Đau tinh hoàn, đau vùng bìu cần phải nghĩ tới bệnh xoắn tinh hoàn và phải đi cấp cứu ngay, nếu không phải trả giá bằng việc cắt bỏ tinh hoàn.
Thiếu hiểu biết thành tàn phế
BS Nguyễn Bá Hưng, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết, ông rất đau lòng vì tình trạng không chỉ trẻ nhỏ mà cả người lớn phải cắt bỏ tinh hoàn vì thiếu hiểu biết. Đã thế lại tin tưởng vào những mách bảo chữa bệnh trên mạng, dẫn tới phải cắt bỏ tinh hoàn và có trường hợp trở thành vô sinh.
Điển hình nhất là một trường hợp gần đây ở Hà Nội. Cậu bé 12 tuổi bị đau tinh hoàn, không đi lại được, bố mẹ sốt ruột lên mạng tìm hiểu để tìm cách chữa trị cho con. Khi mô tả triệu chứng của con, chị được một phòng khám Trung Quốc chèo kéo cách chữa trị hiệu quả. Khi đưa con đến khám, họ làm đủ các xét nghiệm và kết luận con chị bị viêm tinh hoàn và chỉ định điều trị kháng sinh kết hợp tia hồng ngoại sóng ngắn.
Sau 3 ngày điều trị, cháu bé không giảm đau mà còn đau tăng. Đến lúc không chịu được, chị mới đưa con đến Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội thì tinh hoàn đã không còn mạch. Các bác sĩ kết luận cháu bị xoắn tinh hoàn giai đoạn muộn. Do điều trị sai và để lâu nên dù các bác sĩ mổ cấp cứu ngay, nhưng một bên tinh hoàn đã bị hoại tử phải cắt bỏ, bên còn lại cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đặc biệt việc đốt sóng, chiếu tia hồng ngoại làm ảnh hưởng tới khả năng sinh tinh sau này.
BS Hưng cho biết, tăng nhiệt độ tinh hoàn sẽ tác động xấu đến sự sinh tinh và khả năng thụ tinh. Ngay cả các nguồn gây tăng nhiệt nội sinh của tinh hoàn như tăng thân nhiệt, sốt kéo dài, xông hơi, tắm nóng... đều có thể làm tổn hại tới mật độ tinh trùng, độ di động và gây bất thường về hình thái tinh trùng, chứ chưa nói đến chiếu tia hồng ngoại sóng ngắn. Đặc biệt sự chủ quan, thiếu hiểu biết của cha mẹ và việc chẩn đoán sai đã dẫn tới hậu quả khôn lường.
Bỏ qua 6 giờ vàng dễ vô sinh
BS Nguyễn Bá Hưng cho biết, xoắn tinh hoàn là cấp cứu ngoại khoa. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hơn 90% bệnh nhân ở tuổi từ 10 - 25. Đây là bệnh lý do tinh hoàn tự xoay quanh trục gây tắc nghẽn đột ngột thừng tinh, làm giảm hoặc tắc lượng máu đến tinh hoàn, gây đau và sưng. Nếu kéo dài tình trạng trên sẽ dẫn tới hoại tử tinh hoàn và các mô xung quanh. Thời gian để cấp cứu đối với bệnh xoắn tinh hoàn khá ngắn. Sau 6 giờ hoặc dài nhất là 8 giờ nếu không được tháo xoắn, phẫu thuật kịp thời, tinh hoàn sẽ bị tổn thương vĩnh viễn, phải cắt bỏ và ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.
Theo BS Hưng, xoắn tinh hoàn xảy ra khá phổ biến nhưng mọi người thường chủ quan hoặc chẩn đoán nhầm với viêm tinh hoàn, viêm mào tinh, chấn thương tinh hoàn. Hơn nữa, khi đau dương vật, nam giới có tâm lý ngại ngùng nên coi thường, không đi khám, đến khi không chịu nổi thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh nhân bỏ lỡ “thời gian vàng” để bảo toàn tinh hoàn. Bệnh viêm tinh hoàn chỉ cần điều trị bằng kháng sinh, còn xoắn tinh hoàn buộc phải phẫu thuật gỡ xoắn.
BS Nguyễn Bá Hưng khuyến cáo, nam giới kể cả trẻ em cần đi khám ngay khi xuất hiện các triệu chứng đau đột ngột, dữ dội ở vùng bìu, thậm chí không thực sự rõ ràng, đặc biệt khi đang ngủ, để loại trừ nguy cơ xoắn tinh hoàn. Nếu được chẩn đoán sớm và chính xác, tỷ lệ cứu tinh hoàn có thể tới 100%. Trong vòng 6-8 giờ phát bệnh, tinh hoàn có thể bảo tồn khoảng 90%. Sau 12 giờ, cơ hội cứu tinh hoàn khoảng 50%. Sau 24 giờ, tinh hoàn có thể bảo tồn chỉ khoảng 10%.
Xoắn tinh hoàn là bệnh lý không thể dự phòng. Để phòng tránh bệnh cần kiểm tra bìu thường xuyên. Nếu thấy bìu thỉnh thoảng bị trống chỉ có một bên tinh hoàn hoặc thấy đau bất thường ở vùng kín thì cần phải đến bệnh viện để kiểm tra, tránh việc phải cắt bỏ tinh hoàn khiến nam giới dễ tự ti, mặc cảm và có thể vô sinh do tinh hoàn còn lại hoạt động kém hiệu quả.
