Hỏi: Tôi thấy trên thị trường đá quý có nhiều loại đá làm giả. Làm thế nào để phân biệt thật giả?
Vũ Trọng Văn (Hà Nội)
GS.TSKH Phan Trường Thị, Viện Đá quý, Vàng và Trang sức Việt: Đá quý là những đá có độ bền cao, độ cứng thường từ 8 - 10 (theo thang độ cứng Mohs) như kim cương, emerald (ngọc lục bảo), ruby (hồng ngọc), saphir (lam ngọc)… Các loại đá này có màu sắc đẹp, độ tinh khiết cao và thường được chế tác làm đồ trang sức.
Đá bán quý thường có độ cứng khoảng từ 3-4 đến 6-7 (độ cứng Mohs) như: Thạch anh, mã não, jade (ngọc bích), peridot, tuormalin, granat, fluorit, spinel, malachit, azurit, calcit… Còn đá phong thủy là những đá bán quý nhưng thường có kích thước lớn và màu sắc, độ trong không cao nên thường được tạc tượng, linh vật, hình cầu… để bàn làm việc, trưng bày trong nhà hoặc ở các sảnh, trước cửa nhà…
Ngày nay, bằng công nghệ tinh vi, người ta có thể nghiền đá bột rồi ép keo để tạo ra những sản phẩm vô cùng khó nhận biết, hình thức đẹp. Để nhận biết vật phẩm đó làm từ bột đá hay đá tự nhiên, cần phải đến phòng kiểm định.
Bằng mắt thường cũng có thể phân biệt đá thật và giả. Một viên đá tự nhiên nếu không phải đá trang sức thì hay có vết như rạn, nứt, vân, tạp chất trong lòng đá, có thể quan sát được bằng mắt thường. Ngoại trừ thạch anh trắng, thạch anh khói, obsidian là những loại đá sạch trơn và có giá thành rất rẻ, còn lại các loại đá khác đều có thể nhận biết bằng cách này. Những sản phẩm đá trong vắt không một chút gợn, màu sắc rực rỡ xanh đỏ tím vàng thì nhìn chung đều là hàng giả. Cách chính xác nhất để xác định đá thật giả, đó là đem kiểm định. Phiếu kiểm định của các trung tâm uy tín sẽ cung cấp đầy đủ thông tin chủng loại đá, tự nhiên hay nhân tạo, có xử lý hay không, kích thước, khối lượng, hình dạng.
