Xây dựng quy trình chuẩn phẫu thuật nội soi tim trên cả nước

Bé 3,2 kg đã được phẫu thuật

TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành, Chủ tịch Hội Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực Việt Nam, Giám đốc Bệnh viện E cho biết, với sự tiến bộ của công nghệ, trên thế giới phẫu thuật tim hở nội soi đã dần trở nên phổ biến hơn ở một số trung tâm tim mạch, thay thế cho mổ mở xương ức truyền thống.

Trong 2 thập kỷ qua, bác sĩ phẫu thuật tim trên thế giới đã trau dồi và thực hiện một số loại mổ tim bằng phương pháp nội soi, đạt được mức độ an toàn cao và kết quả tốt. Nhờ đó, ngày càng có nhiều trung tâm tim mạch ở các nước Âu, Mỹ triển khai kỹ thuật này để điều trị bệnh lý tim cần phải phẫu thuật. Tại Đức, trong năm 2014 trên 80% bệnh nhân cần mổ sửa hoặc thay van hai lá đã được mổ bằng nội soi.

TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành trao đổi về các đề tài khoa học trong phẫu thuật tim nội soi.

Tại Việt Nam, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E là đơn vị đầu tiên trong cả nước ứng dụng phẫu thuật nội soi hỗ trợ và nội soi toàn bộ từ năm 2013. Trung tâm Tim mạc, Bệnh viện E không chỉ cập nhật được những kỹ thuật thế giới đang làm mà còn thực hiện cả những cái thế giới chưa có những báo cáo ghi nhận.

Chẳng hạn, kỹ thuật ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ hoặc nội soi toàn bộ hay vừa mổ vừa can thiệp. Đặc biệt, có những bệnh lý Bệnh viện E đã mạnh dạn đi đầu so với những nước khác như nội soi toàn bộ trong mổ thông sàn nhĩ thất ở trẻ nhỏ, cắt u nhầy nhĩ trái... thế giới hầu như chưa có thông báo.

Hơn nữa, Bệnh viện E đã có những bài báo đăng ở báo quốc tế về phẫu thuật tim nội soi, thường xuyên được tham dự và báo cáo quốc tế về kỹ thuật mổ tim... ghi nhận dấu ấn phẫu thuật nội soi tim trên bản đồ thế giới.

TTND.GSTS Lê Ngọc Thành giảng dậy về phẫu thuật tim nội soi cho các học viên.

Sự phát triển vượt bậc này đã mang đến những thành quả rất lớn cho bệnh nhân. Hơn 800 bệnh nhân đã được hưởng lợi từ kỹ thuật nội soi hỗ trợ hoặc nội soi toàn bộ trong hầu hết các phẫu thuật về van tim và đặc biệt là cả những dị tật bẩm sinh về tim cũng được thực hiện.

Tại bệnh viện, bé ít tuổi nhất được phẫu thuật dị tật thông liên nhĩ nội soi hỗ trợ nặng 3,2kg, toàn bộ 5kg và bé được phẫu thuật nội soi toàn bộ sửa dị tật thông liên thất là 13kg.

Nhiều bệnh viện ứng dụng mang lại lợi ích to lớn cho người bệnh

TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành cho biết, sự phát triển vượt bậc về kỹ thuật mổ tim nội soi của Bệnh viện E đã khiến bệnh viện không chỉ trở thành trung tâm đào tạo y khoa về phẫu thuật tim mạch và lồng ngực trong cả nước mà còn là nơi trình chiếu kỹ thuật ra khắp thế giới, được bạn bè quốc tế công nhận và đánh giá rất cao.

Phẫu thuật tim Nội soi Việt Nam được bạn bè quốc tế công nhận.

Đặc biệt hơn hết, sau các khóa đào tạo, nhiều bệnh viện đã ứng dụng triển khai kỹ thuật mang lại những lợi ích tốt đẹp cho bệnh nhân. Trước đây, đường mổ kinh điển trong phẫu thuật tim là đường rạch da dọc giữa ngực và xẻ dọc xương ức dài 15 - 20cm gây ra biến chứng như nhiễm trùng xương ức, xương ức mất vững… Trong mổ nội soi tim, bác sĩ phẫu thuật mổ qua 2, 3 lỗ nhỏ trên thành ngực và tiếp cận với tim bệnh nhân bằng đường mổ khoảng 4 - 5cm ở thành bên ngực phải. Một số trường hợp đường mổ tiếp cận tim là đường mở xương ức ngắn khoảng 4 - 5cm. Qua đường mổ, bác sĩ tiến hành các thao tác phẫu thuật thông qua những dụng cụ đặc biệt cùng với ống soi có máy quay.

