấy một khối lớn chiếm toàn bộ chu vi đáy manh tràng và van Bauhin, bề mặt nham nhở, không đều, có nhiều chất hoại tử, kết quả sinh thiết: Viêm niêm mạc đại tràng mạn tính. Do kết quả giải phẫu bệnh không phù hợp với lâm sàng, bệnh nhân nhập khoa Hóa trị liệu (A2) để chẩn đoán và điều trị.
Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đánh giá tổn thương. Hình ảnh trên CT phối hợp với lâm sàng khiến bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị u lympho, biểu hiện tại manh tràng, ruột non và hạch ổ bụng. Bệnh nhân được sinh thiết lần 3 với một bác sĩ nội soi giàu kinh nghiệm. Kết quả giải phẫu bệnh và hóa mô miễn dịch cho thấy hình ảnh u lympho B lớn lan tỏa. Bệnh nhân đang được điều trị hóa hóa chất.
 |
| Hình ảnh chụp CT. |
ThS.BS Trịnh Thế Cường, Khoa Hóa trị liệu, Bệnh viện E – người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân cho biết, ở bệnh nhân này bác sĩ nghĩ nhiều đến u lympho bởi trên lâm sàng có hội chứng B (sốt, sụt cân hoặc đổ mồ hôi ban đêm không rõ nguyên nhân) hay gặp ở bệnh nhân u lympho không Hodgkin tiến triển nhanh, đặc biệt ở u lympho biểu hiện ngoài hạch.
Theo ThS.BS Trịnh Thế Cường, chụp cắt lớp vi tính rất quan trọng để phân biệt u lympho biểu hiện đường tiêu hóa và ung thư biểu mô.
Khác với ung thư biểu mô tuyến, u lympho thường biểu hiện ở nhiều đoạn ruột hơn, trên 1 đoạn dài hơn. Bệnh nhân này ngoài biểu hiện ở manh tràng còn thấy tổn thương ở ruột non. U lympho là bệnh lý ác tính thường gặp nhất ở ruột non, chiếm 20 - 30% u lympho nguyên phát đường tiêu hóa.
Điểm quan trọng trên bệnh nhân này, trên CT thấy khối hạch lớn ôm bao quanh các động mạch lớn, gây chèn ép nhưng không xâm lấn mạch máu, đây là đặc điểm điển hình của hạch ổ bụng trong u lympho.
 |
| Hình ảnh CT2. |
Chẩn đoán và điều trị đúng tránh được nhiều nguy cơ
Theo ThS.BS Trịnh Thế Cường, u lympho ổ bụng thường đi kèm tổn thương ngoài hạch ổ bụng, 54% đi kèm với tổn thương đường tiêu hóa. Vì vậy, nội soi thực quản - dạ dày, nội soi đại tràng cần thực hiện thường quy ở bệnh nhân nghi ngờ lympho hạch ổ bụng.
Trong trường hợp này, bác sĩ lựa chọn nội soi đại tràng sinh thiết lần 3 mà không phẫu thuật nhằm có được chẩn đoán xác định, phân biệt giữa u lympho biểu hiện thứ phát tại đường tiêu hóa và ung thư biểu mô đại tràng. Điều này rất quan trọng để có hướng điều trị đúng. Đối với ung thư đại tràng, phẫu thuật đóng vai trò quan trọng, theo sau là hóa chất. Ngược lại, đối với u lympho biểu hiện thứ phát đường tiêu hóa, hóa chất toàn thân có vai trò chủ yếu, phẫu thuật chỉ có vai trò điều trị biến chứng như thủng ruột... Chẩn đoán là u lympho B lớn lan tỏa, bệnh nhân không những tránh được cuộc phẫu thuật nhiều nguy cơ mà còn không làm trì hoãn điều trị.
ThS.BS Trịnh Thế Cường nhấn mạnh, nội soi đại tràng thường khó phân biệt được ung thư đại tràng hay u lympho trên hình ảnh. Tổ chức lympho thường mủn nát, tổn thương nằm ở dưới niêm mạc nên sinh thiết lấy được mẫu thường khó khăn, nhiều trường hợp phải sinh thiết nhiều lần. Kinh nghiệm của bác sĩ trong trường hợp này là liên hệ bác sĩ nội soi giàu kinh nghiệm sẽ làm tăng tỷ lệ thành công chẩn đoán.
