Thành phần trong quả cà chua chứa nước 90%, glucid 4%, protid 0,3%, lipid 0,3% và rất nhiều vitamin A, vitamin B1, B2, C, PP, E, K và axit nicotin. Đặc biệt, trong quả cà chua còn chứa các chất khoáng như canxi, photpho, sắt, axit citric và axit malic. Ngoài ra, quả còn chứa glucose và fructose và một ít sucrose và một keto-heptose. Cà chua chín và gần chín đều chứa các aminoacid chủ yếu, trừ tryptophan; quả chưa chín chứa narcotin.
Nghiên cứu dược lý cho thấy, chất lycopen có nhiều trong thịt quả cà chua có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư đầu và cổ, có thể chống lại rất mạnh các bệnh thoái hóa thần kinh (lycopen được chứng mình có thể bảo vệ cơ thế chống lại quá trình oxy hóa trong nhiều nghiên cứu dịch tễ học). Uống nước cà chua xay nhuyễn là giúp trị các triệu chứng bệnh tiểu đường, giảm nguy cơ tim mạch...
Theo Đông y, cà chua có tính hơi hàn và vị chua ngọt, có tác dụng sinh tân cắt ho, kiện vị tiêu thực, mát huyết, bình gan, thanh nhiệt, giải độc, hạ huyết áp... thích hợp để bồi bổ cho những người bị thiếu vitamin trong cơ thể, bị huyết áp cao, viêm gan mạn, tỳ vị hư nhược. Những người tâm phiền, miệng khát ăn cà chua sẽ rất có lợi.
Bổ sung dinh dưỡng: Đối với một người bình thường có thể dùng 200g cà chua/ngày. Có thể rửa sạch, ăn sống hoặc say sinh tố uống hằng ngày, với lượng cà chua này có thể đáp ứng đủ nhu cầu về vitamin A, C, sắt và kali của cơ thể trong một ngày.
Điều trị tăng huyết áp: Lấy 1 hoặc 2 quả cà chua, dùng nước sôi rửa sạch, thái thành lát mỏng, có thể trộn thêm chút đường, ăn vào lúc sáng sớm chưa ăn uống gì. Sử dụng đều đặn trong 10 hoặc 15 ngày, nghỉ 3 ngày rồi sau đó lại tiếp tục liệu trình đó.
Kích thích tiêu hóa, làm đẹp da: Cà chua 200g, táo tây 150g, chanh quả 80g, chuối tiêu chín 100g, cải bắp 100g. Cà chua rửa sạch, thái miếng; táo tây gọt vỏ, cắt nhỏ; chanh vắt lấy nước; bắp cải thái nhỏ. Cho cà chua, táo tây và bắp cải vào máy ép lấy nước. Chuối tiêu bóc vỏ, đánh nhuyễn rồi hoà đều với dịch ép, cho thêm nước chanh, quấy đều, chia uống vài lần.
Viêm loét miệng, phế nhiệt ho: Cà chua 250g, đường phèn 20g. Cà chua bóc vỏ, đường phèn tán nhỏ, cho vào bát trộn đều, sáng sớm ăn cà chua, uống nước.
Viêm loét hành tá tràng, đại tiện khô cứng: Cà chua 250g, mật ong 50g. Cà chua bóc vỏ, cắt nhỏ cho vào bát dầm nát, cho mật ong vào hấp chín, sáng sớm lúc bụng đói ăn cà chua, uống nước.
Giảm tiểu cầu: cà chua 200g, hồng táo 15 quả. Cà chua bóc vỏ cắt miếng, để vào bát cho vào lồng hấp chín. Hồng táo luộc chín, bỏ hạt, táo và cà chua trộn lẫn mỗi ngày 3 lần ăn hết.
Sau đẻ huyết kém, bị lạnh: Cà chua 250g, đường đỏ 25g. Cà chua bóc vỏ, thái miếng cho vào bát cùng với đường đỏ dầm cho nát nhuyễn, ăn mỗi ngày 2 lần.
Lương y Hoài Vũ (Hội Đông y Việt Nam)
