Cánh tay robot cắt u não lập kỷ lục

Đạt kỷ lục về thời gian

Bệnh nhân nữ, sinh năm 1952, ngụ Tây Ninh bị đau đầu, khó nói, yêu tay chân phải. Kết quả thăm khám bà bị u não ở vùng trán đính (T) khoảng 2cm, cách vỏ não khoảng 1,5 - 2cm, chi phối đến chức năng vận động.

Cánh tay robot gắp khối u được cắt bỏ ra khỏi não

ThS.BS Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Ngoại thần kinh bệnh viện Nhân dân 115 cho biết, đây là khối u kích thước rất nhỏ, đơn độc, bằng các phẫu thuật thông thường sẽ phải vén não tìm tổn thương và như vậy sẽ để lại những di chứng thần kinh cho người bệnh. Vì vậy, sau khi thăm khám, đánh giá các chức năng cần thiết, đạt được sự đồng thuận, chúng tôi nhận định người bệnh nằm trong giới hạn cho phép được phẫu thuật bằng robot nhằm tránh các tổn thương lên não mà vẫn lấy được khối u.
BS Phan Văn Báu, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115 cho biết, ca mổ do ThS.BS Chu Tấn Sĩ cùng ê-kíp của bệnh viện và có sự hỗ trợ từ GS Amin Kassam - Phó chủ tịch Viện phát triển thần kinh Aurora (Mỹ). Ông là giáo sư giải phẫu thần kinh đồng thời cũng chính là người đưa ra ý tưởng về hệ thống robot này.

Ca mổ bắt đầu lúc 9g, ngày 15/2 và kết thúc khi kim đồng hồ chỉ 10g30, dưới sự hỗ trợ của hệ thống định vị robot Modus V Synaptive, ê-kíp phẫu thuật đã bóc tách lấy nguyên khối u trong não của người bệnh. Là người tham gia hỗ trợ phẫu thuật, GS Amin Kassam bày tỏ sự ngạc nhiên và hài lòng khi ca phẫu thuật đạt kỷ lục về thời gian, chỉ kéo dài 1 giờ 30 phút, sớm hơn dự kiến ban đầu là 2 giờ đồng hồ.

GS Amin Kassam  cho biết: “Người bệnh mang khối u này như bị cú đấm, gây tức và phù nề dữ dội. Khối u não sẽ làm cho các sợi thần kinh cạnh nó trở nên mong manh, chính vì vậy để lấy được khối u đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật phải đạt đến mức độ chính xác rất cao. Bởi chỉ lệch một chút đồng nghĩa với việc lấy đi một cánh tay, một đôi chân của người bệnh, thậm chí là làm liệt nửa người. Cuộc sống của người bệnh đặt lên ê-kíp bác sĩ. Và đôi tay của bác sĩ Chu Tấn Sĩ đã làm được điều đó. Thông thường, nếu mổ cổ điển bằng kính vi phẫu, không có robot và định vị sẽ kéo dài khoảng 4 giờ đồng hồ. Ca mổ của Bệnh viện Nhân Dân 115 hoàn thành sớm, ê-kíp bác sĩ rất tập trung, thao tác nhuần nhuyễn”.

Ca phẫu thuật gần như không gây tổn thương cấu trúc não kế cận. Sau 2 tiếng phẫu thuật, bệnh nhân đã hồi tỉnh, sức khỏe ổn định và được chuyển về khoa Ngoại thần kinh chăm sóc. Sự thành công của ca phẫu thuật đã trở thành dấu ấn quan trọng trên bản đồ y khoa thế giới. Bởi đây là đơn vị đầu tiên ở châu Á triển khai hệ thống robot này trong phẫu thuật thần kinh, sọ não.

Kỹ thuật cao không gây tổn thương não cận kề

Theo TS.BS Nguyễn Đức Liên, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện K, u não có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và càng lớn tuổi thì tiên lượng với u não càng nặng. U não là một khối tụ hội hoặc sự tăng trưởng của các tế bào bất thường trong não, có thể lành tính hoặc ác tính. U lành tính nhưng cũng rất nguy hiểm vì u phát triển chèn ép vào các vùng chức năng trong não.

Biểu hiện ban đầu của u là thỉnh thoảng đau đầu và dần dần trở thành thường xuyên, buồn nôn, nôn nhiều, mắt mờ, nhìn đôi hoặc mất thị giác. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh sẽ mất cảm giác vận động ở một nửa người, nói khó, lẫn lộn trong các vấn đề hằng ngày, thay đổi nhân cách hoặc hành vi, động kinh… Nguy hiểm nhất là các biến chứng của bệnh: làm hỏng bất cứ phần nào của não bộ gây thiếu hụt chức năng thần kinh do vùng não đó chi phối.

Phẫu thuật u não có rất nhiều vấn đề đặt ra, ngoài lấy khối u các nhà phẫu thuật viên cần phải quan tâm đến vấn đề về mặt chức năng vận động đảm bảo chất lượng cuộc sống sau mổ. Vì vậy, kỹ thuật mổ rất quan trọng. Hiện nay, mổ u não dưới kính hiển vi, dùng hệ thống định vị thần kinh dẫn đường trong mổ đã là một kỹ thuật cao. Mổ Robot là bước tiến lớn mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh.

Theo ông Amin Kassam, hệ thống Modus V Synaptive trang bị trong ca phẫu thuật này là hệ thống robot tiên tiến, hiện đại nhất trong giới phẫu thuật thần kinh. Nó được ứng dụng tại Mỹ vào năm 2015 và chỉ 3 năm sau đó đã được đưa về Bệnh viện Nhân Dân 115 với thế hệ thứ II có tính năng vận hành nhanh, chính xác.

Đó là bước tiến ngoài mong đợi. Nếu như 2 hệ thống robot Da Vinci, Rosa phẫu thuật viên điều hành trên 1 máy tính điều khiển giống như đang chơi game và robot thực hiện phẫu thuật thì hệ thống Modus V Synaptive mang đến sự khác biệt lớn là trực tiếp chụp ảnh MRI từng phần trên cơ thể của người bệnh, sau đó hướng dẫn phẫu thuật viên thực hiện.

Điểm nổi bật nhất của phương pháp phẫu thuật bằng robot là độ chính xác rất cao trong vị trí phẫu thuật, hạn chế tổn thương phần mềm xung quanh, đường mổ nhỏ, phù hợp với các ca can thiệp về thần kinh sọ não đòi hỏi sự chuẩn xác đến từng milimet.

Ngoài ra, hệ thống còn có thể điều hướng và tự động hoá cánh tay robot, cung cấp cho phẫu thuật viên những tiến bộ công nghệ mới nhất để thực hiện cuộc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, phù hợp với thông số riêng của từng bệnh nhân. Từ đó giúp bác sĩ lựa chọn cách tiếp cận tối ưu, giảm thiểu các biến chứng, nguy cơ gây tổn thương các vùng chức năng quan trọng như ngôn ngữ, thị giác và vận động.

 Robot Modus V Synaptive mà Bệnh viện Nhân Dân 115 trang bị có giá trị 54 tỉ đồng do Canada sản xuất. Hệ thống này tập trung phẫu thuật các bệnh lý liên quan đến sọ não và cột sống. Chi phí khi sử dụng kỹ thuật này đang trong quá trình xây dựng để người bệnh có thể chấp nhận được cho quá trình điều trị của mình, dự kiến từ 80 triệu đồng. Dịp này sẽ có 10 bệnh nhân được mổ miễn phí.