Cần Thơ "nhức đầu" với 7.500 tấn tro bay lộ thiên

Hơn 7.500 tấn tro, xỉ "chất thải nguy hại" tồn đọng

Báo cáo của Sở TN&MT TP Cần Thơ cho biết, nhà máy xử lý chất thải rắn (rác thải sinh hoạt) Cần Thơ nằm trong khu xử lý chất thải rắn tại ấp Trường Thọ, xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ, có diện tích 53.531m2, đi vào hoạt động từ ngày 26/11/2018, công suất xử lý chất thải rắn sinh hoạt trung bình khoảng 500 tấn/ngày.

Nhà máy tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt từ 6 quận, huyện của TP Cần Thơ gồm: Ninh Kiều, Cái Răng, Bình Thủy, Thới Nai, Thốt Nốt và Ô Môn, sau đó xử lý theo hình thức đốt phát điện với công suất 7,5MW. Nhà máy cũng đã đầu tư xây dựng các công trình xử lý đạt chuẩn môi trường như: Hệ thống xử lý nước rỉ rác công suất 200m3/ngày/đêm; hệ thống xử lý bụi, khí thải của lò đốt công suất 110.000m3/giờ…

Đáng chú ý, nhà máy có công trình lưu giữ, ổn định, hóa rắn tro bay phát sinh từ hệ thống xử lý khí thải, công suất thiết kế 40 tấn/ngày. Trong đó, khu vực ổn định hóa tro bay có diện tích khoảng 234m2, khu vực lưu chứa tạm thời tro bay có diện tích khoảng 1.221m2.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, mỗi ngày nhà máy phát sinh từ 8 - 10 tấn tro bay, dẫn đến khu vực lưu chứa tạm thời đã quá tải từ tháng 5/2019, lưu giữ được 1.500 tấn tro bay…

Nhà máy xử lý chất thải rắn (rác thải sinh hoạt) Cần Thơ tọa lạc tại ấp Trường Thọ, xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ.

Trước tình hình đó, nhà máy đã xin ý kiến UBND TP Cần Thơ để tạm tro bay phát sinh thêm ra khu đất trống cạnh nhà máy với diện tích khoảng 5.000m2 trong khi chờ bố trí khu chôn lấp. Hiện khu vực này đang lưu giữ 7.571 tấn tro bay và đang được để lộ thiên ngoài trời.

Theo Sở TN&MT TP Cần Thơ, Công ty TNHH Năng lượng môi trường EB Cần Thơ đã đầu tư sử dụng hai lớp lót màng chống thấm và che nắng, che mưa (hay còn gọi là bạt nhựa HDPE) cho hai mặt, mặt đáy và mặt phủ bên trên có diện tích 5.000m2. Tuy nhiên, giải pháp này chỉ là cách làm tạm thời và cũng không đúng quy định.

Vì theo báo cáo đánh giá tác động môi trường và giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của nhà máy được Bộ TN&MT phê duyệt, xác nhận, thì tro bay được xem là chất thải nguy hại.

Giải pháp vẫn là chôn lấp

Theo Hợp đồng dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt số 06/2017 ngày 22/6/2017 giữa Công ty TNHH Năng lượng môi trường EB Cần Thơ và TP Cần Thơ (ủy quyền cho Sở Xây dựng ký kết), thành phố chịu trách nhiệm tìm và cung cấp cho công ty diện tích đất cần thiết làm bãi chôn lấp tro bay do công ty vận chuyển tới. Sau đó, thành phố có trách nhiệm xử lý chôn lấp tro bay và chi trả các chi phí liên quan đến việc chôn lấp số tro bay đó.

Sở TN&MT TP Cần Thơ cho biết, việc quản lý tro bay không hợp lý, xử lý tro bay không hợp kỹ thuật vệ sinh sẽ dẫn đến ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí và ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng. Do vậy, đơn vị này đã đề xuất UBND thành phố Cần Thơ chấp thuận chủ trương đấu thầu, lựa chọn các công ty có năng lực vận chuyển và xử lý số lượng tro bay hiện đang để lộ thiên ngoài trời.

Qua xem xét báo cáo, mới đây, ngày 16/8/2021, UBND TP Cần Thơ đã giao Sở KH&ĐT phối hợp với Sở TN&MT và các đơn vị liên quan tiếp tục hoàn tất thủ tục, kêu gọi lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án xử lý chôn lấp chất thải tro bay tại nhà máy. Trước mắt, UBND TP Cần Thơ thống nhất về chủ trương tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu có năng lực để thực hiện vận chuyển và xử lý số lượng tro bay hiện đang lưu trữ tạm tại nhà máy.

Sở TN&MT TP Cần Thơ được giao khẩn trương rà soát, xác định kinh phí và kế hoạch thực hiện lựa chọn nhà thầu vận chuyển và xử lý số lượng tro bay, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt theo đúng trình tự, thủ tục quy định.

Ngày 13/1/2021, UBND TP Cần Thơ đã ban hành Bộ tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án xử lý chôn lấp chất thải tro bay của nhà máy xử lý chất thải rắn (rác sinh hoạt) Cần Thơ tại Khu xử lý chất thải rắn huyện Thới Lai.

Theo đó, một trong những điều kiện để tham gia và được xét chọn đầu tư là nhà đầu tư phải có vốn thuộc sở hữu để thực hiện dự án không thấp 20% tổng mức đầu tư dự kiến của dự án và cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ, các tổ chức tài chính, bảo lãnh về năng lực tài chính cho nhà đầu tư.

Tài liệu thuyết minh năng lực tài chính của nhà đầu tư bao gồm: Báo cáo tài chính 2 năm gần nhất đã được kiểm toán độc lập, văn bản chứng minh đảm bảo đủ năng lực tài chính thực hiện dự án. Ưu tiên nhà đầu tư có giá dịch vụ xử lý tro bay phù hợp và thấp nhất (nhà đầu tư phải lập phương án giá dịch vụ chi tiết kèm theo)…