Kiến ba khoang tuy nhỏ bé nhưng lại chứa trong mình độc tố cực mạnh có tên là Pederin. Chất độc này không phải là nọc độc từ vết cắn, mà là một loại acid mạnh được tiết ra từ hậu môn của kiến khi chúng ta vô tình chạm vào hoặc cố gắng giết chúng. Chính loại acid này gây ra tình trạng bỏng da khó chịu và dai dẳng.
 |
Ảnh minh hoạ. |
Theo một số nghiên cứu, độc tố Pederin có độc tính mạnh gấp 10-15 lần nọc rắn hổ và gây bỏng gấp 100 lần acid sunfuric đậm đặc. Không chỉ gây hại trực tiếp khi tiếp xúc với da, độc tố này còn có thể bám vào các vật dụng xung quanh như khăn mặt, quần áo, bàn ghế,... khiến nguy cơ phơi nhiễm càng tăng cao. Đây là lý do vì sao nhiều người lo lắng và xem kiến ba khoang là "sát thủ" của làn da.
Vết thương kiến ba khoang đốt qua từng giai đoạn
Sau khi bị đốt
Ngay sau khi bị đốt, da sẽ có cảm giác ngứa ngáy hoặc râm ran nhẹ. Những triệu chứng này có thể bị bỏ qua dễ dàng nếu bạn không chú ý. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn này, việc vệ sinh vùng da bị đốt có thể giúp phòng ngừa hiệu quả biến chứng do chất độc của kiến ba khoang gây ra.
Sau 6-8h
Sau 6-8h, vết thương sẽ nổi mẩn đỏ, có thể kèm theo cảm giác ngứa ngáy. Cách hiệu quả để xử lý khi bị kiến ba khoang đốt ở giai đoạn này là vệ sinh vết thương với nước muối sinh lý, xà phòng và nước sạch. Sau đó, người bị thương có thể bôi thêm dung dịch kẽm oxit bôi da để làm dịu vùng da bị tổn thương, giảm triệu chứng ngứa rát, đỏ da.
12-24h tiếp theo
Nếu vết đốt không được xử lý trước đó, sau 12-24h, vết thương do kiến ba khoang gây ra sẽ xuất hiện các thương tổn điển hình như phồng rộp, mụn nước do bỏng, đau rát, có thể kèm theo ngứa ngáy, khó chịu. Nên vệ sinh vết thương nhẹ nhàng, sau đó dùng thêm kẽm oxit hoặc thuốc kháng khuẩn. Trong thời gian này, hạn chế để vùng da tổn thương tiết xúc với vùng khác trên cơ thể.
Sau 3 ngày
Nếu xử lý khi bị kiến ba khoang đốt từ sớm, những tổn thương thường bắt đầu lành lại sau 3 ngày. Triệu chứng nóng, rát, bỏng rộp cũng giảm nhẹ. Tuy nhiên, vẫn nên duy trì vệ sinh nhẹ nhàng và tiếp tục bôi thuốc để hạn chế sự lây lan, giúp vết thương mau lành hơn.
Sau 5-7 ngày
Từ 5-7 ngày sau khi bị đốt, vết thương sẽ lành và bắt đầu bong vảy. Những vết thương lớn, triệu chứng nặng, có thể để lại vết thâm lên đến nhiều tháng.
 |
Ảnh minh hoạ |
Bị kiến ba khoang đốt phải làm sao?
Khi bị côn trùng đốt, nhất là với kiến ba khoang, cần nhanh chóng tiến hành xử lý vết đốt để tránh da bị tổn thương nặng.
Khi bị kiến ba khoang đốt, nếu sơ cứu đúng cách thì những tổn thương trên da sẽ dịu đi rất nhiều. Cụ thể, khi bị kiến ba khoang đốt cần dùng cồn 70 độ hoặc xà phòng dịu nhẹ rửa sạch vùng da bị thương tổn để giúp giảm khó chịu do tổn thương trên da.
Sau đó đến ngay bác sĩ da liễu để được khám và điều trị kịp thời tránh những biến chứng không đáng có.
Lưu ý tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị theo hướng zona hoặc giời leo, tự ý bôi các thuốc màu, lá cây hoặc sử dụng các biện pháp dân gian khác làm cho vết thương bị loét, lan rộng thậm chí nhiễm trùng.
Cách xử trí khi phát hiện kiến ba khoang
- Nếu nhìn thấy kiến ba khoang bám trên người, hay quần áo, đồ đạc trong nhà, không nên dùng tay “giết chết”, chà xát chúng mà nên thổi chúng ra xa, hoặc để một tờ giấy vào cho nó bò lên và lấy nó ra khỏi người.
- Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ.
- Nếu bạn lỡ tay đập hoặc chà xát chúng trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc để hạn chế chất độc. Bởi lẽ, trong dịch cơ thể của kiến ba khoang có chứa pederin - một loại chất độc gây rộp, phỏng da, viêm da.
- Khi dính vào da tay, nếu không rửa sạch tay ngay thì vô tình sẽ làm chất độc dính vào chỗ khác trên cơ thể gây viêm da lan toả.
