Bạn Nguyễn Vân Anh (Hà Nội) viết: Mẹ tôi bị ung thư vùng cổ giai đoạn cuối, hiện đang được điều trị theo phương pháp thực dưỡng của Nhật Bản. Vì yêu cầu của phương pháp này là không được sử dụng tân dược, trong đó có các thuốc giảm đau của Tây y nên mẹ tôi phải chịu đựng tình trạng đau nhức ghê gớm.
Tôi đã mạnh dạn tự day bấm cho bà một số vị trí thấy có hiệu quả giảm đau ở một mức độ nhất định. Tôi thấy các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối thường phải chịu rất nhiều đau đớn, nhiều khi thuốc giảm đau cũng ít hiệu quả. Xin Tòa soạn cho biết, nên chọn những huyệt vị châm cứu nào và cách day bấm ra sao để có thể thu được hiệu quả giảm đau tốt nhất.
Trả lời về vấn đề này, ThS Hoàng Khánh Toàn, nguyên Trưởng khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, trong y học cổ truyền phương pháp giảm đau trực tiếp được gọi là “trấn thống” hoặc “chỉ thống”. Thật khó có thể kể hết các huyệt vị châm cứu có tác dụng giảm đau, vả lại có thể nói huyệt vị nào cũng ít nhiều có khả năng này miễn sao sự tác động lên chúng là hợp lý để đạt được mục đích khơi thông kinh lạc, nói theo cổ nhân “thông thì bất thống” (kinh mạch thông suốt thì không đau).
Tuy nhiên, vì bạn không phải là thầy thuốc y học cổ truyền nên trong trường hợp ung thư vòm họng của bà cụ có thể sử dụng một số huyệt vị cụ thể như: Thái dương (ở chỗ lõm phía sau ngoài đuôi mắt 1 tấc, ấn vào có cảm giác tê tức); Ấn đường (ở điểm giữa của đường nối hai đầu trong lông mày); Phong trì (ở chỗ lõm dưới xương chẩm, bên ngoài khối cơ nổi sau cổ, ấn có cảm giác tức nặng); Hợp cốc (nằm ở bàn tay phía mu, giữa hai xương của ngón tay cái và ngón tay trỏ, ấn theo đường phân giác của góc tạo bởi hai ngón tay này nếu thấy điểm nào đau tức nhất và có cảm giác lan ra ngón tay út thì đó là huyệt); Khúc trì (gấp chặt cẳng tay vào cánh tay, huyệt ở đầu nếp gấp khuỷu) và thần môn (sờ phần cuối lằn chỉ cổ tay phía ngón út thấy có một xương nhỏ như hạt đậu, huyệt nằm ở ngay chỗ lõm dưới xương này).
Ngoài ra, bất cứ điểm hoặc vùng nào đau đều có thể tiến hành xoa bóp, day ấn theo nguyên tắc “đau đâu trị đó”. Có thể kết hợp xoa bóp toàn thân, đặc biệt là vùng dọc hai bên cột sống lưng.
Cách thức xoa bóp, day ấn cần thực hiện theo nguyên tắc: Từ nông vào sâu, từ nhẹ đến mạnh, nghĩa là đầu tiên dùng phần bụng ngón tay cái xoa nhẹ nhàng vùng huyệt theo chiều kim đồng hồ sao cho tại chỗ nóng lên là được, tiếp đó tăng dần cường độ và cuối cùng dùng đầu mút ngón tay bấm mạnh vào huyệt và giữ lực bấm cố định ít nhất trong 1 phút, sau đó từ từ giảm cường độ cho đến khi ngón tay rời khỏi mặt da.
Sau mỗi lần day bấm nếu người bệnh cảm thấy dễ chịu là đạt yêu cầu. Mỗi ngày nên day bấm 2 lần sáng chiều, khi cơn đau xuất hiện có thể tiến hành thêm 1 lần nữa. Cần tránh thực hiện thủ thuật khi người bệnh quá no hoặc quá đói.
