Xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của ống tiêu hóa
Bệnh Crohn (Crohn’s disease) là một bệnh viêm mạn tính với đặc điểm hay tái phát, gây tổn thương sâu thành ống tiêu hóa và được xếp trong nhóm bệnh viêm ruột mạn tính (Inflammatory bowel disease: IBD).
Bệnh thường gây tổn thương ở hồi -manh tràng, nhưng cũng có thể lan sang các phần khác của đại trực tràng, hoặc có thể ở bất cứ vị trí nào của ống tiêu hóa.
Nguyên nhân bệnh đến nay vẫn chưa rõ ràng. Một số yếu tố, chẳng hạn như di truyền và hệ thống miễn dịch bị trục trặc, có khả năng đóng một vai trò trong sự phát triển của nó. Bệnh có gây ra những biến chứng nghiêm trọng và đôi khi có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng.
Mặc dù đến nay vẫn chưa có cách chữa trị tiệt căn, tuy nhiên các liệu pháp điều trị đang được áp dụng có thể làm giảm đáng kể các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh và mang lại sự thuyên giảm lâu dài. Với điều trị, nhiều người mắc bệnh Crohn có thể tham gia các hoạt động bình thường.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Crohn có thể từ nhẹ đến nặng, có giai đoạn tiến triển xen kẽ giai đoạn ổn định. Trong giai đoạn hoạt động, có thể gặp các triệu chứng:
- Tiêu chảy 2-3 lần/ ngày đến trên 10 lần/ ngày.
- Sốt, mệt mỏi, ăn uống kém, gầy sút, thiếu máu, loét miệng…
- Đau bụng nhiều hố chậu phải và chuột rút cơ
- Máu trong phân
- Các dấu hiệu và triệu chứng khác cũng có thể gặp: Viêm da, mắt và khớp. Viêm gan hoặc ống mật. Chậm tăng trưởng hoặc phát triển tình dục, ở trẻ em.
 |
Xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của ống tiêu hóa - Ảnh BSCC |
Nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể tắc ruột, ung thư
Có rất nhiều yếu tố gây bệnh:
- Tuổi: Bệnh Crohn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phần lớn những người mắc bệnh Crohn được chẩn đoán trước 30 tuổi.
- Dân tộc: Bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ nhóm dân tộc nào, người da trắng có nguy cơ cao nhất.
- Tiền sử gia đình: Nguy cơ cao hơn ở người có người thân, chẳng hạn như cha mẹ, anh chị em hoặc con cái mắc bệnh.
- Hút thuốc lá: là yếu tố nguy cơ để phát triển bệnh và cũng làm cho bệnh nặng hơn và nguy cơ phẫu thuật cao hơn.
- Thuốc chống viêm không steroid: Mặc dù chúng không gây ra bệnh Crohn, nhưng có thể dẫn đến viêm ruột khiến bệnh Crohn trở nên tồi tệ hơn.
- Môi trường: Sống ở khu vực thành thị hoặc ở một nước công nghiệp, có nhiều khả năng mắc bệnh Crohn hơn.
 |
Bệnh Crohn có thể dẫn đến ung thư và di căn - Ảnh BVCC |
Bệnh Crohn có thể dẫn đến một hoặc nhiều biến chứng sau:
- Tắc ruột: Bệnh Crohn gây tổn thương sâu thành ruột. Theo thời gian, tổn thương ruột có thể thành sẹo co kéo và hẹp gây tắc ruột.
- Loét: Viêm mãn tính có thể dẫn đến loét bất cứ nơi nào trong đường tiêu hóa, bao gồm cả miệng và hậu môn.
- Thủng, rò: Đôi khi các vết loét sâu qua thành ruột thủng vào ổ bụng gây viêm phúc mạc hoặc tạo lỗ rò. Lỗ rò có thể phát triển giữa ruột và da (hay gặp quanh hậu môn) hoặc một cơ quan khác trong ổ bụng. Trong một số trường hợp, lỗ rò có thể bị nhiễm trùng và hình thành áp xe, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị.
- Nứt hậu môn: làm cho đại tiện đau đớn và có thể dẫn đến lỗ rò quanh hậu môn.
- Suy dinh dưỡng: Tiêu chảy, rối loạn hấp thu, đau bụng và ăn kém gây thiếu dinh dưỡng, suy nhược cơ thể.
- Ung thư đại tràng: Bệnh Crohn có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng, cần phải xét nghiệm sàng lọc sớm.
- Các vấn đề sức khỏe khác: Bệnh Crohn có thể gây thiếu máu, rối loạn da, loãng xương, viêm khớp và bệnh túi mật hoặc gan, viêm màng bồ đào...
- Rủi ro về thuốc: Một số loại thuốc ức chế miễn dịch có liên quan đến nguy cơ phát triển ung thư như ung thư hạch và ung thư da, tăng nguy cơ nhiễm trùng. Corticosteroid có thể liên quan đến nguy cơ loãng xương, gãy xương, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, tiểu đường và huyết áp cao…
Đến nay chưa có biện pháp điều trị khỏi bệnh hoàn toàn, tuy nhiên một số biện pháp điều trị có thể làm thuyên giảm bệnh hoặc xử trí các biến chứng:
- Thuốc: chống viêm NSAIDs, steroids, thuốc ức chế miễn dịch, liệu pháp sinh học.
- Phẫu thuật: khi có biến chứng hẹp, thủng, rò.
PGS. TS. Nguyễn Cảnh Bình (Khoa Điều trị bệnh Ống tiêu hóa, Viện điều trị các bệnh Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)
