Thành Cát Tư Hãn và chiến lược "không giết sạch" trong các cuộc tàn sát: Tâm lý chiến và mục tiêu dài hạn
Thành Cát Tư Hãn, vị đại hãn lừng danh với đội quân Mông Cổ bất khả chiến bại, đã từng làm rung chuyển khắp nơi và xây dựng một đế chế trải dài từ Á sang Âu. Để răn đe kẻ thù và loại bỏ những người chống đối, ông thường xuyên ra lệnh tàn sát hàng loạt, biến nơi ông đi qua thành biển máu. Tuy nhiên, trước khi hủy diệt hoàn toàn một thành phố, Thành Cát Tư Hãn thường có hành động nhân ái kỳ quặc, để lại hàng chục nghìn dân không giết.
 |
Ảnh minh họa. |
Sau này, các nhà sử học đã chỉ ra, sở dĩ Thành Cát Tư Hãn "không giết sạch" dân trong những thành trì ông chiếm được là vì chiến lược tâm lý và chiến thuật được tính toán kỹ lưỡng chứ không phải vì lòng nhân từ. Cụ thể, việc Thành Cát Tư Hãn giữ lại một số lượng lớn người trong các cuộc tàn sát chủ yếu vì ba lý do lớn sau:
1. Tâm lý chiến: Tạo sự sợ hãi sâu sắc
Những người sống sót là "người kể chuyện sống", mang theo những ký ức kinh hoàng về cuộc tàn sát để lan truyền nỗi sợ hãi. Những câu chuyện từ miệng các nhân chứng sống thường có tác động mạnh mẽ hơn bất kỳ tin đồn hay tuyên truyền nào, khiến kẻ thù tiếp theo sợ hãi và dễ dàng khuất phục hơn.
2. Tận dụng nguồn lực: Biến kẻ sống sót thành tài sản
Những người còn sống, đặc biệt là thợ thủ công giỏi và trí thức, thường được tuyển dụng phục vụ cho quân đội Mông Cổ. Thành Cát Tư Hãn rất giỏi trong việc tận dụng nhân tài để chế tạo vũ khí tối tân như máy bắn đá hay nỏ bắn lửa. Ngoài ra, những người này còn được dùng làm lao động để vận chuyển hàng hóa, xây dựng công trình phòng thủ. Khi chiến tranh diễn ra, họ thậm chí bị biến thành lá chắn sống, làm "bia đỡ đạn" hoặc bị ném xuống hào nước và chiến hào làm đường cho quân Mông Cổ tiến công, giúp giảm thiểu tổn thất cho quân đội của ông.
3. Chiến lược quản trị: Giảm kháng cự và củng cố quyền lực
Trong quá trình xây dựng một đế chế khổng lồ, Thành Cát Tư Hãn không chỉ dựa vào sức mạnh quân sự mà còn chú trọng xây dựng một cơ chế cai trị ổn định và hình ảnh tích cực về đế chế của mình. Nếu tàn sát không khoan nhượng, dân chúng chắc chắn sẽ chiến đấu đến cùng, làm gia tăng tổn thất và khó khăn cho quân Mông Cổ. Việc để lại một số người sống sót như một lời nhắn rằng nếu họ phục tùng, họ có thể có cơ hội sống sót.
Từ những tính toán chiến lược này, Thành Cát Tư Hãn không chỉ giành được thắng lợi trên chiến trường mà còn thiết lập nền tảng vững chắc cho đế chế Mông Cổ kéo dài hàng thế kỷ.
