Sốt cao không giảm, không ngờ nhiễm xoắn khuẩn truyền nhiễm
Bệnh do Leptospira là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do các xoắn khuẩn thuộc họ Leptospiraceae gây ra. Đây là bệnh truyền nhiễm trong các loài động vật gặm nhấm và xâm nhập ngẫu nhiên vào cơ thể con người qua các vết xước. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Leptospira là xoắn khuẩn sống tự do trong đất, nước ngọt nhưng nhanh chết dưới ánh sáng mặt trời. Loài gặm nhấm như chuột là ổ chứa quan trọng nhất của vi khuẩn, ngoài ra các loài gia súc như: lợn, chó, ngựa, cừu và dê cũng có thể mang vi khuẩn. Vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh cho người qua các vết thương hoặc da bị trầy xước, niêm mạc hoặc kết mạc.
Trong vòng 1 tháng vừa qua, khoa Nhi - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã tiếp nhận hai bệnh nhi nhiễm khuẩn nặng do Leptospira cho thấy sự nguy hiểm và những dấu hiệu cần cảnh giác với bệnh nhiễm Leptospira ở trẻ em.
Trường hợp bệnh nhi nam 12 tuổi đến khám tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội vào ngày thứ 4 của bệnh. Khởi phát trẻ xuất hiện sốt cao liên tục 39-40oC, viêm kết mạc mắt đỏ hai bên, da vàng nhẹ, đau mỏi cơ ở chân tay.
Kết quả thăm khám và cận lâm sàng ban đầu cho thấy: Bilan viêm tăng, Men gan tăng, Các xét nghiệm khác như Cúm, Sốt xuất huyết, EBV, CMV, cấy máu đều âm tính, Xquang tim phổi cho thấy hình ảnh tổn thương phổi kẽ, Siêu âm ổ bụng và siêu âm tim bình thường.
Các bác sĩ Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã chỉ định cho bệnh nhi xét nghiệm tìm kháng thể Leptospira IgM. Kết quả xét nghiệm cho thấy sự hiện diện của vi khuẩn Leptospira trong mẫu máu. Sau khi được chẩn đoán, trẻ đã được điều trị bằng kháng sinh phù hợp và có sự cải thiện đáng kể sau 2 ngày. Trẻ được ra viện sau 10 ngày điều trị.
Trường hợp khác bệnh nhi nữ 14 tuổi, vào viện ở ngày thứ 13 của bệnh. Khởi phát trẻ xuất hiện đau khớp gối, đau khớp háng và cổ chân 2 bên, các khớp không sưng nóng đỏ. Bệnh nhi sốt cao 39-40oC, sốt liên tục.
Bệnh nhi được nhập viện điều trị tại bệnh viện tỉnh với chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn – chưa loại trừ bệnh lý hệ thống.
Trẻ được điều trị 7 ngày bằng kháng sinh ceftriaxon mà tình trạng bệnh không cải thiện, sau đó trẻ được điều trị bằng ciprofloxacin và amikacin trong 2 ngày tiếp theo, tuy nhiên tình trạng sốt không thuyên giảm và xuất hiện thêm ban đỏ dạng chấm rải rác toàn thân. Trẻ được chuyển tuyến lên Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Bệnh nhi được chỉ định làm xét nghiệm Leptospira IgM cho kết quả dương tính. Bệnh nhi được dùng kháng sinh doxycyclin ngay từ khi vào viện và đã cắt sốt sau 2 ngày dùng thuốc và tình trạng ban giảm dần. Trẻ đã được ra viện sau 1 tuần điều trị.
 |
Nhiều trẻ nhiễm xoắn khuẩn Leptospira |
Nhận biết sớm bệnh để tránh nguy hiểm tính mạng
Các bác sĩ Khoa Nhi, bệnh viện Đại học Y cho biết, việc chẩn đoán bệnh nhiễm Leptospira có thể gặp khó khăn do các triệu chứng ban đầu thường không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Triệu chứng bệnh do Leptospira lâm sàng thường biểu hiện qua 2 giai đoạn: Nhiễm khuẩn huyết cấp tính và miễn dịch. Có hai thể bệnh chính hay gặp trên lâm sàng.
Thể bệnh nhẹ Leptospira: Thường không có biểu hiện vàng da, trên lâm sàng chiếm hơn 90% các trường hợp; Thời gian ủ bệnh: Từ 1-2 tuần. Thời kì khởi phát: Bệnh nhân sốt cao, rét run, đau đầu, đau mỏi cơ khớp giống như hội chứng cúm, dễ chẩn đoán nhầm với tình trạng sốt virus.
Thời kì toàn phát: Nhiệt độ tăng cao 39-40oC. Triệu chứng lâm sàng quan trọng là đau cơ, đặc biệt ở bắp chân (cơ dép), lưng và bụng. Cảm giác đau tăng khi vận động và xoa bóp. Người bệnh có thể đau vùng trán, sau ổ mắt, sợ ánh sáng, đau đầu và nôn.
Thời kỳ lui bệnh: Nếu được điều trị sớm, bệnh sẽ khỏi trong vòng 8-10 ngày
Thể bệnh nặng (hội chứng Weil): Chiếm từ 5-10%, thường có vàng da, rối loạn chức năng thận, xuất huyết nội tạng và tỷ lệ tử vong cao.Sau khoảng 4-9 ngày khởi phát bệnh, xuất hiện vàng da, rối loạn chức năng các cơ quan, đặc biệt chức năng thận.
Khi có nghi ngờ mắc bệnh các bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm như phản ứng miễn dịch gắn men ELISA (test serology), PCR giúp xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.
Điều trị bệnh Leptospira ở trẻ em chủ yếu là bằng kháng sinh, đặc biệt là các loại kháng sinh nhóm penicillin hoặc doxycycline. Tuy nhiên, nếu bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng, việc điều trị sẽ bao gồm các biện pháp hỗ trợ như truyền dịch, điều trị suy gan, thận, hoặc các biến chứng khác.
Cảnh báo và biện pháp phòng ngừa
Bệnh nhiễm Leptospira có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ em có thể hồi phục hoàn toàn. Để phòng ngừa bệnh, cha mẹ cần lưu ý các biện pháp sau:
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với nước hoặc đất bẩn, đặc biệt là ở những khu vực có nguy cơ ngập úng.
• Đảm bảo vệ sinh môi trường sống của trẻ, đặc biệt là trong các khu vực dễ bị ngập lụt hoặc ô nhiễm.
• Khuyến khích trẻ rửa tay sạch sẽ sau khi chơi đùa ngoài trời hoặc tiếp xúc với động vật.
Việc nâng cao nhận thức về bệnh Leptospira và phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ em.
