Để xác minh sự việc, ngày 28/10/2022, nhóm phóng viên Khoa học và đời sống đã đến địa bàn xã Pơng Drang, huyện Krông Búk, để ghi nhận thông tin.
Từ đơn kêu cứu của tiểu thương
Bà con tiểu thương gửi đơn cho biết: do chợ Pơng Drang cũ và các chợ tự phát vẫn hoạt động nên khách hàng vẫn giữ thói quen đi chợ như trước đây mà không vào Chợ Pơng Drang mới.
"Chúng tôi kinh doanh buôn bán đúng địa điểm, đúng chủ trương và chính sách nhà nước nhưng không thể kinh doanh buôn bán được dẫn đến việc thua lỗ về tiền bạc và rơi vào cảnh nợ nần, mất nhiều thời gian, công sức, cuộc sống bị đảo lộn và đặc biệt là chúng tôi sẽ mất lòng tin nếu chính quyền địa phương không làm đúng vai trò, trách nhiệm của mình.
Tiểu thương chúng tôi vô cùng lo lắng vì đã phải đi vay mượn, cầm cố tài sản để đầu tư thuê điểm kinh doanh tại Chợ Pơng Drang mới cũng như mua sắm vật dụng, trang thiết bị bán hàng, hàng hóa,... nhưng không bán được để thu hồi vốn và hàng hóa thì bị hư hỏng do đã hết hạn sử dụng, có người phải tạm đóng cửa ngừng kinh doanh do không có khách đến mua hàng, có người phải thanh lý hết hàng hóa do không bán được để đi làm công việc khác kiếm sống qua ngày,…".
Trên đây là trích đơn cầu cứu của hơn 50 hộ tiểu thương đã chuyển vào Pơng Drang mới, vì nguyên nhân Chợ Pơng Drang cũ và các chợ tự phát vẫn hoạt động nên khách hàng vẫn giữ thói quen đi chợ như trước đây mà không vào Chợ Pơng Drang mới, nên họ không kinh doanh được.
 |
Đơn thư cầu cứu của 50 hộ tiểu thương tại chợ Pơng Drang (mới) thuộc xã Pơng Drang, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk. |
Theo tìm hiểu, chợ Pơng Drang cũ tại thôn Tân Lập 6, xã Pơng Drang, huyện Krông Búk có diện tích 3829 m2. Do được thành lập đã lâu nên hầu hết cơ sở vật chất đều bị xuống cấp nghiêm trọng. Các hộ tiểu thương đã tự ý cơi nới, thay đổi diện tích và kết cấu các ki ốt, do đó khoảng cách các quầy hàng, ki ốt chợ rất gần nhau, diện tích còn lại phục vụ cho hoạt động đi lại, mua hàng trở nên rất chật hẹp và không đảm bảo theo quy định về hoạt động của chợ, nhất là không đảm bảo các điều kiện về phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường và phòng chống dịch bệnh.
Nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, ổn định và phát triển thương mại, dịch vụ của trung tâm xã Pơng Drang, ngày 04/10/2017, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Quyết định chủ trương đầu tư số 2764/QĐ-UBND về việc chấp thuận đầu tư Dự án đầu tư xây dựng chợ xã Pơng Drang - Chợ Pơng Drang mới tại Thôn 12, xã Pơng Drang, huyện Krông Búk, được đầu tư bởi Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và kinh doanh chợ HTC, xây dựng trên diện tích đất 9900m2 với quy mô 312 quầy sạp, tổng kinh phí xây dựng hơn 37 tỷ đồng.
 |
Chợ Pơng Drang (cũ) tại thôn Tân Lập 6, xã Pơng Drang, huyện Krông Búk. |
Chợ Pơng Drang mới được hoàn thành đi vào hoạt động từ ngày 25/09/2021. Đến nay đã có 50 hộ tiểu thương đã chuyển vào chợ mới. Nhưng do chợ Pơng Drang cũ tại thôn Tân Lập 6 vẫn chưa được đóng cửa, các chợ tạm, chợ tự phát, chợ không nằm trong quy hoạch trên địa bàn xã Pơng Drang, huyện Krông Búk vẫn chưa được giải tỏa nên các hộ tiểu thương không thể kinh doanh buôn bán nổi trong chợ mới.
Nguyên nhân do đâu?
