Đông y có nhiều bài thuốc quý trị bệnh
* Thể tỳ dương hư: Người bệnh có triệu chứng phù ít không rõ ràng phù ở mí mắt, sắc mặt trắng xanh thở gấp, tay chân mỏi mệt, hay đầy bụng, phân nhão tiểu tiện, chất lưỡi bệu, có vết răng, chân tay lạnh, mạch hoãn. Phép trị ôn tỳ, lợi thấp, dùng bài thuốc thực tỳ ẩm hợp vị linh thang gồm: Bạch truật, bạch linh, trích cam thảo, mộc hương, thảo quả, mộc qua, hậu phác, sắc uống 1 thang/ngày.
Hoặc dùng bài chân vũ phòng kỷ phục linh gia giảm gồm phụ tử chế, quế chi, dâm dương hoắc, đảng sâm, hoàng kỳ, bạch linh, đương quy, đan sâm, phòng kỷ, sắc uống ngày 1 thang. Tác dụng ôn bổ thận dương, kiện tỳ, hóa thấp, dưỡng hoạt huyết, hóa ứ. Kiêng kỵ dùng thức ăn, đồ uống, sống, lạnh, béo, ngọt quá mức, các chất kích thích. Bài thuốc lấy tráng thận dương, bổ khí, dưỡng hoạt huyết, hóa ứ làm chủ, cho nên dù bệnh lâu, nhưng vẫn có công hiệu nhanh chóng.
* Thể thận tỳ dương hư: Người bệnh phù không rõ ràng, phù ít, kéo dài (nhất là 2 mắt cá chân), bụng trướng, ỉa lỏng, nước tiểu ít, sắc mặt trắng xanh, lưỡi bệu, mệt mỏi, lưng mỏi, chân tay lạnh, sợ lạnh, mạch trầm tế. Phép trị ôn dương, lợi thủy. Bài thuốc gồm: Bạch truật, bạch linh, trạch tả, xa tiền tử, tỳ giải, bông mã đề, thổ phục linh, nhục quế, phụ tử chế, sinh khương, sắc uống 1 thang/ngày.
Hoặc dùng bài: Ngư tinh thảo, lộc hàm thảo, ích mẫu thảo, phục linh bì, trạch tả, xa tiền tử, bạch mao căn, đảng sâm, bạch truật, dâm dương hoắc, uế chi, phụ tử chế. Kiêng kỵ thức ăn, đồ uống, sống, lạnh, béo, ngọt quá mức, các chất kích thích. Khi tứ chi ấm trở lại có thể bỏ phụ tử chế và tiếp tục uống thêm 1 thang nữa.
* Thể âm hư dương xung: Người bệnh phù ít, đau đầu, chóng mặt, hồi hộp, miệng khát, môi đỏ, họng khô, chất lưỡi đỏ, mạch huyền sác. Hay gặp ở người viêm cầu thận mạn kèm cao huyết áp. Phép trị: bình can, tư âm, lợi thủy. Bài thuốc gồm: Sơn thù, hoài sơn, bạch linh, trạch tả, mẫu đơn bì, câu kỷ tử, cúc hoa, qui đầu, bạch thược, ngưu tất, sắc uống ngày 1 thang.
* Viêm cầu thận nặng: Người bệnh có triệu chứng ure máu cao, lợm giọng buồn nôn, sắc mặt đen, tức ngực, trướng bụng, đại tiện lỏng, tiểu tiện ngắn ít, chất lưỡi bệu, rêu trắng dày, mạch huyền tế hoặc nhu tế. Phép trị: Ích khí, kiện tỳ, bài thuốc gồm đảng sâm, bạch truật, bạch linh, trần bì, bán hạ chế, hậu phác, đại hoàng, phụ tử chế, sinh khương, sắc uống 1 thang/ngày.
Lương y Minh Phúc
(Hội Đông y TP Vũng Tàu)
