Khi bị ong đốt cần bình tĩnh xử trí.
Tử vong vì ong đốt
Tối 9/7 vừa qua, ông Nguyễn Đình Tuyến ở xã Nghi Kiều (huyện Nghi Lộc, Nghệ An) trèo lên cây xoan ở trong xóm để tiếp cận tổ ong rừng đang làm tổ tại đây để hun khói lấy mật.
Khi trèo lên gần đến nơi, tổ ong phát hiện có động đã tấn công buộc ông Tuyến phải nhảy xuống đất và bỏ chạy. Khi nạn nhân đang bỏ chạy thì không may bị vấp ngã bất tỉnh tại chỗ, đàn ong xông tới đốt hàng chục nhát vào cơ thể. Ông Tuyến sau đó được người dân đưa đi cấp cứu nhưng đã tử vong.
Trước đó, ngày 8/6, đại gia đình ông Trần Thanh Hải (gồm 14 người) đi thắp hương cho phần mộ của người quá cố tại nghĩa trang xã Thanh Hưng, Thanh Chương, Nghệ An. Khi đang dạo quanh mộ thì bất ngờ một đàn ong rừng hàng nghìn con làm tổ ở cách đó khoảng 30m tấn công khiến mọi người chạy tán loạn tìm nơi trú ẩn. Do sức khỏe yếu hơn, ông Trần Thanh Bình (87 tuổi) bị ong đốt nhiều nhất, tổng cộng 17 vết và tử vong sau đó.
Theo GS Bùi Công Hiển thì những tai nạn do ong đốt không chỉ xảy ra ở nông thôn mà cả ở thành phố do ong thay đổi tập tính làm tổ. Ong đốt có thể không gây nguy hiểm nếu vết đốt ít, nhưng nếu bị đốt nhiều vết hoặc bị đốt ở các vị trí như đầu, mặt, cổ… thì có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Trao đổi với KH&ĐS, GS Bùi Công Hiển, Trung tâm Ứng dụng Côn trùng học Việt Nam cho biết, có nhiều loại ong nhưng loại gây nhiễm độc là ong vò vẽ, ong bắp cày, ong mật… Tất cả các loài ong đều rất “hiền lành” vào các mùa không phải mùa sinh sản. Nhưng vào mùa sinh sản, ong tức là khoảng giai đoạn giữa hè, ong rừng hung dữ hơn để bảo vệ nơi chúng sinh sống, dễ tấn công khi khu vực chúng sống bị xâm phạm.
Những tai nạn thương tâm do bị ong tấn công đa phần diễn ra vào thời điểm này. Có một điều đặc biệt là ong không tự nhiên tấn công người, tất cả những tai nạn đó đều do con người chủ động, dù vô tình hay cố ý tấn công vào tổ ong. Khi sự an toàn bị đe dọa thì chúng sẽ cấu kết lại tấn công kẻ thù.
“Khi làm việc liên quan đến ong thì nên tránh thời điểm “nhạy cảm” này. Cần thiết thì phải trang bị bảo hộ để phòng tránh bị ong tấn công”, GS Bùi Công Hiển cho biết.
Giải nọc độc bằng cây cỏ
Cũng theo GS Bùi Công Hiển, phần lớn loài ong đều có nọc độc, tùy theo loài mà độc tính ít hay nhiều. Ngoài những loài cực độc như ong vò vẽ, ong đất, có loài ong tuy ít độc nhưng vẫn có thể gây ra sốc phản vệ cho người bị ong đốt dẫn đến tử vong tùy thuộc cơ địa mỗi người.
Cách để tránh bị ong tấn công , không để chúng lao vào tấn công mình là lửa và khói. Khi đi rừng hoặc làm vườn nên chuẩn bị vật liệu để sẵn sàng đối phó. Nguyên tắc thứ hai là phải che chắn những vùng nhạy cảm như vùng đầu, cổ. Tìm cách dùng tay bới đất cát vung lên để xua đuổi chúng bay đi chỗ khác.
Tuyệt đối không dùng nhánh cây, quần áo để xua vì càng xua, ong sẽ càng bu lại tấn công. Sau khi đã thoát khỏi sự tấn công của đàn ông, kiểm tra vùng da bị ong đốt xem còn kim chích của ong hay không, nếu có phải nhổ kim chích ra ngay. Dùng củ, lá môn chà xát tại chỗ.
Nếu bị ong vàng (ong nghệ) đốt, dùng đường đen hay giấm chua thoa ngay lên vết thương. Dùng bã trà còn ướt, bất kể nhiều hay ít, chà xát tại chỗ để giúp giảm đau. Cũng có thể lấy rau sam hay lá hẹ giã nhuyễn đắp tại chỗ, hoặc gừng tươi cắt lát chà xát vết thương. Đối với giống ong có độc thì lấy rau dền vò nát, xát vào vết đốt.
“Để đề phòng bị ong tấn công, tuyệt đối tránh tiếp xúc với ong nếu không cần thiết. Không chọc phá tổ ong. Nếu tình huống quá cấp bách, có thể dùng các loại cây cỏ chà xát trên vết đốt. Các hoạt chất có trong cây khi gặp nọc ong (bản chất chính là những protein) sẽ tạo thành những chất kết tủa, từ đó giúp giải nọc độc”, GS Bùi Công Hiển cho biết.
Bảo Khánh
