Đất quốc phòng trong Nhà máy điện mặt trời lớn nhất Đông Nam Á của Tập đoàn Xuân Thiện

Cụm nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp.

“Nhường” hơn 4.000ha đất quốc phòng cho điện mặt trời

Tháng 11/2020, Cụm Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp của Tập đoàn Xuân Thiện (Ninh Bình) giai đoạn I, có công suất 600MWac/831MWp chính thức được khánh thành. Dự án có tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, điện lượng 1,5 tỷ KWh/năm. Dự án sử dụng gần 2 triệu tấm pin mặt trời, trạm biến áp 500kV/1.200MVA và 22,2km đường dây 500kV. Với công suất hiện có, đây được cho là nhà máy điện mặt trời lớn nhất Đông Nam Á.

Tìm hiểu cho thấy, ban đầu vào năm 2016, Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình đã đề xuất khảo sát dự án và được UBND tỉnh Đăk Lăk đồng ý. Ngày 18/4/2017, tỉnh này có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị xem xét, thẩm định trình Thủ tướng phê duyệt bổ sung dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp vào quy hoạch điện lực quốc gia.

Lúc này, Bộ Công Thương cho biết, dự án do Công ty TNHH Xuân Thiện Đăk Lăk làm chủ đầu tư, tổng công suất lắp đặt khoảng 2.000MW, sử dụng loại công nghệ điện SPV, tấm pin năng lượng quang điện loại PV silic đa tinh thể với công suất 300Wp cho mỗi tấm, tổng vốn đầu tư 51.000 tỷ đồng.

Để triển khai, dự án cần tới 4.192ha đất tại xã Ia Lốp và xã Ia Rvê, huyện Ea Súp, mà diện tích đất này vốn thuộc dự án Khu kinh tế quốc phòng Ea Súp do Đoàn Kinh tế quốc phòng 737 – Bộ Tư lệnh Quân khu 5 quản lý. Tuy nhiên, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 đã thống nhất chủ trương chuyển giao cho UBND tỉnh Đăk Lăk tới 4.692,5ha để triển khai dự án sau khi làm việc với các bên.

Tháng 6/2018, tỉnh Đăk Lăk đã ban hành Quyết định chủ trương đầu tư dự án “Nông lâm nghiệp thuộc Cụm dự án điện mặt trời Xuân Thiện Ea Sup”. Theo văn bản này, diện tích đất sử dụng là 4.180ha, trong đó nêu cơ cấu sử dụng đất đến năm 2020 dành riêng để sử dụng cho Cụm dự án điện mặt trời giai đoạn I (gồm 5 nhà máy từ số 1 đến số 5) là 875,28ha.

Bên cạnh đó, trường hợp Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung quy hoạch các nhà máy điện mặt trời thuộc cụm dự án điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp có công suất khác với dự kiến, dẫn đến thay đổi diện tích đất sử dụng cho điện mặt trời và nông lâm nghiệp, thì nhà đầu tư có trách nhiệm báo cáo các cơ quan chức năng để điều chỉnh, bổ sung Quyết định chủ trương đầu tư.

Thực tế, đến nay Cụm Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp được khánh thành với 5 nhà máy điện mặt trời. Gồm Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 1, Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 2, Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 3, Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 4, Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 5.

Tới tháng 3/2019, UBND tỉnh Đăk Lăk cấp Quyết định chủ trương đầu tư cho các dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp từ 1 - 5, chủ đầu tư của các dự án này lần lượt là: Công ty cổ phần Ea Súp 1, Công ty cổ phần Ea Súp 2, Công ty cổ phần Ea Súp 3, Công ty TNHH Xuân Thiện Đắk Lắk, Công ty cổ phần Ea Súp 5.

Tuy nhiên, sau đó không lâu, tỉnh Đăk Lăk cũng đã đồng loạt điều chỉnh Quyết định chủ trương đầu tư cho các dự án. Cụ thể, với dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 1 được UBND tỉnh Đăk Lăk quyết định chủ trương đầu tư ngày 9/3/2019, tuy nhiên sau đó được điều chỉnh 2 lần vào các ngày 18/4/2019 và 24/6/2020. Các dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 2, 3, 4 đều được UBND tỉnh Đăk Lăk quyết định đầu tư ngày 9/3/2019, nhưng đến ngày 24/6/2020 cùng đồng loạt điều chỉnh.

Ông Nguyễn Xuân Thiện, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình.

Sử dụng tấm pin Trung Quốc

Nhắc lại, tại văn bản của UBND tỉnh Đăk Lăk gửi Bộ Công Thương tại ngày 18/4/2017 cho biết, thời điểm này đề xuất Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp sẽ sử dụng loại công nghệ điện SPV, tấm pin năng lượng quang điện loại PV silic đa tinh thể với công suất 300Wp cho mỗi tấm.

Thực tế, theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 5/5/2020, Tập đoàn LONGi Solar Technology Co.,Ltd., (thành lập tại Trung Quốc, có địa chỉ tại 8369 Shangyuan Road, Caotan Eco –Industrial Park, Xi’an Economic and Technological Development Zone, Tây An, Trung Quốc) đã ký các hợp đồng mua bán với Công ty cổ phần Ea Súp 1 và Công ty cổ phần Ea Súp 2 để cung cấp tấm pin năng lượng mặt trời cho Dự án nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện - Ea Súp 1 và 2.

Còn vào ngày 27/4/2020, Công ty TNHH Jinko Solar Co., Ltd (thành lập tại Trung Quốc, có địa chỉ tại số 01 đường Jinko, khu phát triển kinh tế Shangrao, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc) đồng loạt đã ký hợp đồng cung cấp tấm pin quang điện cho Công ty cổ phần Ea Súp 3, Công ty TNHH Xuân Thiện Đăk Lăk, Công ty cổ phần Ea Súp 3 chủ đầu tư các nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp 3, 4 và 5.

Tìm hiểu cho thấy, chủ đầu tư của 5 nhà máy điện gió này đều có công ty mẹ là Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình. Doanh nghiệp này vốn là 1 đơn vị của Công ty TNHH đầu tư xây dựng và phát triển Xuân Thành (nay là Tập đoàn Xuân Thành). Đến năm 2005 chính thức thành lập lấy tên là Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình.

Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình hiện do ông Nguyễn Văn Thiện (SN 1970) làm Chủ tịch Hội đồng thành viên và vị này chính là con trai của đại gia Nguyễn Xuân Thành (SN 1950) – người sáng lập Tập đoàn Xuân Thành.