Trao đổi với phóng viên, bà N.T.N – Tiểu thương Chợ Pơng Drang cũ cho biết: “Chợ này đã cũ kỹ quá rồi, chúng tôi cũng muốn chuyển về chợ mới lắm nhưng mà phía chính quyền họ không đền bù thì chúng tôi không thể di chuyển được. Những ki ốt này chúng tôi đã bỏ ra số tiền lớn để mua từ Ủy ban Xã, giấy tờ đầy đủ mà giờ giải tỏa mà không đền bù cho chúng tôi sao được. Ở đây hầu hết mọi người đều mong muốn về chợ mới để bán cho sạch sẽ, an toàn nhưng phải có chính sách đền bù thỏa đáng chúng tôi mới chuyển đi”.
Sau đó nhóm phóng viên chúng tôi di chuyển đến chợ Pơng Drang mới. Chợ Pơng Drang mới được hoàn thành đi vào hoạt động từ tháng 09/2021 nhưng rất vắng vẻ. Hầu hết các ki ốt đều đang trong tình trạng đóng cửa.
 |
Do được thành lập đã lâu nên hầu hết cơ sở vật chất của chợ đều bị xuống cấp nghiêm trọng. |
Thời điểm nhóm phóng viên đến khu vực chợ Pơng Drang mới là 7h sáng nhưng chỉ có ít ỏi 3 sạp buôn bán rau, thịt, cá… nhưng cũng không thấy người dân đến mua hàng.
“Chúng tôi chuyển vào đây đã được hơn 1 năm nhưng kinh doanh rất ế ẩm. Năm ngoái có mấy chục hộ về đây kinh doanh nhưng ế quá nên người thì về lại Chợ cũ bán, người thì bỏ đi làm việc khác. Người dân vẫn giữ thói quen mua hàng ở Chợ cũ, chợ tạm, chợ cóc… Chúng tôi rất bức xúc vì chúng tôi kinh doanh buôn bán đúng địa điểm, đúng chủ trương và chính sách nhà nước nhưng không thể kinh doanh buôn bán được dẫn đến việc thua lỗ về tiền bạc và rơi vào cảnh nợ nần, mất nhiều thời gian, công sức, cuộc sống bị đảo lộn và đặc biệt là chúng tôi mất lòng tin vào chính quyền địa phương vì không làm đúng vai trò, trách nhiệm của mình”. Bà T.T.H – một trong 3 tiểu thương đang mở hàng kinh doanh tại chợ Pơng Drang mới chia sẻ.
 |
Các ki ốt, sạp hàng trong chợ đều đã cũ kỹ xập xệ. |
Trách nhiệm thuộc về ai?
Từ tháng 09/2021 đến nay, UBND huyện Krông Búk và UBND xã Pơng Drang đã ban hành nhiều Quyết định, Văn bản, Thông báo nhằm tuyên truyền vận động tiểu thương di dời và đóng cửa Chợ Pơng Drang cũ để đến chợ Pơng Drang mới.
Cụ thể:
- Quyết định số 3292/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Lắk ngày 03/12/2008 về việc Phê duyệt Dự án rà soát bổ sung quy hoạch phát triển mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị tỉnh giai đoạn 2006 – 2020;
- Quyết định số 36/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Lắk ngày 18/11/2016 về việc ban hành Quy định về phát triển và quản lý chợ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk; Theo đó trách nhiệm của UBND huyện phải giải tỏa các chợ tự phát, chợ không nằm trong quy hoạch, các tụ điểm buôn bán không đúng quy định, xử lý các hành vi vi phạm liên quan hoạt động của chợ trên địa bàn,...; UBND xã xây dựng và thực hiện kế hoạch giải tỏa các chợ tự phát, các tụ điểm kinh doanh buôn bán không đúng quy hoạch và quy định trên địa bàn quản lý theo kế hoạch của UBND cấp huyện, kiểm tra xử lý theo thẩm quyền các hành vi vi phạm pháp luật tại các chợ trên địa bàn,...
