Trông coi việc quân sự, hành chính
Tháng 3 năm Đinh Mùi (1427), vua duyệt võ ở Vĩnh Động (nay là huyện Kim Động, Hưng Yên), cho Bùi Ư Đài làm Lễ bộ Thượng thư kiêm tri Đông đạo quân dân tịch bạ, giúp Lê Lợi chuẩn bị xây dựng bộ máy nhà nước độc lập.
Lê Lợi chia nước ta thành 5 đạo, cử Bùi Ư Đài kiêm trị Đông đạo quân dân bạ tịch (trông coi công việc quân sự, hành chính ở miền đồng bằng ven biển Bắc bộ). Năm Mậu Thân (1428), Đại Việt hoàn toàn giải phóng, Lê Lợi chính thức lên ngôi Hoàng đế, ban thưởng quan tước cho những tướng sĩ và những người có công trong cuộc kháng chiến chống giặc, trong đó có Bùi Ư Đài.
Lúc này Bùi Ư Đài được chuyển sang kiêm trị Bắc đạo quân dân bạ tịch nhằm ổn định tình hình kinh tế, chính trị xã hội vùng biên giới phía Bắc. Bùi Ư Đài là một vị quan thanh liêm, nhân ái, đoàn kết được các dân tộc miền núi, khiến vùng biên giới yên ổn. Sau khi ông mất nhân dân các dân tộc vùng Lạng Giang nhớ công ơn ông đã tạc tượng lập đền thờ thờ Bùi Ư Đài.
Bốn điều cần làm ngay
Đầu thời Lê Thái Tông (1434-1442) Bùi Ư Đài đã dâng sớ tâu bày bốn điều cần làm ngay, giúp vua trẻ mới lên ngôi (lúc này nhà vua mới 11 tuổi) để hưng thịnh củng cố đất nước.
Vua lên ngôi lúc còn trẻ nhưng không nhận phụ chính, mà chỉ dựa vào một số quyền thần. Triều đình lúc bấy giờ hầu như bị Đại tư đồ Lê Sát thao túng. Họ tìm cách phục chức cho cả bọn đã bị tiên đế Lê Thái Tổ (Lê Lợi) từng phạt về tội vu cáo, xúi bẩy, giết hại các công huân Trần Nguyên Hãn, Phạm Văn Xảo.
Tiên đế đã căn dặn rằng không bao giờ được trọng dụng bọn này. Nhưng Lê Sát đã khôi phục và cho họ nắm giữ lại những công việc quan trọng trong triều chính, khiến triều đình bị rối loạn. Trước tình hình đó, Bùi Ư Đài đã khảng khái dâng sớ tâu với vua rõ bốn điểm, nhấn mạnh hai điểm chính cần làm ngay.
Thứ nhất, đại ý nói: Xin bệ hạ, bên trong thì nên chọn những bậc Hoàng huynh, quốc cữu già lão, am hiểu điển xưa lưu làm Nhập thị để khuyên răn nhắc bảo chính mình, bên ngoài thì đặt chức Sứ phó để làm rường cột cho đất nước, chỉ huy trăm quan.
Thứ hai, đại ý nói: Các quan văn võ và quân dân trước đây đã bị tội đồ lưu ở các nơi là tiên đế có ý trừng răn, nay lại cho về làm quan giữ chức, thế là trái ý tiên đế, không hợp với đạo trời.
Đại tư đồ Lê Sát thấy sớ tâu trình, sợ quá liền tâu với Vua: Tiên đế cho bọn thần là cựu thần lâu đời lại đã cùng tiên đế vất vả gian lao ra vào nơi hiểm nguy để lập nên triều đình này. Tiên đế biết bọn thần là hạng chất phác, hiền lành nên đến khi sắp băng đem bệ hạ ký thác cho bọn thần.
Nay Bùi Ư Đài nói thế có ý nghi ngờ bọn thần làm bậy mà xin bệ hạ tìm người thân thuộc khác để phòng ngừa. Xin bệ hạ giao xuống cho ngục quan xét hỏi việc này thực hư thế nào. Nếu Ư Đài có lòng gây chia rẽ vua tôi thì quyết đem chém không tha.
(còn nữa)
