Giải cứu loại hạt lớn nhất thế giới

Dừa biển được xếp vào danh sách có nguy cơ tuyệt chủng trong Sách đỏ. Các nhà bảo tồn đã vào cuộc cùng người dân Seychelles để bảo vệ loài cây đặc biệt này.

<div> <p>&ldquo;C&acirc;y dừa Coco de Mer đ&atilde; trở th&agrave;nh một biểu tượng văn h&oacute;a v&agrave; sinh th&aacute;i được y&ecirc;u th&iacute;ch của Seychelles&rdquo;, Katy Beaver, một chuy&ecirc;n gia về thực vật tr&ecirc;n quần đảo, người đ&atilde; nghi&ecirc;n cứu lo&agrave;i c&acirc;y qu&yacute; hiếm n&agrave;y trong nhiều năm, cho biết.</p> <p>Coco de Mer, c&ograve;n được gọi l&agrave; dừa biển hoặc dừa đ&ocirc;i, l&agrave; lo&agrave;i thực vật đặc hữu của quần đảo, c&oacute; hạt lớn nhất v&agrave; nặng nhất tr&ecirc;n thế giới. H&igrave;nh dạng đặc biệt của hạt c&acirc;y dừa biển cũng thu h&uacute;t nhiều sự ch&uacute; &yacute;.</p> <h3>Nguy cơ tuyệt chủng</h3> <p>Xuất hiện trong nhiều truyền thuyết v&agrave; văn h&oacute;a d&acirc;n gian, giống c&acirc;y n&agrave;y chỉ mọc tự nhi&ecirc;n tr&ecirc;n hai trong số 115 h&ograve;n đảo của Seychelles gồm Praslin, h&ograve;n đảo lớn thứ hai trong cả nước sau Mah&eacute;, v&agrave; đảo Curieuse gần đ&oacute;.</p> <p>Hiện nay chỉ c&ograve;n khoảng 8.000 c&acirc;y trưởng th&agrave;nh, dừa biển được xếp v&agrave;o danh s&aacute;ch c&oacute; nguy cơ tuyệt chủng trong danh S&aacute;ch đỏ của Li&ecirc;n minh Bảo tồn Thi&ecirc;n nhi&ecirc;n Quốc tế (IUCN).</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 1" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_6000hfg.jpeg" title="coco de mer ảnh 1" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>H&igrave;nh dạng v&agrave; k&iacute;ch cỡ đặc biệt của hạt c&acirc;y dừa biển - coco de mer. Ảnh: <em>AFP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Coco de mer rất đa dạng, n&oacute; c&oacute; c&aacute;c c&acirc;y đực v&agrave; c&acirc;y c&aacute;i ri&ecirc;ng biệt. Ch&uacute;ng c&oacute; thể mất tới 50 năm để trưởng th&agrave;nh để sinh sản, t&ugrave;y thuộc v&agrave;o điều kiện m&ocirc;i trường. Tốc độ ph&aacute;t triển chậm đ&atilde; g&oacute;p phần l&agrave;m trầm trọng th&ecirc;m nguy cơ tuyệt chủng của lo&agrave;i.</p> <p>Trước đại dịch Covid-19, thị trường chợ đen bu&ocirc;n b&aacute;n vỏ hạt ph&aacute;t triển mạnh, dẫn đến nạn h&aacute;i trộm tr&agrave;n lan trong c&aacute;c khu bảo tồn. Những mối đe dọa kh&aacute;c bao gồm ch&aacute;y rừng, mưa thất thường do biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; s&acirc;u bệnh.</p> <p>Giờ đ&acirc;y, c&aacute;c nh&agrave; bảo tồn đ&atilde; v&agrave;o cuộc c&ugrave;ng người d&acirc;n tr&ecirc;n đảo để bảo vệ dừa biển. Theo một chương tr&igrave;nh đưa ra từ m&ugrave;a h&egrave; năm 2020, c&aacute;c cư d&acirc;n đ&atilde; được mời nộp đơn đăng k&yacute; trồng tối đa năm hạt dừa biển mỗi người trong vườn nh&agrave; họ. Tiến sĩ Frauke Fleischer-Dogley, Gi&aacute;m đốc điều h&agrave;nh của tổ chức phi lợi nhuận Seychelles Islands Foundation (SIF), đơn vị khởi xướng chương tr&igrave;nh n&agrave;y hợp t&aacute;c với Bộ N&ocirc;ng nghiệp, Biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; M&ocirc;i trường (MACCE), cho biết trước đ&acirc;y, nhiều n&ocirc;ng d&acirc;n phải trộm hạt c&acirc;y từ khu bảo tồn thi&ecirc;n nhi&ecirc;n để mang về tự trồng.