Hội chứng thắt lưng hông hay theo cách gọi của dân gian là đau thần kinh tọa được WHO cảnh báo là một trong số những bệnh lý vô cùng nguy hiểm hiện nay vì những biến chứng nặng nề của nó ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống. Sở dĩ căn bệnh này được WHO gửi cảnh báo “đỏ” vì nhiều người còn khá chủ quan khi tự ý điều trị bằng các loại thuốc giảm đau thông thường, đặc biệt là tại các quốc gia có nền y tế ở mức thấp. Không đơn giản chỉ là những cơn đau nhức kéo dài, tê bì, teo cơ mà bệnh còn có nhiều biến chứng đáng lo ngại.
Đau thần kinh tọa gây ra những cơn đau nhức dữ dội thường ảnh hưởng đến một bên của phần dưới cơ thể. Thông thường, cơn đau kéo dài từ lưng dưới qua mông tới phía sau đùi và xuống một trong hai chân. Tùy thuộc vào nơi dây thần kinh tọa bị ảnh hưởng, cơn đau có thể kéo dài đến bàn chân hoặc thậm chí cả ngón chân.
Đau dây thần kinh tọa gây ra khi dây thần kinh tọa bị chèn ép, thường là đĩa đệm thoát vị hay gai cột sống... Một số nguyên nhân phổ biến khác bao gồm: Hẹp cột sống thắt lưng (hẹp ống sống ở lưng dưới); thoái hóa đĩa đệm (các sự cố của đĩa đệm hoặc giữa đĩa đệm và các đốt sống); thoái hóa cột sống; trong thời kỳ mang thai; co thắt cơ bắp ở lưng hoặc mông; thừa cân béo phì, không luyện tập thể dục, đi giầy cao gót...
Đau dây thần kinh tọa có thể tự hết nhưng nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc không mất đi thì hãy gặp bác sĩ để được kiểm tra điều trị bằng vật lý trị liệu, thuốc hoặc phẫu thuật. Đau thần kinh tọa, nếu không được chữa trị nghiêm túc sẽ gây các biến chứng nguy hiểm như sau:
1. Rối loạn dây thần kinh thực vật: Đây là một trong những biến chứng vô cùng nguy hiểm khiến người bệnh gặp phải sự bất thường trong phản xạ. Một số trường hợp, người bệnh còn có thể bị rối loạn chức năng bài tiết như táo bón, bí tiểu, tiểu không tự chủ… Trong thời gian đầu, các cảm giác tê bì tay chân sẽ xuất hiện dần dần gây mất cảm giác tại các chi và không kiểm soát được chức năng bài tiết về sau. Một số bệnh nhân sẽ cảm thấy xuất hiện các cơn đau nhức dữ dội đến mức không thể di chuyển hay cử động được.
2. Bại, liệt: Là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh đau thần kinh tọa. Gần như người bệnh khi đến giai đoạn biến chứng này thì không còn khả năng phục hồi được. Bại liệt toàn bộ vùng chi dưới khiến người bệnh mất hoàn toàn khả năng đi lại, không thể vận động và thực hiện những việc sinh hoạt bình thường, phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.
3. Gây hội chứng chùm đuôi ngựa: Hội chứng này xuất hiện do hiện tượng rễ thần kinh bị chèn ép hoặc tổn thương. Đây là một hội chứng thường thấy của bệnh đau thần kinh tọa với các biểu hiện cụ thể như ngứa, tê hoặc đau mỏi và khó chịu tại vùng yên ngựa, rối loạn chức năng sinh lý, đại tiểu tiện. Có thể có rối loạn thần kinh thực vật kèm theo.
4. Gây rối loạn cơ vòng, rối loạn bài tiết và rối loạn cương dương: Tình trạng tổn thương rễ thần kinh xuất hiện trong chứng đau thần kinh tọa gây ảnh hưởng lớn đến các dây thần kinh của vùng thận và bàng quang vì các dây thần kinh này đều xuất phát từ rễ thần kinh. Do đó, khi tình trạng chèn ép hoặc tổn thương tăng nặng, các chức năng bài tiết sẽ bị rối loạn hoàn toàn.
Đặc biệt, khi rễ thần kinh bị chèn ép gây đau thần kinh tọa cũng đồng nghĩa với việc những tín hiệu liên kết giữa não và bộ phận sinh dục bị gián đoạn hình thành nên tình trạng rối loạn cương dương ở nam, lâu dần sẽ trở thành liệt dương nếu không điều trị can thiệp một cách kịp thời.
BSCKII Hà Tường (Bệnh viện Phòng không – Không quân)