Phẫu thuật tim bằng phương pháp nội soi mang lại nhiều rất điểm lợi cho người bệnh. Ưu điểm rõ rệt nhất và được người bệnh, đặc biệt là phụ nữ và người trẻ tuổi, quan tâm nhiều nhất là tính thẩm mỹ. Trong phẫu thuật tim nội soi, đường mổ chỉ là một vết sẹo nhỏ, khi diện trang phục, người bệnh hoàn toàn có thể che dấu vết sẹo này. Thậm chí, nữ giới có thể mặc đồ tắm mà không để lộ vết sẹo. Phẫu thuật nội soi tim thường có thời gian thở máy sau mổ và thời gian điều trị hồi sức ngắn, giảm việc truyền máu và các chế phẩm của máu, từ đó quá trình điều trị bệnh nhẹ nhàng hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn...

Hơn nữa, với kỹ thuật nội soi, giúp cho người bệnh giảm thiểu sang chấn, hồi phục nhanh, giảm đau, giảm nguy cơ nhiễm trùng… Người bệnh sớm trở lại các hoạt động đời thường.

Phẫu thuật tim nội soi mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân.

Nghiên cứu đào tạo xây dựng quy trình chuẩn cần sự đầu tư của Nhà Nước

Theo TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành, sau đào tạo chuyển giao kỹ thuật, hiện tại một số cơ sở phẫu thuật tim lớn trong nước đã tiến hành phẫu thuật tim nội soi như: Bệnh viện E, Bệnh viện T.Ư Huế, Bệnh viện chợ Rẫy TPHCM, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức... Tuy nhiên, quy trình phẫu thuật chuẩn vẫn chưa được Bộ Y tế ban hành.

TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành nhấn mạnh, thực hiện mổ tim nội soi có những khó khăn hơn so với phương pháp kinh điển: phẫu thuật viên và ê kíp gây mê hồi sức, ê kíp phụ trách máy tuần hoàn ngoài cơ thể cần được đào tạo chuyên sâu; thời gian sử dụng máy tim phổi nhân tạo và ngưng tim kéo dài hơn, cần đến máy nội soi và những dụng cụ chuyên biệt… Khi phẫu thuật, yếu tố an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Do đó, cần sớm có quy trình chuẩn để các bệnh viện áp dụng thực hiện.

Hiện tại Bệnh viện E đang tiến hành nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao công nghệ phẫu thuật nội soi tim cho các bệnh viện trong cả nước. Để phẫu thuật tim nội soi đòi hỏi các kỹ thuật viên phải được đào tạo cơ bản, chặt chẽ. Các bác sĩ phải được học từ phẫu thuật nội soi cơ bản, có kinh nghiệm nhất định về phẫu thuật tim kinh điển, sau đó mới học về phẫu thuật nội soi tim. Để có thể phẫu thuật thành thạo hằng ngày như Bệnh viện E đòi hỏi các bác sĩ phải giỏi về chuyên môn, nắm vững kỹ thuật và có các trang thiết bị nội soi hiện đại, chẳng hạn nhưcông nghệ nội soi 3D...

Hơn nữa, để các bệnh viện thực hiện được kỹ thuật nội soi tim đòi hỏi có sự đồng bộ cả 4 kíp trong phẫu thuật, đó là: gây mê hồi sức, kíp tuần hoàn ngoài cơ thể chạy máy, phẫu thuật viên và hồi sức sau mổ. Các kíp này phải được đào tạo cơ bản, thuần thục và phối hợp chặt chẽ với nhau mới thực hiện được những ca phẫu thuật nội soi thành công.

Vì vậy, TTND.GS.TS Lê Ngọc Thành mong muốn được nhà nước đầu tư cho cácnghiên cứu và đào tạo cơ bản về kỹ thuật tim nội soi, để từ đó triển khai và chuyển giao kỹ thuật cho các cơ sở trong cả nước. Để có những định hướng chung và quy chuẩn chuẩn đảm bảo an toàn, mang lại lợi ích cho người bệnh.