Đái tháo đường thai kỳ nguy hiểm cho cả mẹ và bé

Thai phụ mê đồ ngọt mắc ĐTĐTK rất cao

Theo thống kê của Hiệp hội Sản phụ khoa Thế giới (FIGO, 2015), tỷ lệ mắc ĐTĐTK ngày càng gia tăng, chiếm khoảng 16% trên tổng số thai phụ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ĐTĐTK có thể gây nguy hiểm cho sức khoẻ cả mẹ và bé.

TS.BS Trần Nhật Thăng, Trưởng đơn vị Chẩn đoán trước sinh, Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết: “Không giống như bệnh lý đái tháo đường thông thường có nguyên nhân từ việc tuyến tụy không sản xuất hay sản xuất không đủ insulin, ĐTĐTK là bệnh lý thai kỳ thoáng qua, xảy ra do những hormon kích thích mà bánh nhau tạo ra trong giai đoạn mang thai.

Những hormon này chính là tín hiệu kích thích để chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ được truyền sang thai nhi, cũng như khiến thai phụ thèm ăn thực phẩm chứa nhiều đường”.

Ảnh minh họa.

Nhiều phụ nữ có lối sống lành mạnh, chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý trước khi mang thai, nhưng khi bước vào thai kỳ, họ lại muốn ăn nhiều đồ ngọt hoặc các thực phẩm được cho là không có lợi cho sức khoẻ.

Nếu thai phụ không kiểm soát được sự thèm ngọt của bản thân trong giai đoạn này, cũng như không nhận được sự tư vấn, hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng thai kỳ phù hợp từ các bác sĩ thì nguy cơ thai phụ mắc ĐTĐTK là rất cao. Đơn cử như Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM vừa tiếp nhận trường hợp của thai phụ Mai Thị C. (30 tuổi, ngụ tại quận 10, TPHCM).

Trước khi mang thai, chị C. có lối sống, chế độ ăn uống và luyện tập rất lành mạnh. Nhưng khi có thai kỳ, chị C. bị nghén nặng nên rất khó ăn trong 3 tháng đầu. Sau đó, chị C. trở nên thèm ăn và ăn rất nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, sô cô la, trà sữa… Mỗi lần khám thai, chị đều được BS khuyến cáo về nguy cơ mắc ĐTĐTK và tư vấn chế độ dinh dưỡng hợp lý. Đến tuần thứ 20 của thai kỳ, chị C. được chẩn đoán mắc ĐTĐTK.

Tuy nhiên, chị C. vẫn tiếp tục chế độ ăn nhiều đường vì không cưỡng nổi cơn thèm ngọt. Vào tuần thứ 37, chị C. không cảm thấy thai máy nữa nên vào bệnh viện khám thì các bác sĩ siêu âm phát hiện thai nhi chết lưu trong bụng mẹ, buộc các bác sĩ phải chỉ định chủ động chấm dứt thai kỳ.

Tăng nguy cơ mắc bệnh cho thai nhi

Bệnh lý ĐTĐTK không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ bà mẹ, mà còn để lại nhiều hậu quả trên thai nhi, thậm chí là tồn tại lâu dài ngay cả sau khi em bé chào đời.

ĐTĐTK khiến thai phụ đối mặt với những nguy cơ như đa ối, sẩy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giật, sản giật, nhiễm trùng thận, quá trình chuyển dạ kéo dài, sinh khó, sang chấn và băng huyết sau sinh, rối loạn đường huyết dẫn tới hôn mê…

Về phía thai nhi, ĐTĐTK sẽ làm gia tăng tỷ lệ dị tật thai, thai nhi dễ bị rối loạn tăng trưởng. Thai quá to có thể gặp phải các sang chấn lúc sinh như trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay…

Thậm chí, thai nhi có thể chết lưu đột ngột do đường huyết tăng quá cao mà không có bất kỳ dấu hiệu báo trước nào. Sau khi chào đời, trẻ sơ sinh có mẹ bị ĐTĐTK thường dễ bị suy hô hấp, hạ đường huyết, hạ canxi, vàng da…đồng thời gia tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, cao huyết áp, tim mạch khi trưởng thành.

TS.BS Trần Nhật Thăng cũng khuyến cáo rằng, 1.000 ngày đầu tiên của cuộc đời là quãng thời gian quan trọng, có yếu tố quyết định chất lượng sức khỏe của mỗi đứa trẻ. Quãng thời gian này được tính ngay từ lúc mầm sống đầu tiên được hình thành trong bụng mẹ, bao gồm cả giai đoạn mang thai.

Vì vậy, bất kỳ bất thường nào về sức khoẻ xảy ra với thai phụ trong thai kỳ đều có thể trở thành những nguy cơ đối với thai nhi và để lại những hệ lụy sau này. Cho nên, tất cả phụ nữ có thai đều nên thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường huyết (OGTT) uống 75g glucose để tầm soát và kịp thời phát hiện, điều trị ĐTĐTK.

Bên cạnh đó, thai phụ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, rau quả tươi… và hạn chế ăn nhiều đường, tinh bột, chất béo để hạn chế nguy cơ mắc ĐTĐTK.

Bùi Hương