Phân biệt con sam và con so để tránh ngộ độc

(khoahocdoisong.vn) - Vùng ven biển nước ta có hai loài rất giống nhau : con sam và con so. Cả hai con này đều sống chủ yếu ở vùng ven biển, trong các vịnh, đầm nước mặn và các cửa sông, hình thù giống hệt nhau nên dễ gây nhầm lẫn.
Phân biệt con sam và con so

Phân biệt con sam và con so

Cũng vì vậy thỉnh thoảng vẫn xảy ra ngộ độc chết người do nhầm con so với con sam và ăn trứng của nó. Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã chỉ ra cách phân biệt hai loại con vật này:

Con sam (tên khoa học là Tachypleus tridentatus) có hình thù lạ mắt, vỏ cứng như mai cua, mình tròn vẹt, đường kính khoảng một gang tay (20cm), dưới bụng có 8 chân càng nhỏ,  bơi rất chậm và bò như cua. Con sam cái nặng khoảng 1kg, sam đực nhỏ hơn, chỉ nặng bằng nửa sam cái. Khoảng từ tháng 10 đến tháng 2 âm lịch, sam bắt đầu giao phối, sau đó sam cái mang bụng đầy trứng nhỏ như hạt tiêu, đợi ngày đẻ

Đặc điểm của loài sam là luôn luôn đi đôi, con đực lúc nào cũng  bám chặt cứng vào lưng con cái, không chịu rời. Món ăn phổ biến được người dân ưa thích là trứng sam nướng. Trứng sam béo, thơm, nhiều chất đạm, ăn ngon miệng và giầu chất dinh dưỡng có tác dụng bồi bổ cơ thể.   

Con so biển (tên khoa học là Carcinoscorpius rotunicauda) có hình dáng rất giống con sam, nhưng là một con vật độc, ăn chết người, do đó chúng ta cần chú ý phân biệt, tránh nhầm lẫn.

Cần nhớ con sam có một đặc điểm rất dễ nhận là lúc nào cũng đi đôi, còn con so tuy hình dáng nom giống hệt con sam nhưng nhỏ hơn nhiều và chỉ đi một mình. 

Trứng sam là một thức ăn ngon và bổ được bà con vùng biển ưa chuộng, còn trứng so  rất độc, ăn phải sẽ bị ngộ độc nguy hiểm. Chất độc giết người trong loài so biển là Tetrodotoxin, một chất cực độc giống độc tố của cá nóc. Những vụ ngộ độc thức ăn do Tetrodotoxin thường rất nặng. Độc tố này tác động lên thần kinh trung ương, gây tê liệt cơ thể, ngừng tuần hoàn, hô hấp, dẫn đến tử vong nhanh chóng. Điều cần chú ý là chất độc này không bị nhiệt phá huỷ, nó chịu được nhiệt độ cao, dù có đun sôi, phơi khô hay sấy khô chất độc vẫn tồn tại, do đó thức ăn được đun nấu chín, nướng chín hay phơi khô ăn đều nguy hiểm.

Sau khi ăn phải so biển, chất Tetrodotoxin được hấp thu nhanh qua đường tiêu hoá trong khoảng 10 - 15 phút, đạt nồng độ cao nhất trong máu sau 20 phút và chỉ mấy giờ sau các triệu chứng ngộ độc xuất hiện. Liều tử vong đối với người là 1 - 2 mg. Nguyên nhân tử vong là liệt cơ hô hấp và hạ huyết áp.

Như vậy độc tố có trong con so biển và những loài cá nóc thường gây độc ở vùng biển nước ta là một. Để đề phòng ngộ độc, tuyệt đối không được ăn so biển, kể cả trứng và thịt của chúng.

Theo Đời sống
back to top