Sao Mộc và Sao Thổ là hai hành tinh lớn nhất của Hệ Mặt Trời. Chúng đồng thời là hai trong số những vật thể sáng nhất bầu trời đêm khi quan sát từ Trái Đất.
Giao hội là sự thẳng hàng, hay đơn giản là tiến tới rất gần nhau của hai hoặc nhiều thiên thể theo góc nhìn từ Trái Đất. Sự giao hội như vậy có thể xảy ra giữa các hành tinh, giữa hành tinh với một ngôi sao nào đó hoặc giữa Mặt Trăng và một ngôi sao hay hành tinh. Trên thực tế, đây là hiệu ứng biểu kiến do góc nhìn, không hề có nghĩa rằng các thiên thể thực sự thẳng hàng hay áp sát nhau.
Vào chập tối 21/12, Sao Mộc và Sao Thổ sẽ tới gần nhau đến mức ở nhiều nơi, bạn có thể thấy chúng dường như dính vào nhau khi quan sát bằng mắt thường. Nếu có một chiếc kính thiên văn nhỏ, đây cũng sẽ là thời điểm lý tưởng để quan sát những đặc điểm đáng chú ý khác của hai hành tinh này: Các vệ tinh Gelileo của Sao Mộc, vành đai nổi tiếng của Sao Thổ và tất nhiên là cả màu sắc cơ bản của chính hai hành tinh.
Thời điểm mà bạn có thể quan sát hai hành tinh này một cách tốt nhất là từ khi trời bắt đầu đủ tối (khoảng 17h45) cho tới trước 19h15 cùng ngày (trước khi hai hành tinh này xuống quá thấp). Hãy hướng mắt hoặc ống kính của bạn về bầu trời phía Tây - Tây Nam. Nếu trời không nhiều mây hoặc quá quá ô nhiễm bởi ánh sáng nhân tạo, bạn sẽ không khó khăn gì phát hiện ra hai hành tinh này ngay cả khi chưa có kinh nghiệm về quan sát, vì chúng thực sự nổi bật hơn bất cứ điểm sáng nào khác vào lúc này.
Ngoài ra, cũng vào thời điểm này, Mặt Trăng bán nguyệt và Sao Hỏa cũng là những đối tượng rất đáng chú ý trên bầu trời nếu thời tiết ủng hộ. Với những ai có kính thiên văn thì chắc chắn đây là những đối tượng không nên bỏ lỡ.
Sự giao hội của Sao Mộc và Sao Thổ tới mức chúng gần như hợp lại thành một điểm sáng lớn ngay gần ngày Giáng Sinh khiến nhiều người và nhiều nguồn tin so sánh nó với ngôi sao Giáng Sinh, hay ngôi sao Bethlehem trong văn hóa Thiên Chúa giáo.
Đặng Vũ Tuấn Sơn (Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam)
