Đến tuổi này, theo quy luật sẽ xuất hiện những triệu chứng lão hóa, bao gồm hệ sinh lý và lão suy bệnh lý. Biểu hiện chính là giảm năng lực hoạt động, tư duy và sức khỏe yếu dần theo thời gian, do đó chức năng điều hòa phối hợp cũng suy giảm.
Theo quan niệm Đông y, ở giai đoạn này các tạng phủ cũng suy giảm về hoạt động. Có thể chia ra làm nhiều loại như tâm âm hư, tâm dương hư, tâm thận bất giao, can thận âm hư, thận dương hư và đởm khí hư, tùy theo từng người mà các tạng phủ yếu hoạt động. Bên cạnh việc điều trị, vấn đề dinh dưỡng trong giai đoạn này vô cùng quan trọng. Xin giới thiệu một số món ăn vị thuốc giúp bồi bổ cho giai đoạn mãn dục để có sức khỏe tốt hơn.
Cháo sa sâm ngọc trúc: Sa sâm 15g, ngọc trúc 15g, gạo tẻ 30g, gạo nếp 30g. Sa sâm, ngọc trúc rửa sạch cho vào nồi ninh một lúc sau đó cho gạo vào nấu thành cháo, cháu chín nêm gia vị vừa đủ, ăn nóng trong ngày. Tuần ăn 3 ngày. Chú ý khi ninh cần cho sa sâm và ngọc trúc vào túi vải cho khỏi lẫn với cháo. Đây là món ăn bổ dưỡng cho những người tâm thần bất giao, biểu hiện các triệu chứng ngủ ít, ù tai, hoa mắt, mệt mỏi, đau lưng mỏi gối, người bồn chồn bức bối, khó chịu. Món này giúp cho tăng cường sức co bóp của tim, giảm xơ cứng động mạch, giảm mỡ máu. Sa sâm có tính hàn vị ngọt giúp cho dưỡng tâm thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, có thể ăn vài tuần kết quả khả quan. Trong thời gian điều trị cần yên tâm tin tưởng, vui vẻ lạc quan, không dùng bia rượu hay các chất kích thích, thường xuyên tập thể dục theo sức của mình.
Cháo hạt sen cùi vải: Hạt sen 15g, cùi vải khô 40g, sơn dược 15g, gạo tẻ 30g, gạo nếp 30g. Cách làm, cho 3 vị thuốc giã nhỏ rồi cho vào nồi nước đun sôi rồi cho gạo đã vo sạch vào nấu thành cháo, khi cháo nhừ nêm gia vị vừa đủ, ăn nóng trong ngày, có thể ăn kéo dài 1 tháng. Tác dụng món cháo này ôn bổ tỳ thận, người bệnh thấy mệt mỏi, chân tay rã rời không muốn làm việc, người gầy da xanh, cơ bắp yếu, ăn kém ngủ ít ăn vào thấy đỡ. Món cháo cháo giúp bổ sung năng lượng, ích thận cố tinh, dưỡng tâm an thần.
Vừng đen viên lá dâu: Vừng đen 50g, lá dâu 50g, hạch đào nhục 50g, kim quất 15g, tất cả 4 vị thuốc trên giã nhỏ viên thành viên bằng hạt ngô. Ngày uống 20 viên với nước ấm, uống trong 10 ngày. Vừng đen viên có tác dụng bổ ích tinh huyết, nhuận táo hoạt tràng, hạ mỡ máu, chống xơ vữa xơ động mạch, bổ trợ thận dương, dưỡng huyết an thần. Khi ăn không nên uống bia rượu, chất kích thích.
BS Kim Lan (nguyên cán bộ Viện Châm cứu T.Ư)
