Gan (tạng can) là bộ phận trữ dinh dưỡng và đào thải độc tố chủ yếu của cơ thể. Theo Đông y, dưỡng tốt tạng can (hộ can), không chỉ có lợi cho tích trữ dinh dưỡng và bài xuất chất cặn bã trong cơ thể, mà đồng thời còn có thể làm khí sắc của người ta cải biến tốt lên, tinh thần thoải mái.
Huyệt Thái xung.
Xoa bóp bấm huyệt là phương pháp hộ can đơn giản mà hiệu quả. Có 3 huyệt vị giúp thư can giải uất đó là: Huyệt Thái xung, huyệt Đản trung, và huyệt Tam âm giao.
Huyệt Thái xung
Vị trí huyệt: Sau khe giữa ngón chân 1 và 2, đo lên 1,5 thốn, huyệt ở chỗ lõm tạo nên bởi 2 đầu xương ngón chân 1 và 2, có thể sờ thấy một chỗ lõm xuống, ấn xuống so với các nơi khác mẫn cảm hơn, đây chính là huyệt Thái xung.
Cách bấm huyệt: Dùng ngón tay cái ấn vào huyệt thái xung nếu thấy đau là tình trạng chức năng gan của bạn không được tốt, càng đau nhiều thì chức năng giải độc gan càng kém. Giúp gan giải độc bằng cách dùng ngón tay day trên chỗ đau khoảng 1 phút, ngày làm 2 lần vào buổi sáng thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Khi xoa bóp, có thể vừa điểm vừa day ấn, thông thường sau 5 – 10 phút, tâm lý bồn chồn có thể biến thành bình hòa thư giãn, huyết áp cũng giảm xuống.
Tác dụng: Day bấm thường xuyên sẽ cảm giác ăn uống ngon miệng, ngủ tốt hơn, tinh thần không bị căng thẳng, chức năng gan hoạt động tốt hơn.
Huyệt Đản trung
Vị trí huyệt vị: Đản trung nằm tại nơi điểm ấn mẫn cảm – điểm gặp nhau của đường dọc giữa xương ức với đường ngang qua 2 đầu núm vú (nam giới) hoặc ngang qua bờ trên 2 khớp xương ức thứ 5 (phụ nữ). Khi người ta trong tâm trạng phẫn nộ, uất ức, huyệt Đản trung đặc biệt mẫm cảm. Nếu ai đó can khí uất kết mà ấn huyệt Đản trung một lúc thì họ có thể rơi nước mắt, tức là nói lên rằng khí ‘uất’ của họ đã quá nhiều rồi.
Huyệt Đản trung.
Cách xoa bóp: Dùng ngón cái điểm huyệt, vừa điểm vừa hít thở sâu, điểm ấn 2 phút, ngón tay thả lỏng một chút, lại tiếp tục điểm ấn. Cho đến khi cảm thấy huyệt vị không còn mẫn cảm như thế nữa, thì có nghĩa là chứng trạng giảm nhẹ rồi.
Tác dụng: Huyệt Đản trung là huyệt vị có tác dụng thư giải can uất rất hiệu quả.
Huyệt Tam âm giao
Xác định huyệt vị: Huyệt vị Tam âm giao nằm tại sát bờ sau – trong xương chày, bờ trước cơ gấp dài các ngón chân và cơ cẳng chân sau, từ đỉnh cao của mắt cá chân trong đo lên 3 thốn (bằng độ rộng 4 ngón tay của bạn).
Huyệt Tam âm giao.
Cách xoa bóp: Dùng ngón cái day ấn 2 phút, nghỉ 3 – 5 giây, lại tiếp tục day ấn, thường ấn 5 – 10 phút.
Tác dụng: Khác với 2 huyệt trên, huyệt Tam âm giao thuộc về huyệt bổ, thường xuyên xoa bóp có thể khởi tác dụng dưỡng can.
ThS.BS Trần Thị Thanh Bình
(Trường Trung Cấp Y Dược Tuệ Tĩnh)