Phục hồi thể chất
Sau bất kỳ ca phẫu thuật nào bạn cũng cần thời gian để cơ thể phục hồi và vết thương lành lại. Bạn sẽ có thể quay lại tất cả những việc bạn đã làm trước khi phẫu thuật tuyến giáp trong vòng vài tuần.
Cổ của bạn có thể cảm thấy cứng và khó chịu vì vết thương và vết sẹo hoặc cũng có thể cảm thấy tê. Nếu xảy ra 1 trong những điều này hãy nói với bác sĩ hoặc y tá để họ cho bạn loại thuốc phù hợp.
Vết thương sau khi lành sẽ mềm lại và bắt đầu mờ dần trong vòng vài tháng. Để tránh vết thương ở cổ bị căng bạn không nên nhấc bất kỳ vật nặng nào trong khoảng 2 tuần sau khi phẫu thuật tuyến giáp. Để ý nếu vết thương bị sưng tấy hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng như chảy mủ, có cảm giác đỏ và nóng để kịp thời xử lý.
Nếu bạn đang làm việc, bạn sẽ cần phải nghỉ ngơi một thời gian sau khi phẫu thuật. Hầu hết mọi người có thể trở lại làm việc khoảng 2 tuần sau khi phẫu thuật. Nhưng điều này sẽ phụ thuộc vào mức độ công việc của bạn.
Bài tập vật lý trị liệu: Sau vài tuần, tình trạng cứng cổ và vai của bạn sẽ đỡ hơn nhiều. Bạn có thể thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng cổ và vai sau khi phẫu thuật. Các bài tập nhằm giúp ngăn ngừa bất kỳ tình trạng cứng khớp vĩnh viễn nào. Hãy đảm bảo thực hiện bài tập đều đặn khi bạn đã được chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn.
Lái xe: Nếu cổ của bạn bị đau và cứng, bạn sẽ khó quay đầu từ bên này sang bên kia một cách an toàn khi đang lái xe. Tốt nhất là tránh lái xe cho đến khi bạn có thể quay đầu lại mà không thấy khó chịu. Đừng lái xe khi đang uống bất kỳ loại thuốc giảm đau nào vì thuốc có thể khiến bạn buồn ngủ.
Tập thể dục: Cố gắng duy trì hoạt động tích cực nhất có thể. Tập thể dục một chút mỗi ngày, nhưng hãy nghỉ ngơi nếu bạn cảm thấy mệt mỏi. Ngay sau khi bạn cảm thấy đủ khỏe, bạn có thể chơi các môn thể thao khác (nên tránh đi bơi, đá bóng, tennis.. cho đến khi vết thương lành hẳn, ít nhất trong tháng đầu tiên).
Các vấn đề có thể xảy ra
Một số vấn đề bạn có thể gặp phải sau phẫu thuật.
Giọng nói khàn: Bạn có thể bị khàn giọng sau khi phẫu thuật giọng nói hơi khác và có thể khó khăn khi phát ra âm thanh có âm vực cao. Thông thường, giọng khàn sẽ thuyên giảm trong vòng vài tuần và hồi phục.
Sự thay đổi nồng độ canxi huyết: Các tuyến cận giáp có thể bị ảnh hưởng bởi phẫu thuật tuyến giáp. Đây là những tuyến nhỏ nằm ngay mặt sau tuyến giáp. Chúng giúp kiểm soát nồng độ canxi trong máu của bạn. Nếu các tuyến cận giáp không hoạt động bình thường, nồng độ canxi trong máu của bạn có thể giảm xuống dưới mức bình thường.
Bạn sẽ cần uống canxi và có thể bổ sung thêm vitamin D nếu điều này xảy ra. Nếu nồng độ canxi thấp trong máu, bạn có thể bị co giật hoặc giật cơ (co thắt cơ). Nó thường chỉ là tạm thời và các tuyến cận giáp thường bắt đầu hoạt động trở lại trong vòng 6 - 8 tuần kể từ khi phẫu thuật. Nhưng nồng độ canxi thấp đôi khi có thể là vĩnh viễn.