</p> <p>Kế hoạch mới được hy vọng sẽ mang lại cho người d&acirc;n tr&ecirc;n đảo cơ hội trồng c&acirc;y coco de mer một c&aacute;ch hợp ph&aacute;p v&agrave; bảo tồn ch&uacute;ng cho tương lai. B&agrave; n&oacute;i: &ldquo;Việc trồng c&acirc;y coco de mer trong đất tư hữu mang lại cho Seychellois quyền sở hữu chung đối với lo&agrave;i n&agrave;y&rdquo;.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 2" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_3775.jpeg" title="coco de mer ảnh 2" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>C&acirc;y coco de mer c&aacute;i tr&ecirc;n đảo Praslin c&oacute; nhiều hạt. Ảnh: <em>Alamy.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Từ năm 1978, việc bu&ocirc;n b&aacute;n hạt c&acirc;y coco de mer đ&atilde; bị kiểm so&aacute;t bằng giấy ph&eacute;p. Bất kỳ ai trồng c&acirc;y n&agrave;y, hoặc bu&ocirc;n b&aacute;n hạt, đều phải đăng k&yacute; với MACCE. Mỗi hạt c&acirc;y đều được đ&aacute;nh số v&agrave; theo d&otilde;i. Ngay cả vỏ hạt coco de mer, được b&aacute;n cho kh&aacute;ch du lịch với gi&aacute; từ 5.000 đến 6.000 rupee Seychellois (tương đương 230-<abbr class="rate-usd">275 USD</abbr>), cũng phải đi k&egrave;m với giấy ph&eacute;p.</p> <p>Với mức gi&aacute; n&agrave;y, gần 100.000 cư d&acirc;n Seychelles kh&ocirc;ng thể tiếp cận c&acirc;y coco de mer. C&aacute;c hạt b&aacute;n l&agrave;m đồ lưu niệm cũng kh&ocirc;ng trồng được v&igrave; phần nh&acirc;n b&ecirc;n trong vỏ đ&atilde; bị loại bỏ v&agrave; chế biến ri&ecirc;ng để b&aacute;n ở Đ&ocirc;ng &Aacute;, nơi n&oacute; được cho l&agrave; một loại thuốc k&iacute;ch dục.</p> <p>Tiến sĩ Fleischer-Dogley n&oacute;i: &ldquo;Ch&uacute;ng t&ocirc;i nghĩ việc ph&acirc;n phối hạt c&oacute; kế hoạch sẽ khiến động cơ để ăn trộm ch&uacute;ng kh&ocirc;ng c&ograve;n nữa&rdquo;. C&aacute;c hạt giống sẽ được lấy từ Vall&eacute;e de Mai v&agrave; Khu bảo tồn thi&ecirc;n nhi&ecirc;n Fond Ferdinand (cũng do SIF quản l&yacute;), nơi thu hoạch khoảng 50 quả rụng mỗi th&aacute;ng.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 3" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_6000f.jpeg" title="coco de mer ảnh 3" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Phần nh&acirc;n b&ecirc;n trong vỏ hạt coco de mer được chế biến ri&ecirc;ng để b&aacute;n ở Đ&ocirc;ng &Aacute;, nơi n&oacute; được cho l&agrave; một loại thuốc k&iacute;ch dục. Ảnh: <em>AFP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Theo chương tr&igrave;nh n&agrave;y, SIF y&ecirc;u cầu người d&acirc;n nộp đơn theo biểu mẫu chi tiết v&agrave; nộp ph&iacute; 500 rupee Seychellois được gieo hạt tr&ecirc;n tại đất của m&igrave;nh.