Người khỏi bệnh Covid-19 tiêm văcxin sẽ có mức bảo vệ cao nhất
Đó là kết quả theo nghiên cứu đánh giá tác động của tiêm chủng do các nhà khoa học ở Đại học Harvard (Hoa Kỳ) thực hiện. Kết quả nghiên cứu được đăng trên bioRxiv tháng 9/2021. Các văcxin trong nghiên cứu là loại mRNA.
Nhóm Đại học Harvard đã xem xét đánh giá ở ba nhóm: (1) người khỏi bệnh Covid-19 mà chưa có tiêm văcxin, (2) người khỏi bệnh Covid-19 và có tiêm văcxin, (3) người tiêm văcxin mà không bị nhiễm bệnh trước đó.
“Ở nhóm người người tiêm văcxin đủ 2 mũi mà không bị nhiễm bệnh trước đó, sau 134 ngày kể từ khi tiêm mũi thứ hai, nồng độ kháng thể đo được giảm xuống mức tương đương ở những người khỏi bệnh Covid-19 chưa tiêm văcxin sau 220 ngày có triệu chứng bệnh đầu tiên”, ThS.BS Nguyễn Hiền Minh cho biết.
Quan trọng là ở những người khỏi bệnh Covid-19 chưa tiêm văcxin, kháng thể có hiệu lực trung hòa cao hơn đáng kể so với những chưa mắc bệnh được tiêm văcxin, đánh giá trên tất cả các biến thể được thử nghiệm (alpha, beta, gamma và delta).
Hiệu lực trung hòa chống lại biến thể delta tương đương giữa những người khỏi bệnh Covid-19 và những người chưa mắc bệnh được tiêm văcxin liều đầu tiên.
Tuy nhiên, hiệu lực trung hòa đã giảm đáng kể sau liều văcxin thứ hai. Phát hiện này chỉ ra rằng, phản ứng bảo vệ chéo do tiêm văcxin mRNA tạo ra thấp hơn so với lây nhiễm tự nhiên.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhiễm bệnh tự nhiên tạo ra đáp ứng miễn dịch trung bình và ổn định trong một thời gian dài chống lại virus SARS-CoV-2 và các biến thể. Ngược lại, khả năng miễn dịch do văcxin Covid-19 dựa trên mRNA giảm dần theo thời gian, mặc dù có mức độ mạnh mẽ ban đầu.
Điều quan trọng là ở những người đã khỏi bệnh Covid-19 nếu tiêm thêm văcxin sẽ có được mức bảo vệ cao nhất chống lại sự lây nhiễm SARS-CoV-2.
Nồng độ kháng thể ở từng người khác nhau
Theo ThS.BS Nguyễn Hiền Minh, mức độ kháng thể tạo ra ở người mắc Covid-19 tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, thời điểm lấy máu làm xét nghiệm (quá sớm hoặc quá trễ sau khi mắc bệnh đều có thể có kết quả âm tính), mức độ nặng của bệnh, kỹ thuật xét nghiệm (định tính không chính xác bằng định lượng).
Như vậy, những người từng mắc Covid-19 không triệu chứng hay có triệu chứng nhẹ, có thể không có kháng thể hoặc có kháng thể ở nồng độ thấp và giảm nhanh chóng đến âm tính sau một thời gian. Nên những đối tượng này vẫn có thể có kết quả xét nghiệm kháng thể âm tính dù tiến hành thử nghiệm kháng thể bằng kỹ thuật định lượng có độ chính xác cao.
Xét nghiệm kháng thể hiện nay không được khuyến cáo thường quy để đánh giá miễn dịch sau tiêm văcxin Covid-19. Kháng thể tạo ra sau tiêm văcxin khác nhau tùy vào độ tuổi, tình trạng miễn dịch sẵn có, bệnh lý nền của người được tiêm văcxin ngừa Covid-19.
ThS.BS Nguyễn Hiền Minh nhấn mạnh, nồng độ kháng thể cao hay thấp không phải là chỉ tiêu để so sánh hiệu quả của văcxin trong thế giới thực. Ngoài ra, nếu định lượng kháng thể thấp không có nghĩa là bạn không được bảo vệ, vì phản ứng của tế bào B trí nhớ được tạo ra từ tiêm chủng vẫn có thể tạo ra sự bảo vệ khi tái phơi nhiễm với virus SARS-CoV-2 thật sự.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các tổ chức khoa học hiện chưa hướng dẫn về ngưỡng giá trị chung của kháng thể để có đáp ứng miễn dịch bảo vệ đối với virus SARS-CoV-2.
Các xét nghiệm kháng thể hiện nay chủ yếu phục vụ trong nghiên cứu, đánh giá dịch tễ, khảo sát mức độ miễn dịch trong cộng đồng và một số trường hợp điều trị bệnh.
Bộ Y tế đã ra công văn chỉ đạo về việc không sử dụng xét nghiệm kháng thể rộng rãi trong toàn dân sai mục đích, không cần thiết, gây tốn kém và có thể gây tâm lý chủ quan trong thực hiện các biện pháp phòng chống dịch.
