Dây khố rách mọc nhiều ở vùng cao như Hà Giang, Cao Bằng và phía nam Trung Quốc. Cây có vị đắng, cay, tính hàn, vào kinh phế và đại tràng có tác dụng thanh phế, trừ đờm, chỉ khái, bình suyễn. Chủ trị ho suyễn do phế nhiệt, khan tiếng, ho khạc ra máu.
- Chữa chứng ho ra máu, thuộc chứng phế âm hư: A giao 60g, mã đậu linh 20g, ngưu bàng tử 10g, chích thảo 10g, hạnh nhân 6g, gạo nếp sao 40g, các vị tán mịn, mỗi lần uống 8g, hoặc sắc uống. Tác dụng dưỡng âm bổ phế, chỉ khái huyết.
- Phế nhiệt biểu hiện như ho, hen nhiều đờm vàng: Mã đậu linh 12g, tỳ bà diệp 12g, tiền hồ 110g, tang bạch bì 12g, hoàng cầm 12g sắc uống.
- Phế hư biểu hiện như ho có ít đờm hoặc đờm có máu và thở nông: Mã đậu linh 12g, sa sâm 12g, mạch đông 12g, tử uyển 12g, a giao 12g, cam thảo 6g sắc uống.
- Chữa phế nhiệt, ho khan, mũi chảy máu: Tang bạch bì 12g, mã đậu linh 12g, cam thảo 8g, địa cốt bì 12g, ngạnh mễ 20g, các vị tán bột làm hoàn hoặc có thể dùng thuốc thang theo liều lượng trên gia giảm. Tác dụng thanh tả phế nhiệt, bình suyễn chỉ khái.
- Chữa ho Phế hư khí yếu, ho khạc ra máu: Mã đậu linh 12g, sa sâm 12g, khoản đông hoa 12g, cát cánh 12g, tang bạch bì 12g, ngũ vị tử 12g, a giao 12g, bối mẫu 12g, ô mai 3 quả sắc uống ngày 1 thang chia ba lần trong ngày. Công dụng ích khí, liễm phế, chỉ khái.
DS Nguyễn Văn Hào (Vũng Tàu)
