Cá thát lát được biết đến không chỉ như một món ăn ngon mà còn là bài thuốc hiệu quả trong việc phòng chữa một số bệnh. Theo Đông y, cá thát lát có vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng bổ khí huyết, bổ thận, tráng dương, trừ phong thấp, giảm đau, nhuận trường, rất tốt với những người tỳ hư bụng đầy, ăn ngủ kém, sinh lý yếu và các chứng liên quan tỳ thận khí hư đều hư.
Cá thát lát có thể dùng kết hợp với một số loại rau, củ quả khác nhau để cho ra những công dụng chữa bệnh khác nhau. Ví dụ, kết hợp với mè trắng để giảm suy nhược cơ thể, bổ sung dưỡng chất cho thai phụ kém ăn, hay mệt mỏi trong thời gian thai nghén. Nếu đem hầm cùng khổ qua lại có lợi đối với những người bị cao huyết áp, tiểu đường, mỡ trong máu. Ngoài ra, cá thát lát nấu với cải bẹ xanh rất tốt cho người suy nhược cơ thể, đau nhức gân cơ, ho hen, đàm suyễn. Dưới đây là một số món ăn bài thuốc từ cá thát lát.
- Cá thát lát nấu hạt sen: Cá thát lát, hạt sen, nấm đông cô, hành, gừng, mắm, muối, gia vị vừa đủ. Nhồi hạt sen, nấm vào phần bụng, nêm các loại gia vị, nấu canh ăn. Món ăn giúp bổ tâm tỳ, dưỡng huyết, trị ăn ngủ kém, khó lên cân.
- Cá thát lát om rau cần: Cá thát lát, rau cần, hành tím, mắm, tiêu, muối, dầu ăn, gia vị vừa đủ, nấu om ăn. Món ăn giúp kiện tỳ, hóa thấp, bổ khí huyết.
- Cá thát lát lá bắp cải: Cá thát lát băm nhỏ, bắp cải, hành, ngò, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn. Món ăn giúp kiện tỳ, hóa thấp, thông trệ, chữa tỳ vị hư.
- Cá thát lát nấu nấm: Cá thát lát băm nhỏ, nấm hương, măng khô, gừng, hành, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn. Món ăn giúp bổ tỳ vị, dưỡng khí huyết, trị chóng mặt, ăn kém.
- Canh khổ qua nhồi cá thát lát: Cá thát lát băm nhỏ, khổ qua bỏ ruột, gừng, hành, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn. Món ăn giúp kiện tỳ, thanh thấp nhiệt, chữa vàng da, viêm gan do thấp nhiệt.
- Canh bông bí cá thát lát: Cá thát lát băm nhỏ, nhồi vào bông bí, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn. Món ăn ích khí, kiện tỳ, cố biểu, chỉ hãn, dùng chữa khí hư, nhiều mồ hôi.
- Canh chua cá thát lát: Cá thát lát, cà chua, dứa, tàu mùng, giá đậu, măng chua, mùi tàu, hoa chuối, rau ngổ, hành lá, ớt sừng, mắm, gia vị vừa đủ, nấu ăn. Món ăn giúp kiện tỳ hóa thấp, chữa mập phì thừa cân, mệt mỏi, lười vận động.
- Canh thát lát rau tần ô: Cá thát lát băm nhỏ, rau tần ô, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn. Món ăn giúp kiện tỳ vị, hóa đàm, trị tỳ hư sinh đàm ho hen.
- Cá thát lát kho nghệ: Cá thát lát, móng giò heo, nghệ, hành tím, đường, tiêu, mắm, gia vị vừa đủ, kho ăn. Món ăn giúp bổ khí huyết, lợi sữa, trị bệnh cho sản phụ huyết hư, thiếu sữa, ăn kém.
BS Nguyễn Phan Thanh Nguyên (Nguyễn Tri Phương, Vũng Tàu)
