Củ hà thủ ô trắng.
Dùng chuột để chứng minh
GSTSKH Hoàng Tuấn, nguyên giám đốc BV 19-8 cho biết, YHCT Việt Nam rất coi trọng tác dụng “bổ thận chống già” của hai loại rễ cây là: ba kích và hà thủ ô. Người ta thường ngâm hai loại này với rượu để uống, hay chế biến theo cách phơi khô, tán bột rồi hoàn thành viên với mật ong để uống dần, hoặc nấu nước uống như nước trà. Tuy nhiên, theo tài liệu thì HTOĐ mới có tác dụng chống già, làm đen tóc, giúp người già trẻ lại, mạnh khỏe, sống lâu, bổ huyết và chữa thần kinh suy nhược.
Nhưng theo các lương y giàu kinh nghiệm thì tác dụng của hà thủ ô đối với người già chính là hà thủ ô trắng (HTOT) tức là rễ cây sữa bò, chứ không phải HTOĐ. Chính vì vậy, khi còn làm tại BV 19-8, ông cùng các đồng nghiệp tại khoa Thận thực hiện đề tài “Nghiên cứu tác dụng của HTOT trên chuột và người đối với bệnh viêm cầu thận (VCT), viêm khớp”.
Theo đó, HTOT thái nhỏ rồi đen sắc 3 lần, bỏ bã, lấy nước đem cô lại theo tỷ lệ cứ 1kg nguyên liệu khô lấy 200ml nước sắc, lọc, vô trùng và đóng ống 2 hay 5ml. Dùng 2 lô chuột trắng mỗi lô 30 con như nhau, được cho ăn cùng một chế độ. Lô 1 được tiêm huyết thanh kháng thận, mỗi con 0,5ml tiêm vào tĩnh mạch đuôi. Lô 2 trước khi tiêm huyết thanh kháng thận 2 ngày được tiêm trước một liều bảo vệ bằng cao HTOT, mỗi ngày 1 ml vào da dưới bụng và 1 giờ trước khi tiêm huyết thanh kháng thận tiêm thêm 1 lần cao HTOT. Sau 4 -5 ngày lấy thận của số chuột trên làm tiêu bản đánh giá. Kết quả: sau 24 – 48 giờ, số chuột tử vong ở lô 1 là 5 con, lô 2 là 1 con. Sau 4 – 5 ngày, số chuột mắc bệnh VCT ở lô 1 là 28/30 con (kể cả 5 con chết), tức 93%, trong khi lô 2 là 9/30 con, tức 30%. Như vậy rõ ràng, nước sắc HTOT có tác dụng ngăn cản bệnh VCT thực nghiệm.
Giảm đau khớp rõ rệt
GS.TSKH Hoàng Tuấn cho biết, kết quả trên chuột đã cho phép dẫn tới một suy luận logic, phù hợp với kinh nghiệm của nhân dân là: nước sắc rễ cây HTOT có khả năng ức chế những sai lầm về miễn dịch hay xảy ra ở tuổi già. Những sai lầm này thường là nguyên nhân của một loại bệnh “tự miễn” ở người già như: các bệnh viêm khớp dạng thấp, VCT, viêm da và một số bệnh tự miễn khác. Có lẽ do đó mà nhân dân dùng HTOT để chữa đau xương khớp. Cơ chế tác động của nó thì chưa được rõ.
Có thể hoạt chất của HTOT đã ngăn cản các phản ứng bệnh lý về kết hợp kháng nguyên – kháng thể, không cho những kháng thể chống thận có mặt trong huyết thanh tiêm vào dính chặt với các kháng nguyên là chất đạm trong màng cơ bản cầu thận, do đó tránh cho thận không bị phong tỏa và không bị bệnh. Chỉ có trên cơ sở ấy, những chú chuột được tiêm bảo vệ bằng cao HTOT mới tránh được bệnh VCT. Cũng có thể do chính cơ chế ấy đã tạo nên trạng thái đau khớp hay VCT có căn nguyên “tự miễn của người già.
Theo GSTSKH Hoàng Tuấn, sau đó nhóm nghiên cứu đã cho 16 bệnh nhân (Bn) lớn tuổi bị đau khớp dạng thấp uống cao HTOT để điều trị: mỗi ngày 1 lượng tương đương với 15g nguyên dược liệu khô, uống trong 1 tháng. Nước cao HTOT rất đắng, pha loãng với đường uống có vị như cà phê, có tác dụng kích thích tiêu hóa. Sau 1 tuần uống thuốc, các Bn đều thấy tăng cảm giác thèm ăn. Sau đợt điều trị 14/16 Bn giảm đau khớp xương rõ rệt, hai người không thuyên giảm. Điều đáng nói là thuốc không có tác dụng phụ kể cả với Bn có loét dạ dày phối hợp, mạch huyết áp, nhiệt độ bình thường, có 3 trường hợp sóng T có biến chuyển tốt hơn, chứng tỏ nuôi dưỡng cơ tim…
Cao HTOT tiếp tục được dùng chữa cho 4 người lớn tuổi bị VCT. Sau 1 tháng điều trị kết hợp với kháng sinh và thuốc lợi tiểu thì có 3 người bệnh thuyên giảm rõ rệt. Huyết áp từ 160 – 170/90 – 100 mmHg xuống mức bình thường hoặc tăng nhẹ 140/90; hồng cầu trong nước tiểu trở về mức bình thường trụ hạt hết; abumin trong nước tiểu từ 6 – 14g/20 giờ giảm xuống 1 – 2g/24giờ; mức urê trong máu từ 0,5 – 0,7g/l trở lại mức bình thường. 1 Bn không đỡ.
Nhật Hà
