Bệnh lành thành thương tật
Bà Đỗ Thị Hằng (67 tuổi, Hà Nội) bị viêm khớp dạng thấp, cứ mỗi khi thay đổi thời tiết là đau không chịu được. Thành thói quen, cứ thấy đau là bà xoa bóp các loại dầu cao, rượu thuốc, đắp lá...Lần này khớp không chỉ đau mà còn sưng, nóng đỏ khắp nơi. Bà xoa bóp dán cao không đỡ, lại ngày càng sưng to, đau thêm đến mức không đi được, phải nhập viện.
Chị Nguyễn Thị Hà (Bắc Giang) bị ngã khiến tay bị sưng. Chị không đi viện mà tự lấy mật gấu xoa bóp rồi đến nhà thầy lang để đắp lá. Sau 7 ngày, chị không thấy đỡ mà vùng da còn bị phồng rộp, đỏ bỏng nước, sưng tấy...biểu hiện của biến chứng viêm mô tế bào. May mắn chị đến viện sớm chứ nếu cứ tiếp tục tự điều trị viêm mô tế bào có thể dẫn đến nhiễm trùng máu gây tử vong. Chị đã phải phẫu thuật để tái tạo lại dây chằng.
PGS.TS Nguyễn Trung Dũng, giảng viên khoa Cơ xương khớp ĐH Y Hà Nội cho biết, rất nhiều trường hợp từ lành thành tàn phế chỉ vì thói quen cứ thấy sưng đau xương khớp là xoa bóp, đắp cao, thuốc lá. Đặc biệt, có trường hợp, khi bị bong gân dùng mật gấu, rượu, xoa cao... dẫn đến xơ hoá dây chằng gây đau mạn tính, cứng khớp, teo cơ, phải phẫu thuật để tạo hình lại.
Theo TS Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao, nhiều người đã rất sai lầm khi thấy đau xương khớp là xoa bóp, điều đó sẽ rất có hại, làm cho khớp các đau thêm. Xoa bóp có thể có ích trong một số trường hợp, với tác dụng làm giảm cơn co cứng. Tuy nhiên, không bao giờ được xoa bóp trực tiếp lên vùng khớp viêm cấp (sưng, nóng, đỏ, đau...) vì sẽ khiến bệnh ngày càng nặng, khớp, dây chằng bị phá hủy dễ dẫn tới teo cơ, liệt chi...
Cách giảm đau không dùng thuốc
Theo TS Võ Tường Kha, khi bị đau khớp, có thể dùng châm cứu để giảm đau. Bởi theo y học cổ truyền, các biểu hiện bệnh lý tại khớp xương như sưng, đau, mỏi, nặng, phù, biến dạng khớp… được gọi là chứng Tý. Tý có nghĩa là sự bế tắc, không thông, tắc nghẽn khí huyết sinh ra chứng sưng, đau nhức… Do đó, khi dùng kim châm vào những huyệt ở vùng khớp bệnh và xung quanh, sẽ làm kinh mạch được khơi thông, khi huyết được điều hoà, sẽ có kết quả giảm đau. Ngoài ra, những người bệnh bị đau khớp, viêm khớp dạng thấp, thấp tim cần lưu ý không nên ra ngoài khi trời mưa lạnh, độ ẩm không khí cao là nguy cơ gây đau, sưng. Hãy luôn giữ ấm bàn chân để phòng bệnh một cách hiệu quả nhất
Cách tốt nhất để giảm đau là làm nóng (khi người bệnh không có bệnh lý gì đặc biệt): Tắm nước nóng toàn thân (áp dụng cho các trường hợp viêm nhiều khớp), tắm nóng từng phần (những người không tắm được toàn thân hay đau khớp cục bộ, tay chân…), đắp nóng hoặc chườm nóng, dùng đèn hồng ngoại…Đối với tắm nóng, nhiệt độ nước từ 30 – 40oC, thời gian tắm từ 15 – 20 phút. Nước nóng có tác dụng giảm đau, tăng tuần hoàn ngoại vi, tạo thư giãn cơ, giảm cơn co cứng cơ và giúp người bệnh thực hiện một số cử động chủ động của khớp trong nước. Đắp nước nóng bằng túi chườm nóng cho đau ở một hoặc 2 khớp. Thời gian đắp tối đa 20 phút. Đèn hồng ngoại đặt cách da 60 cm, thời gian chiếu tối đa 30 phút…
Nghỉ ngơi có tác dụng giảm đau ở người bệnh viêm khớp mạn tính và trong nhiều trường hợp có thể làm lui cơn bệnh. Nếu khớp đau do nguyên nhân cơ học như đau dây chằng hoặc lớp sụn thì nghỉ ngơi hoặc bất động khớp đó – là cách điều trị tốt nhất. Tuy nhiên, việc nằm lâu một chỗ cũng tạo ra các nguy cơ ảnh hưởng tới chức năng vận động và gây ra những thương tật thứ cấp. Vì vậy, người bệnh vẫn có thể di chuyển nhẹ nhàng để tránh co rút khớp.
Nếu sau vài ngày áp dụng các biện pháp này, không thấy thuyên giảm hoặc giảm rất ít, người bệnh nên đến cơ sở y tế để khám chữa bệnh, không nên tự ý dùng thuốc để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Hỏng xương khớp vì xoa bóp