Sự thay đổi hormon tuyến giáp: Nếu toàn bộ tuyến giáp của bạn đã bị cắt bỏ, bạn sẽ cần phải uống thuốc hormon giáp. Các hormon tuyến giáp là cần thiết để giữ cho các quá trình trong cơ thể của bạn diễn ra bình thường. Nếu không có hormon tuyến giáp, bạn cảm thấy vô cùng mệt mỏi và thiếu năng lượng. Bạn dùng thuốc này mỗi ngày trong suốt phần đời còn lại của bạn.
Bạn phải xét nghiệm máu thường xuyên để kiểm tra nồng độ hormon trong máu. Bác sĩ có thể thay đổi liều lượng của thuốc nếu nồng độ hormon của bạn quá cao hoặc quá thấp. Nếu bạn đã cắt bỏ một phần tuyến giáp của mình, phần tuyến còn lại thường tạo ra đủ lượng hormon bạn cần. Nhưng một số người có thể cần dùng thêm hormon tuyến giáp.
Những viên thuốc hormon này có thể giúp ngăn chặn ung thư tái phát trong ung thư tuyến giáp thể nang và thể nhú. Chúng ngăn cơ thể bạn sản xuất một loại hormon khác được gọi là hormon kích thích tuyến giáp (TSH). TSH có thể giúp các loại tế bào ung thư tuyến giáp này phát triển.
Thay đổi chế độ ăn uống: Sau khi phẫu thuật, cổ của bạn có thể bị sưng và có thể cảm thấy cứng và tê. Điều này là bình thường và sẽ dần tốt hơn khi vết thương của bạn lành lại. Có thể mất vài tuần hoặc hơn. Bạn cần ăn thức ăn mềm và dễ nuốt, nên ăn chậm và uống nhiều trong và sau bữa ăn. Chất lỏng có thể giúp làm mềm thức ăn, giúp bạn dễ nuốt hơn. Sử dụng nhiều nước xốt và nước thịt, thức ăn ẩm dễ nuốt hơn thức ăn khô, nấu kĩ làm mềm thịt. Điều quan trọng là bạn phải ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng, có thể dùng đến sự trợ giúp của máy xay để làm mềm những thực phẩm rắn.
Nhiễm trùng vết thương: Là một biến chứng có thể xảy ra sau bất kỳ cuộc phẫu thuật nào. Để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương bạn phải giữ nguyên miếng băng cho đến khi được phép bỏ ra (bác sĩ sẽ căn dặn bạn điều này trước khi bạn ra viện), giữ cho vết thương sạch sẽ và khô ráo cho đến khi vết thương hoàn toàn lành lại, để vết thương ở cổ tiếp xúc với không khí nhưng tránh ánh nắng trực tiếp, không đi bơi cho đến khi vết thương lành hoàn toàn tránh va chạm hoặc tạo áp lực lên vết thương.
Lưu ý: Khi tắm cần tránh làm ướt vết thương, đảm bảo vùng cổ khô bằng cách dùng khăn sạch lau nhẹ trong vài tuần đầu sau phẫu thuật.
Phù bạch huyết: Sau khi phẫu thuật, bạn có thể bị sưng gần vết thương. Tình trạng này thường biến mất sau vài tuần khi vết thương lành. Nếu bạn đã cắt bỏ một số hạch bạch huyết ở cổ, tình trạng sưng tấy có thể tiếp tục, đây được gọi là phù bạch huyết. Hãy hỏi ý kiến của bác sĩ và bạn có thể tập một số bài tập để giúp giảm sưng.
ThS.BS Nguyễn Khắc Hoàng (Trưởng Đơn vị Điện quang Can thiệp, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108)
