Uống bột than tre nguy hại thế nào?

Không giải độc như nhiều người lầm tưởng

Ngày 8/4, Công an quận Kiến An, TP Hải Phòng cho biết đơn vị này vừa phối hợp các ngành chức năng kiểm tra cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng và hóa mỹ phẩm do bà Đào Thị Chúc (trú phường Ngọc Sơn, quận Kiến An) và phát hiện các công nhân tại đây đang đổ bột than tre tán mịn vào các ruột vỏ thuốc con nhộng, đóng gói bán cho bệnh nhân ung thư.

Các sản phẩm gồm: Vinaca Vi5 (loại 874 ml), Vinaca ung thư CO3.2, Baby Vinaca Vi6, Vinaca Activated Carbon đa dụng, Vinaca vi lượng (nhỏ mũi), Vinaca đa dụng và một số chất bột cùng chất lỏng không nhãn mác khác. Thủ đoạn sản xuất thuốc giả của các đối tượng là đốt các loại tre nứa để lấy tro và nghiền thành bột mịn. Cứ 1 tấn tre nứa, các đối tượng đốt và nghiền mịn được 30 kg tro thành phẩm.

Một số bạn đọc gửi thắc mắc về KH&ĐS đặt câu hỏi, uống loại thuốc giả này tất nhiên không chữa được bệnh, nhưng nó có tốt ở mặt nào đó không? Vì theo các tài liệu nghiên cứu từ trước đến nay thì than tre hay còn gọi là than hoạt tính có tác dụng hút chất độc, hút màu…

Ở một số cơ sở chữa bệnh bằng Đông y, người ta cũng cho bệnh nhân uống than hoạt tính khi gặp các vấn đề về đường tiêu hóa như ngộ độc. Lý giải về điều này, PGS.TS Phạm Gia Điền, Viện Hóa học, Viện Hàn Lâm KH&CN Việt Nam cho biết, trước hết phải khẳng định loại thuốc giả này không có bất cứ hoạt chất nào để chữa bệnh, còn việc người bệnh uống bột than tre hay than hoạt tính vào người với suy nghĩ “không có lợi nhưng cũng không có hại” là không đúng.

“Ở các bệnh viện như Trung tâm Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai, trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc nặng, không còn cách nào khác để giải độc thì người ta mới cho bệnh nhân uống than hoạt tính, chứ không uống một cách bừa bãi, cứ  ngộ độc là uống. Và phải hiểu rằng than hoạt tính không có tác dụng chữa bệnh, nó chỉ có một số tính năng như hút chất độc, tẩy màu. Do đó, nhiều người lầm tưởng rằng tro than hay than hoạt tính giúp giải độc cơ thể là không đúng. Hơn nữa, than hoạt tính không lành tính như nhiều người nghĩ”, PGS.TS Phạm Gia Điền chia sẻ.

Không tiêu hóa, bám chắc vào ruột

Than hoạt tính thường được làm từ gỗ hoặc từ các phế chất hữu cơ khác như xơ dừa, vỏ gáo dừa, các chất này được nung ở nhiệt độ 950 độ C trong lò quay. Ở nhiệt độ này, thành phần carbon phản ứng hóa học với hơi nước và một số chất hóa học khác có trong lò quay sẽ tạo ra rất nhiều lỗ rỗng bên trong hạt than khiến chúng có khả năng thấm hút.

Vậy những người trong suốt thời gian qua uống thuốc chữa ung thư rởm làm từ than tre có hại không, độc hại như thế nào? PGS.TS Phạm Gia Điền cho biết, lý do để người ta không sử dụng bừa bãi than hoạt tính cho việc giải độc là bởi cùng với khả năng hấp thu chất độc thì chúng có đặc điểm bám vào các lông hút của ruột và không tiêu hóa, không đào thải được ra bên ngoài. Do đó, khi uống than hoạt tính sẽ làm cản trợ quá trình hấp thụ thức ăn của cơ thể, làm cho chức năng tiêu hóa của ruột bị giảm đi đáng kể. Về lâu dài, uống thường xuyên, liên tục sẽ vô cùng nguy hại cho sức khỏe.

“Do đó, uống loại thuốc rởm này vào người, bệnh không khỏi mà còn mắc thêm các chứng bệnh khác. Có thể dễ nhận thấy nhất là tiêu hóa kém đi, người bệnh không muốn ăn thì sức khỏe cũng sẽ giảm sút, sức đề kháng suy giảm. Việc tẩy độc thế nào với trường hợp uống quá nhiều bột than tre thì phải đến các cơ sở y tế có chuyên môn mới thực hiện được. Còn nếu không có giải pháp gì, người bệnh sẽ bị tích tụ than tre trong ruột”, PGS.TS Phạm Gia Điền cho biết.

Cũng theo PGS.TS Phạm Gia Điền thì trong đường tiêu hóa than hoạt tính không chỉ liên kết các chất độc mà còn làm giảm tác dụng của nhiều chất có lợi trong cơ thể (các men, vitamin, acid amin…). Nếu uống cùng với các thuốc khác, than hoạt tính có thể hấp phụ loại thuốc dùng chung, dẫn đến làm giảm sự hấp thu thuốc vào máu và làm thuốc kém tác dụng.

Bảo Khánh