</p> <p>N&ocirc;ng d&acirc;n cũng phải đ&aacute;p ứng một số ti&ecirc;u ch&iacute;. V&igrave; c&acirc;y lớn sẽ đạt chiều cao từ 7,5 đến 10,5 m, diện t&iacute;ch đất trồng phải đạt tối thiểu 10x10 m cho mỗi hạt. Nh&acirc;n vi&ecirc;n SIF sẽ đến đ&aacute;nh gi&aacute; từng khu đất để quyết định xem người nộp đơn c&oacute; đủ điều kiện để trồng c&acirc;y hay kh&ocirc;ng, v&agrave; c&oacute; thể trồng được bao nhi&ecirc;u hạt. Họ cũng phải đảm bảo những kẻ săn trộm kh&ocirc;ng thể tiếp cận địa điểm trồng c&acirc;y.</p> <h3>Loại hạt lớn nhất thế giới</h3> <p>&ldquo;Ban đầu, ch&uacute;ng t&ocirc;i nghĩ nhu cầu sẽ v&agrave;o khoảng 30 hạt. Nhưng phản hồi vượt xa kỳ vọng. V&agrave;o cuối thời hạn nộp đơn v&agrave;o th&aacute;ng 12, SIF đ&atilde; nhận được 104 đơn cho 422 hạt&rdquo;, tiến sĩ Fleischer-Dogley.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 4" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_6000.jpeg" title="coco de mer ảnh 4" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Khẩu hiệu &quot;Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể ngăn chặn nạn trộm cắp hạt coco de mer&quot; tr&ecirc;n đảo Praslin. Ảnh: <em>AFP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>94 trong số những người nộp đơn đến từ đảo ch&iacute;nh Mah&eacute;, 7 người từ Praslin v&agrave; ba người từ La Digue. Từ khi chương tr&igrave;nh ra mắt, SIF đ&atilde; thực hiện 60 lượt khảo s&aacute;t vườn trồng. Tất cả đều th&agrave;nh c&ocirc;ng, nhưng trong một số trường hợp, số lượng hạt phải giảm do thiếu kh&ocirc;ng gian hoặc chất lượng đất kh&ocirc;ng đạt. Cho đến nay, 66 hạt đ&atilde; được trồng tr&ecirc;n 26 khu đất.</p> <p>V&agrave;o th&aacute;ng 12/220, c&aacute;c chuyến khảo s&aacute;t v&agrave; gieo hạt c&ograve;n lại đ&atilde; bị tạm dừng do hạn chế di chuyển v&igrave; Covid-19.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 5" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_4177.jpeg" title="coco de mer ảnh 5" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Alix Esparon trồng hạt coco de mer tr&ecirc;n đất của m&igrave;nh ở Mah&eacute;, c&ugrave;ng với Ronny Rose từ SIF, v&agrave;o th&aacute;ng 10/2020. Ảnh: <em>SIF.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>V&igrave; qu&aacute; tr&igrave;nh nảy mầm sẽ mất v&agrave;i th&aacute;ng, nh&acirc;n vi&ecirc;n SIF sẽ đến kiểm tra c&aacute;c hạt giống đ&atilde; trồng sau 6 th&aacute;ng. Fleischer-Dogley n&oacute;i: &ldquo;Ch&uacute;ng t&ocirc;i kh&ocirc;ng chỉ ghi lại số thửa đất từ bản đồ ​​địa ch&iacute;nh, ch&uacute;ng t&ocirc;i c&ograve;n ghi nhận tọa độ GPS nơi từng hạt được gieo trồng. Nếu c&oacute; một hạt kh&ocirc;ng nảy mầm, ch&uacute;ng t&ocirc;i c&oacute; thể đổi hạt kh&aacute;c cho người d&acirc;n nếu họ muốn&rdquo;.