 |
Chợ Pơng Drang mới được hoàn thành đi vào hoạt động từ tháng 09/2021 nhưng không được sử dụng. |
- Văn bản số 1541/UBND-KT&HT của UBND huyện Krông Búk ngày 02/11/2017 về việc Thống nhất hỗ trợ di dời chợ Pơng Drang cũ đến vị trí xây dựng chợ Pơng Drang mới;
- Thông báo số 231/TB-UBND của UBND huyện Krông Búk ngày 05/12/2017 về Kết luận của Đồng chí Lê Ngọc Hà - Ủy viên Ban thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện tại cuộc họp thống nhất kế hoạch di dời Chợ Pơng Drang vào ngày 27/11/2017; Trong đó có câu: “Sau khi Chợ Pởng Drang mới được Xây dựng hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng. Yêu cầu UBND xã Pơng Drang nhanh chóng thực hiện việc di dời Chơ theo phương án đã xây dựng.” và “Để đảm bảo mỹ quan đô thị Pơng Drang, giao UBND xã Pơng Drang chủ D1, PP các cơ quan Đoàn thể và các bạn thân trên địa bàn xã Pơng Drang tuyên truyền, vận động để chấm dứt ngay các điểm Chợ tự phát.”,
- Văn bản số 276/UBND-KT&HT của UBND huyện Krông Búk ngày 25/02/2020 về việc đóng cửa chợ Pơng Drang cũ để di dời về chợ Pơng Drang mới;
- Thông báo số 180/TB-UBND của UBND huyện Krông Búk ngày 14/10/2020 về việc di dời chợ Pơng Drang cũ tại Thôn Tân Lập 6, xã Pơng Drang về chợ Pơng Drang mới tại Thôn 12, xã Pơng Drang. Theo đó thời gian di dời Chợ Pơng Drang (cũ) sẽ dựa theo thời gian Chợ Pơng Drang (mới) đi vào hoạt động dự kiến là đầu năm 2021.
 |
Hầu hết các ki ốt tại chợ Pơng Drang mới đều đang trong tình trạng đóng cửa. |
- Thông báo số 79/TB-UBND của UBND huyện Krông Búk ngày 15/04/2021 về việc đóng cửa, dừng hoạt động kinh doanh tại chợ Pơng Drang cũ tại Thôn Tân Lập 6, xã Pơng Drang và chợ tạm, chợ tự phát, chợ không nằm trong quy hoạch trên địa bàn xã Pơng Drang;
- Thông báo số 109/TB-UBND của UBND huyện Krông Búk ngày 07/06/2021 về việc điều chỉnh thời gian đóng cửa, dừng hoạt động kinh doanh tại chợ Pơng Drang cũ tại Thôn Tân Lập 6, xã Pơng Drang và chợ tạm, chợ tự phát, chợ không nằm trong quy hoạch trên địa bàn xã Pơng Drang;
- Văn bản số 1485/UBND-KT&HT của UBND huyện Krông Búk ngày 23/09/2021 về việc thống nhất chủ trương hoạt động của chợ mới Pơng Drang thuộc Thôn 12, xã Pơng Drang trong thời gian thực hiện công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn huyện;
- Thông báo số 65/TB-UBND của UBND xã Pơng Drang ngày 24/09/2021 về việc thống nhất chủ trương hoạt động của chợ mới Pơng Drang, dừng hoạt động chợ tạm, chợ tự phát trên địa bàn xã Pơng Drang kể từ ngày 25/09/2021;
 |
Chỉ có ít ỏi 3 tiểu thương buôn bán các rau, thịt, cá… nhưng cũng không thấy người dân đến mua hàng. |
Và còn nhiều Văn bản khác thể hiện nội dung phải giải quyết việc đóng cửa, dừng hoạt động kinh doanh tại chợ Pơng Drang cũ tại thôn Tân Lập 6, giải tỏa chợ tạm, chợ tự phát, chợ không nằm trong quy hoạch trên địa bàn xã Pơng Drang, huyện Krông Búk để di dời về hoạt động tại Chợ Pơng Drang mới nhưng không hề có văn bản đề cập đến việc hỗ trợ đền bù cho việc giải tỏa các hộ tiểu thương đang kinh doanh tại chợ Pơng Drang cũ.
Chủ trương xây dựng chợ xã Pơng Drang mới là dự án quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong giai đoạn mới, góp phần xây dựng ngôi chợ xã văn minh, hiện đại, sạch đẹp, an toàn, từng bước đi vào nề nếp và lập lại trật tự buôn bán tại khu vực.
Việc giải tỏa, di chuyển các tiểu thương từ chợ Pơng Drang cũ sang chợ Pơng Drang mới là điều tất yếu cần phải thực hiện, nhưng phải xem xét kiến nghị của các hộ đang kinh doanh ở chợ cũ, có chính sách hỗ trợ đền bù thỏa đáng. Mặt khác chính quyền Huyện-Xã cần có các biện pháp kiên quyết hơn trong việc chuyển các hộ tiểu thương (từ chợ cũ, chợ tạm...) vào kinh doanh tại chợ Pơng Drang mới. Có như vậy mới tạo nên môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao đời sống cho tiểu thương, giúp người dân được đi chợ văn minh, sạch đẹp, an toàn thực phẩm. Đồng thời không làm thiệt hại cho chủ đầu tư xây dựng chợ gần 40 tỷ đồng mà nguy cơ không thu hồi lại được vốn.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin sự việc./.
