Phòng trị vẩy nến nên thanh huyết, mát gan.
Phòng trị vẩy nến nên thanh huyết, mát gan, nhuận phế, trừ phong, thông kinh mạch tăng cường khí huyết nuôi dưỡng tới bì phu. Sau đây là bài thuốc cổ phương có thể tham khảo sử dụng theo 4 thể chứng thường gặp:
Thể do phong nhiệt: Thường vùng da vẩy nến sắc hồng đỏ có vẩy khô, mùa hè bệnh tăng… Phép trị lương huyết, thanh nhiệt nên dùng bài có vị: Ngưu bàng tử, kinh giới, liên kiều, chi tử, đơn bì, thạch hộc, huyền sâm, hạ khô thảo, cát căn mỗi vị 12 – 14g. Sắc ngày uống một thang. Đây là bài “Ngưu Bàng Giải Cơ thang gia giảm” tác dụng sơ phong, thanh nhiệt, tiêu thũng. Bài này dùng thích hợp với người vảy nến do gan huyết nhiệt vẩy nến hay phát ở vùng trên đầu mặt.
Thể do huyết hư táo: Vùng da vẩy nến khô hồng nhợt, vết ngứa lõm, bệnh kéo dài, bệnh tăng mùa khô hanh. Phép trị dưỡng huyết, trừ phong, nhuận táo nên dùng bài có vị: Sinh địa 16g, đương quy 14g, xuyên khung 12g, xích thược 16g, phòng phong 10g, kinh giới 10g, độc hoạt 10g, sài hồ12g, bạc hà12g, thuyền thoái 10g, bạch tiên bì 14g. Sắc uống ngày 1 thang. Đây là bài Tứ Vật Tiêu Phong ẩm II gia giảm. Tác dụng trị huyết hư, phong nhiệt ngoài da khô, mụn nhọt, lao thương, cảm phong. Bài dùng thích hợp chứng vẩy nến do huyết hư phế táo.
Thể do nhiệt độc thịnh: Vùng da vẩy nến đỏ thâm, có khi sưng phù, cảm giác nóng rát đau phát sốt. Phép trị lương huyết, thanh nhiệt, tiêu độc nên dùng bài có vị: Kim ngân hoa 18g, liên kiều 14g, bồ công anh 16g, hạ khô thảo 14g, xích thược 14, hoàng liên 10g, ngưu giác 12g. Sắc uống ngày 1 thang. Đây là bài “Ngân Hoa Giải Độc Thang gia giảm”. Tác dụng thanh nhiệt, giải độc tả hỏa, lương huyệt. Bài dùng rất thích hợp người mụn nhọt, vẩy nến, trứng cá, do nhiệt độc.
Thể do huyết ứ thấp nhiệt: Vẩy nến da dầy cộm, có khi mụn mủ ngứa gãi chảy nước… Phép trị hoạt huyết hóa ứ, thanh thấp nhiệt nên dùng vị: Sinh địa 20g, đương quy 14g, xuyên khung 14g, xích thược 14g, đào nhân 12g, hồng hoa 10g, ngưu tất 12g, thổ phục linh 12g, ý dỹ 14g, thương truật 12g, hoàng bá 12g. Sắc uống ngày một thang. Đây là bài “Tứ Vật Đào Hồng gia giảm” tác dụng bổ huyết hoạt huyết thanh thấp nhiệt. Bài này dùng thích hợp chữa bệnh vẩy nến do thấp nhiệt bệnh thường phát nhiều ở chân.
Lưu ý khi phòng trị vẩy nến: Đây là chứng bệnh có nhiều nguyên nhân, do đó điều trị cần hỏi kỹ các yếu tố gây bệnh hoặc làm bệnh tăng, lựa chọn bài thuốc cho phù hợp thể chứng mỗi người. Bởi vẩy nến thường phải chữa trị nhiều ngày mới thấy hiệu quả, có người rất khó khỏi hẳn.
Phòng tái phát nên ăn uống bổ mát thanh đạm, tăng cường ăn rau trái cây tươi, uống nhiều nước, bỏ hút thuốc lá, hạn chế ăn vị cay nóng mặn quá. Thay đổi nơi làm việc nắng nóng bụi bẩn, tránh căng thẳng thần kinh vảy nến sẽ giảm khỏi rõ rệt.
Lương y Phan Thị Thạnh
(Hội Đông y TP Vũng Tàu)
