Giải pháp thay thế túi nilon
Những hình ảnh sản phẩm rau được bọc bằng lá chuối thay vì bằng túi nilon những ngày qua tại các hệ thống siêu thị đang nhận được sự quan tâm, ủng hộ nhiệt tình của người tiêu dùng. Ý tưởng này bắt nguồn từ một siêu thị tại Thái Lan, nhằm giảm số rác thải nhựa không tốt cho môi trường và nhanh chóng được người tiêu dùng ủng hộ. Các hệ thống siêu thị lớn, nhỏ tại TP. HCM như: Saigon Co.op, Co.opmart, Co.op Xtra, Co.op Food,… là những nơi tiên phong sử dụng phương pháp này ở Việt Nam. Sau đó, đã tạo thành một làn sóng lan truyền ra khắp các hệ thống siêu thị trên cả nước. Hệ thống siêu thị Big C tại Hà Nội cũng hưởng ứng và áp dụng bắt đầu từ ngày 1/4/2019.
Tuy nhiên, ở góc nhìn ngược lại, một chuyên gia về môi trường đưa ra ý kiến gửi đến KH&ĐS: Nhiều siêu thị dùng màng bọc nilon vào rau quả vì màng bọc nilon sẽ giữ rau quả tươi lâu và lâu hỏng hơn. Các nghiên cứu gần đây của Đan Mạch cho thấy là túi nilon là giải pháp thân thiện với môi trường hơn rất nhiều túi vải, túi giấy, chưa kể tác dụng về mặt vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, nếu có thể thu gom và xử lý phù hợp thì việc dùng túi nilon (nhất là túi nilon được thiết kế để sử dụng lại ít nhất 25 lần) là tốt nhất. Việc sử dụng lá chuối bọc rau quả là những giải pháp dân túy, rất nguy hiểm cho môi trường vì không thể trồng được chuối nhiều như thế để cung cấp cho thị trường.
Lá chuối, lá sen là nguyên liệu dồi dào
Về vấn đề này, GS Phạm Ngọc Đăng, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho rằng, nói sử dụng lá chuối phá hoại môi trường là không đúng bởi hiện nay các vùng trồng chuối rất rộng, ở khắp cả nước. Trong khi lá chuối thường bỏ đi, không tận dụng được hết. Cây chuối lại phát triển rất nhanh và vật liệu này có thể tái sinh, khác với túi nilon. Lá sen cũng là nguyên liệu dồi dào. Khi thị trường có nhu cầu, người dân sẽ trồng nhiều hơn để bán, khi đó chắc chắn không thiếu nguồn cung. Đó là chưa kể lá chuối, lá sen có mùi thơm, khi sử dụng làm màng bọc cho thực phẩm sẽ làm tăng giá trị cho sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội khẳng định: Hiện nay diện tích trồng chuối chuyên lấy lá của Hà Nội chưa nhiều, chủ yếu là chuối trồng lấy quả. Một số vùng trồng chuối lấy lá thì mới "manh nha" với quy mô nhỏ, lẻ... Do nhu cầu phát sinh của các siêu thị và chuỗi cửa hàng an toàn thực phẩm nên nông dân tận thu lá để bán cho những đơn vị trên. Các siêu thị, chuỗi cửa hàng an toàn đang sử dụng các loại lá gói hàng sẽ được cung cấp các loại giấy chứng nhận rõ nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm đối với số lá nhập về phục vụ đóng gói sản phẩm.
Hà Nội hiện có hơn 3.200ha trồng cây chuối, trong đó các huyện có diện tích trồng chuối lớn gồm: Thường Tín, Gia Lâm, Mê Linh… Nguồn cung lá dong tập trung tại một số huyện như Thanh Oai, Ba Vì, Phúc Thọ… Đây là các vùng chuyên canh trồng cây dong, cung ứng lá cho các làng nghề gói bánh với diện tích hàng trăm héc ta. Về vệ sinh an toàn thực phẩm thì cơ bản các loại lá này bảo đảm, bởi trồng cây chuối, cây dong không cần sử dụng hóa chất hay thuốc bảo vệ thực vật.
