Cẩn trọng khi dùng hormon “kích” chiều cao

Hậu quả khó lường…

Con gái chị Nguyễn Kim Cúc (Gia Lâm, Hà Nội) dậy thì từ lớp 4 nhưng tới lớp 6 chỉ cao hơn 1,4m. Thấy con thấp hơn các bạn nhiều, chị đã tìm các loại hormon tăng trưởng chiều cao cho con uống. Nghe theo nhiều người mách, chị đã tìm mua loại hormon GH Creation xách tay từ Nhật về cho con uống dù ở Việt Nam cũng có bán rất nhiều.

Uống hết 2 hộp, trong năm lớp 7 thì con chị Cúc tăng được 5 – 7cm. Hiện cháu đang học lớp 8, cao 155cm nhưng chị Cúc vẫn thấy sốt ruột vì chiều cao con tăng chậm. Chị tiếp tục nhờ người sang Nhật mua loại hormon này về cho con uống. Nhưng rồi chị được cảnh báo hormon có thể gây những rối loạn về sinh trưởng, sinh dục của trẻ. Thông tin này khiến chị Cúc vô cùng hoang mang.

Thông thường trẻ thấp là do thiếu hụt hormon tăng trưởng.

Trao đổi với KH&ĐS về lo lắng nêu trên, TS Hồ Thị Kim Thanh, Trưởng khoa Nội tiết chuyển hóa, Bệnh viện Lão Khoa T.Ư cho biết, thấp lùn có nhiều nguyên nhân như do gene di truyền, thể tạng, một số bệnh mạn tính, bệnh về cơ xương sụn, nội tiết, lỗi phân chia tế bào, một số bệnh lý…

Thông thường trẻ thấp là do thiếu hụt hormon GH. Loại hormon GH Creation xách tay là chế phẩm chứa hormon tăng trưởng điều trị trong trường hợp thùy trước tuyến yên sản xuất GH không đủ. Loại hormon này chỉ định cho độ tuổi từ 10 – 30 nhưng phải được xác định chắc chắn có nồng độ GH máu thấp. Do vậy, không thể tùy tiện mua về sử dụng.

Cũng theo TS Hồ Thị Kim Thanh, việc điều trị hormon tăng trưởng chỉ được chỉ định cho những trường hợp cơ thể không sản xuất đủ hormon này. Những người thấp bé do di truyền sẽ không thể cải thiện chiều cao bằng loại hormon nêu trên. Đối với các chị em muốn kéo “chân dài” bằng hormon này cũng sẽ gặp hậu quả khó lường, bởi nếu chất này bị dư thừa sẽ gây ra các rối loạn nội tiết ảnh hưởng đến buồng trứng, tuyến giáp, tuyến sinh dục…

Có rất nhiều loại thuốc “kích” chiều cao nhờ hormon tăng trưởng nhưng loại nào, dùng trong giai đoạn nào, chế độ dinh dưỡng sinh hoạt ra sao phải có sự chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ. Cần phải sớm đưa trẻ đến bệnh viện xét nghiệm để có phác đồ điều trị đúng. Thông thường, trẻ cần chữa trị trước tuổi dậy thì (dưới 13 tuổi) là tốt nhất. Đây là “giai đoạn vàng” các sụn xương của trẻ tiếp nhận kích thích tăng sinh cao mà không cần dùng liều lượng GH lớn, giảm những tác dụng phụ không mong muốn.

TS Hồ Thị Kim Thanh

Cần cho trẻ xét nghiệm sớm

Theo ThS.BS Nguyễn Thu Hiền, Trưởng khoa Điều trị ban ngày, Bệnh viện Nội tiết T.Ư, về nguyên lý, bổ sung GH thì sẽ tăng trưởng chiều cao hơn so với bình thường. Thông thường, sau điều trị nội tiết tố tăng trưởng khoảng 3 – 6 tháng, hầu hết trẻ sẽ tăng trưởng khoảng 5cm trở lên trong 1 năm. Những trẻ đáp ứng thuốc tốt có thể tăng khoảng 10cm/năm.

Tuy nhiên, tuyến yên hay còn gọi là tuyến não thùy là một tuyến nội tiết không chỉ quyết định sự tăng trưởng chiều cao của cơ thể mà còn liên quan mật thiết đến sự tăng trưởng và phát triển các tuyến sinh dục, nhiều cơ quan bộ phận khác trong cơ thể.

Khi bổ sung một lượng GH cao, máu ở ngoại biên sẽ phản hồi lên tuyến yên cơ thể thừa hormon này không tiết ra nữa. Sau khi ngừng uống thuốc, phải mất một thời gian cho đến khi cơ thể nhận ra sự thiếu hụt rõ rệt mới kích thích tuyến yên tiết ra hormon tăng trưởng. Điều này có thể gây ra những rối loạn khó lường.

Các loại thực phẩm giầu canxi tự nhiên giúp trẻ tăng chiều cao.

Hiện nay, tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc sử dụng hoóc môn GH vẫn gây nhiều tranh cãi. Hormon GH là một hormon phức tạp, nhiều chức năng của nó vẫn chưa được biết đến. Tại Mỹ, sử dụng GH được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê chuẩn duy nhất cho gia súc để tăng sản lượng sữa cho bò sữa.

Theo khuyến cáo của ThS.BS Nguyễn Thu Hiền, khi thấy trẻ thấp lùn, cần sớm đưa trẻ đến viện Nhi trung ương để làm các xét nghiệm xem có thiếu hụt GH hay không. Sau đó đến Viện Dinh dưỡng Quốc gia để được tư vấn cặn kẽ chế độ dinh dưỡng tăng chiều cao cho trẻ. Ngoài việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc, cần cho trẻ tập những môn thể thao tăng chiều cao như bơi lội, cầu lông, bóng rổ, đu xà…

Tuyết Vân