Theo y học cổ truyền, sâm đại hành có vị ngọt nhạt, hơi hắc, tính ấm, không độc, tác dụng bổ huyết, tiêu độc, sinh cơ, thông huyết, an thần... dùng làm thuốc bổ huyết, giúp tiêu hoá, ăn kém, ngủ khó, mụn nhọt, tổ đỉa, vảy nến, ho, viêm phế quản, sang thương, ứ huyết, phong thấp, đau khớp, dùng dưới dạng thuốc sắc uống hoặc ngâm rượu uống.
Theo dược lý hiện đại, sâm đại hành kháng với một số vi khuẩn gây viêm đường hô hấp và đường ruột, kích thích tiêu hoá, an thần. Sau đây là một số bài thuốc đơn giản hiệu nghiệm.
- Chữa mụn nhọt lở ngứa: Sâm đại hành, bồ công anh, kim ngân mỗi vị 14 - 18g sắc uống.
- Chữa đau lưng hoặc khớp sưng đau: Sâm đại hành xào với rượu, đầm vào túi vải mỏng đắp.
- Chữa rắn cắn: Sâm đại hành giã sống, vắt nước uống, bã đắp ngoài.
- Trị mụn nhọt chốc lở: Sâm đại hành 12g, kim ngân hoa 12g, thương nhỉ tử 12g sắc uống ngày một thang.
- Chữa chàm, chốc đầu: Sâm đại hành nấu thành cao đặc rồi luyện viên uống ngày 12 - 14g hoặc sắc đặc bôi ngoài.
- Chữa mất ngủ, thiếu máu: Sâm đại hành 30g, lạc tiên 14g sắc uống.
- Chữa ho viêm họng: Sâm đại hành, rẻ quạt khô mỗi vị 14g sắc uống.
- Chữa khớp sưng do sang thương: Sâm đại hành tươi 50g, đập dập xào với dấm đắp lên khớp đau bó lại, ngày 1 - 2 lần.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y Vũng Tàu)
