Tết nguyên đán là lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm của người Việt, đây là dịp để các thành viên trong gia đình trở về đoàn tụ, quây quần bên nhau. Những bữa tiệc ngày Tết không thể thiếu bánh chưng, thịt mỡ, thịt đông, dưa hành, xôi nếp và còn rất nhiều loại ăn vặt bánh kẹo. Những món khoái khẩu ngày Tết luôn hấp dẫn nhưng lại là “kẻ thù” với người bệnh đái tháo đường.
Làm thế nào để người bệnh đái tháo đường kiểm soát đường huyết trong kỳ lễ sắp tới, dưới đây là một số lưu ý cần thiết dành cho người bệnh.
Cần có kế hoạch dinh dưỡng ngày Tết
Người bệnh đái tháo đường cần biết những món ăn thường có trong ngày Tết và tìm hiểu ảnh hưởng của món ăn đến đường huyết, căn chỉnh lượng ăn để giữ đường huyết ổn định. Nếu bạn muốn ăn bánh chưng vào bữa tối thì hãy ăn trưa cùng ngày ít chất béo, chất đạm, hoặc bạn hỏi ý kiến bác sĩ về chỉnh liều Insulin trước bữa ăn nếu bạn đang tiêm Insulin.
Nếu người bệnh tự chuẩn bị đồ ăn, hãy cắt giảm lượng tinh bột, đồ chiên xào trong công thức nấu ăn. Hãy xếp đồ ăn ra 1 chiếc đĩa nhỏ hơn, trong đó 1/4 đĩa là protein nạc, 1/4 đĩa là carbonhydrat (mỳ, miến, cơm, khoai tây, ngô, xôi, bánh chưng…), 1/2 đĩa là rau xanh, mỗi phần ăn không hơn 1 nắm tay của người bệnh.
Nếu đi du lịch, người bệnh nên mang theo đồ ăn nhẹ dành cho người đái tháo đường, đảm bảo đủ thuốc trong quá trình lưu trú.
 |
Có kỹ năng tận hưởng niềm vui trọn vẹn |
Có kỹ năng tận hưởng niềm vui trọn vẹn
Tránh bỏ bữa: Người bệnh không nên vì mải đi chơi, thăm thú ngày Tết mà quên bữa ăn, không nên nhịn ăn để dồn ăn vào bữa khác, bạn có thể sẽ ăn quá nhiều vào 1 bữa hoặc gây tụt huyết áp khi nhịn ăn, khiến đường huyết không ổn định.
Tránh rượu, bia: Bữa ăn ngày Tết thường có chút rượu vang hoặc bia, nước uống có ga, nước ngọt, tuy nhiên các loại đồ uống chứa nhiều carbonhydrat sẽ gây tăng đường huyết, rượu ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp đường ở gan gây hạ đường huyết.
Triệu chứng say xỉn và hạ đường huyết khá giống nhau, do đó, người bệnh đái tháo đường nên hạn chế tối đa việc sử dụng các loại đồ uống nêu trên, nếu có sử dụng thì nên đo đường huyết mao mạch trong và sau uống rượu. Gia đình và bạn bè người bệnh đái tháo đường cũng nên nắm được triệu chứng của hạ đường huyết để sớm phát hiện và có cách xử lý kịp thời.
Ngủ đủ giấc: Những ngày lễ Tết rất dễ làm gián đoạn giấc ngủ, người bệnh phải đảm bảo ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm, vì chỉ cần 1 đêm mất ngủ cũng làm tăng tình trạng kháng Insulin.
Tập thể dục và tránh stress: Dù vui chơi cũng không nên bỏ qua thói quen tập thể dục, người bệnh nên tập ít nhất 30 phút/ngày, 5 lần/tuần. Tập thể dục sẽ giảm tình trạng kháng Insulin, cải thiện đường huyết, giảm nguy cơ tim mạch và giúp giảm cân.
Mặc dù có nhiều lo toan cho dịp Tết nhưng bạn nên tìm niềm vui, tránh căng thẳng vì khi căng thẳng cơ thể sẽ tiết ra Cortisol, Adrelanin, là những hormone gây tăng đường huyết.
Hãy hiểu rằng mọi thứ có thể sai: Khi lên kế hoạch và thực hiện đúng kế hoạch thì đó là điều rất tuyệt vời, nhưng không may bạn không làm được điều đó, giả sử vì quá vui đã ăn thêm 1 miếng bánh chưng cũng đừng dằn vặt bản thân hay quá lo lắng. Hãy tận hưởng những giờ phút đoàn viên vui vẻ thay vì quá khắt khe với bản thân mình.
Mùa đoàn viên sắp đến, người bệnh đái tháo đường hãy tự trang bị cho bản thân kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khoẻ hiệu quả nhất để có 1 mùa đoàn viên vui vẻ, an toàn và hạnh phúc.
TS.BSCKI Nguyễn Thị Thuý, (Phó Chủ nhiệm Khoa Nội tiết, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)
