Liệu pháp kích thích não sâu: Giải pháp cho bệnh nhân Parkinson

Đó là một trong nhiều thông tin hữu ích mà buổi tọa đàm trực tuyến hôm 20/7 với chủ đề “Liệu pháp ít xâm lấn trong điều trị bệnh Parkinson” mang đến cho khán giả.

Là chuyên đề cung cấp kiến thức y khoa cho cộng đồng, tọa đàm “Liệu pháp ít xâm lấn trong điều trị bệnh Parkinson” có sự đóng góp lớn của hai chuyên gia đầu ngành. Đó là TS.BS Phạm Anh Tuấn, Trưởng Bộ môn Ngoại Thần Kinh, Trường Đại học Y Dược TPHCM, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương TPHCM và TS.BS Trần Ngọc Tài, Phó Trưởng khoa Nội thần kinh, Trưởng Đơn vị rối loạn vận động, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM.

Bên cạnh việc mang đến thông tin giúp hiểu đúng về căn bệnh Parkinson gồm: Dấu hiệu cảnh báo sớm, triệu chứng nhận biết bệnh, hai chuyên gia còn phổ cập kiến thức về các phương pháp điều trị bệnh. Trong đó, liệu pháp ít xâm lấn là kích thích não sâu đang ngày càng phổ biến và trở thành giải pháp cho bệnh nhân Parkinson ở giai đoạn sử dụng thuốc không còn hiệu quả như mong muốn.

Liệu pháp kích thích não sâu điều trị Parkinson

Parkinson là bệnh thoái hóa về tế bào thần kinh, đặc trưngbởi các triệu chứng như run cơ khi nghỉ, giảm động và tăng trương lực cơ ở giai đoạn đầu. Giai đoạn sau, bệnh nhân có thế mất thăng bằng tư thế, thường gặp các biểu hiện đi kèm gồm: Rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ, trầm cảm, rối loạn khướu giác và giấc ngủ… ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

TS.BS Phạm Anh Tuấn cho biết, về việc điều trị Parkinson, y học ngày nay vẫn xem là bệnh lý chưa thể chữa khỏi. Nền tảng điều trị Parkinson vẫn là dùng thuốc. Tuy nhiên, đến giai đoạn dùng thuốc không còn hiệu quả hoặc có những biến chứng thì sẽ có biện pháp khác hỗ trợ để kiểm soát Parkinson giúp bệnh nhân cải thiện cuộc sống. Tại Việt Nam, liệu pháp kích thích não sâu hiện đang dần phổ biến, giúp kiểm soát được triệu chứng về vận động của Parkinson như: run khi nghỉ, chậm vận động, cứng đờ.

Kỹ thuật kích thích não sâu được xem là liệu pháp ít xâm lấn trong điều trị Parkinson và đang được sử dụng tại các bệnh viện lớn ở TPHCM và Hà Nội.

Những thành công của liệu pháp kích thích não sâu tại Việt Nam

Liệu pháp kích thích não sâu đã phát triển trong 20 năm qua trên thế giới và đã được FDA chấp thuận từ năm 2002 cho điều trị Parkinson. Hiện nay, Mỹ và các nước châu Âu khuyến cáo sử dụng kỹ thuật này để điều trị bệnh Parkinson ở giai đoạn không đáp ứng với thuốc, loạn trương lực cơ toàn thể và run vô căn không đáp ứng với thuốc. 

Năm 2012, liệu pháp kỹ thuật kích thích não sâu lần đầu tiên được thực hiện ở Việt Nam tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương. Đến nay, liệu pháp này đã và đang được thực hiện tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Chia sẻ về ca điều trị Parkinson bằng liệu pháp kích thích não sâu,tại buổi tọa đàm ,TS.BS Trần Ngọc Tài đã nêu ra trường hợp điển hình. Một bệnh nhân nữ mắc Parkinson khoảng 9 - 10 năm, khởi đầu từ triệu chứng nhẹ và có thể kiểm soát bằng thuốc. Nhưng ba năm gần đây, hiệu quả khi dùng thuốc chỉ còn khoảng 1 – 2 giờ khiến người bệnh phải uống thuốc liên tục nhiều lần trong ngày. Càng về sau, người bệnh bị lắc nhiều hơn và ảnh hưởng nhiều đến chức năng, chất lượng cuộc sống. Bệnh nhân tự tìm hiểu và yêu cầu được tư vấn về liệu pháp kích thích não sâu. Sau khi được cho biết về lợi ích, nguy cơ, chi phí và được đánh giá sàng lọc về liệu pháp này, người bệnh quyết định thực hiện.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được lưu lại theo dõi các biến chứng tại bệnh viện, hướng dẫn chăm sóc và tập luyện cải thiện chức năng. Thực hiện tái khám định kỳ và được các bác sĩ khoa thần kinh điều chỉnh cường độ và vị trí phát xung thích hợp. Kết quả sau 2 tháng cho thấy biểu hiện loạn động được kiểm soát, triệu chứng run và cứng cơ cũng được cải thiện đáng kể.

TS BS Trần Ngọc Tài nói thêm, sau phẫu thuật người bệnh cần tránh các liệu pháp như bấm huyệt, xoa bóp vùng cổ, vươn cổ quá mức và cũng cần tránh các thiết bị điện theo chỉ định của bác sĩ.

Song song đó, người bệnh vẫn cần áp dụng điều trị thuốc theo đúng liều lượng được yêu cầu và tái khám đầy đủ để được điều chỉnh thích hợp. Kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, người bệnh Parkinson sau điều trị kích thích não sâu sẽ có những cải thiện đáng kể về chất lượng cuộc sống.