Theo y học cổ truyền, mận có vị chua ngọt, tính bình. Tác dụng thanh nhiệt, sinh tân lợi thủy. Chữa chứng hư lao, nóng trong xương, âm hư nội nhiệt, miệng khô khát, tiểu tiện bất lợi.
Mận món ăn, vị thuốc quý
Sách Tuyền Châu bản thảo viết “Lý tử thanh thấp nhiệt, giải tà độc, lợi tiểu tiện, giảm khát…”. Tính thành phần dinh dưỡng quả mận chứa 82% nước; 3,9% gluxit; 1,3 axit hữu cơ; 28mg calxi; 20mg % photpho; 0,3mg caroten.
Lá mận dùng chữa trẻ em nóng sốt cao, thủy thũng, sang thương. Nhân hạt mận dùng chữa ho đàm, đầy bụng, táo bón. Rễ mận dùng chữa tiêu khát, tiểu buốt rắt. Một số bài thuốc đơn giản hiệu quả như:
Chữa chứng khô miệng: Quả mận tươi 5 – 10 quả ép nước cho thêm ít đường uống ít một.
Chữa bệnh lỵ: Lấy vỏ thân cây mận một nắm 30 – 50g sắc uống.
Chữa táo bón: Nhân hạt mận 10g, đào nhân 10g, hạnh nhân 10g sắc uống ngày 3 lần.
Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường: Quả mận tươi bỏ hạt ép nước uống ngày vài lần mỗi lần 2 – 3 thìa.
Theo sách cổ phương có ghi ăn nhiều mận quá sinh nóng bụng, hại răng, sinh đờm, mỗi lần dùng 50 – 60g. Nếu quả mận có vị đắng chát hoặc nổi trên mặt nước không nên dùng. Mận là trái chua ngọt có nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, do vậy được nhiều người ưa thích nhất là phụ nữ.
Lương y Chu Văn Tiến
(Hội Đông y Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc)