</p> <p>Tốc độ ph&aacute;t triển chậm của c&acirc;y dừa biển c&oacute; nghĩa l&agrave; kh&ocirc;ng phải tất cả những người trồng c&acirc;y đều c&oacute; thể nh&igrave;n thấy c&acirc;y dừa của họ trưởng th&agrave;nh. Chuy&ecirc;n gia thực vật Katy Beaver n&oacute;i: &quot;Đ&acirc;y l&agrave; một dự &aacute;n rất d&agrave;i hạn&quot;.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 6" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_6000hbh.jpeg" title="coco de mer ảnh 6" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Vỏ coco de mer được trưng b&agrave;y trong một cửa h&agrave;ng lưu niệm ở s&acirc;n bay quốc tế Seychelles, Mah&eacute;. Ảnh: <em>AFP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Lindsay Chong Seng, người đứng đầu nh&oacute;m H&agrave;nh động Bảo tồn Thực vật của Seychelles, cho biết th&ecirc;m: &ldquo;Chương tr&igrave;nh n&agrave;y sẽ l&agrave;m tăng số lượng quần thể lo&agrave;i c&acirc;y coco de mer, rất c&oacute; &iacute;ch về đa dạng sinh học. N&oacute; sẽ gi&uacute;p biến coco de mer th&agrave;nh một điểm nhấn văn h&oacute;a m&agrave; kh&ocirc;ng ph&aacute; hủy m&ocirc;i trường sống của n&oacute;. Về l&acirc;u d&agrave;i, n&oacute; c&oacute; thể giảm &aacute;p lực l&ecirc;n những khu rừng coco de mer hoang d&atilde; cuối c&ugrave;ng c&ograve;n s&oacute;t lại tr&ecirc;n đảo Praslin&rdquo;.</p> <p>Tuy nhi&ecirc;n, th&aacute;ch thức vẫn c&ograve;n. &ldquo;Phần lớn những c&acirc;y dừa n&agrave;y sống biệt lập với m&ocirc;i trường sống tự nhi&ecirc;n của ch&uacute;ng, nơi qu&aacute; tr&igrave;nh thụ phấn diễn ra kh&ocirc;ng cần sự trợ gi&uacute;p. V&igrave; vậy, việc thụ phấn nh&acirc;n tạo sẽ l&agrave; cần thiết v&agrave; sẽ phải được t&iacute;nh đ&uacute;ng thời điểm&rdquo;, Beaver n&oacute;i.</p> <table> <tbody> <tr> <td><img alt="coco de mer anh 7" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/12/znews-photo-zadn-vn_6000ghg.jpeg" title="coco de mer ảnh 7" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>T&aacute;c phẩm đi&ecirc;u khắc vỏ dừa biển coco de mer b&ecirc;n ngo&agrave;i một bưu điện tr&ecirc;n đảo Mah&eacute;, Seychelles. Ảnh: <em>AFP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Hiện tại, người d&acirc;n Seychelles được trồng coco de mer tr&ecirc;n đất của m&igrave;nh đều đang rất vui mừng. Heather Adams v&agrave; chồng, nghệ sĩ Michael Adams, gần đ&acirc;y đ&atilde; trồng 5 hạt giống trong khu&ocirc;n vi&ecirc;n của họ ở Mah&eacute;. Heather hy vọng cả năm hạt đều sẽ nảy mầm. &ldquo;T&ocirc;i chắc chắn c&aacute;c thế hệ mai sau sẽ tr&acirc;n trọng ch&uacute;ng&rdquo;, c&ocirc; n&oacute;i.</p> <table class="article"> <tbody> <tr> <td>&nbsp;</td> </tr> </tbody> </table> <table class="article"> <tbody> <tr> <td>&nbsp;</td> </tr> </tbody> </table> <div class="z-widget-corona"> <div class="z-corona-header">&nbsp;</div> </div> </div>

Theo zingnews.vn
back to top