Hạt kê có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ thận, chữa lậu nhiệt, ho nhiệt, ho khan, âm hư, háo khát, mỏi mệt, hải hoải sau những buổi thức đêm mất ngủ hay lao động nặng nhọc, tình dục quá độ, trong người hay nóng, mồ hôi trộm, khó ngủ, trẻ nhỏ bị sài kê khắp mình nổi mụn đỏ như hạt kê.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, hạt kê là loại hạt ngũ cốc chứa lượng tinh bột cao (73%) và một số vitamin và khoáng chất, đặc biệt hạt kê chứa lượng canxi cao nhất trong các hạt ngũ cốc với 13% DV ( Daily Value - giá trị hằng ngày) trên 1 cốc nấu chín (100g).
Theo ước tính của các dinh dưỡng cho thấy, trong một cốc 174g hạt kê đã nấu chín sẽ chứa 207 calo, 41g carbohydrate, 2,2,g chất xơ, 6g chất đạm, 1.7g chất béo, 25% DV phốt pho, 19% DV magie, 8% DV folate, 6% DV chất sắt,...cùng với lượng axit amin thiết yếu hơn hầu hết các loại ngũ cốc khác.
Với hàm lượng dinh dưỡng cao và thiết yếu trong đời sống, hạt kê mang lại lợi ích cho sức khỏe con người. Cụ thể:
Giúp ngăn ngừa loãng xương
Lượng canxi cao có trong hạt kê là dưỡng chất giúp xương chắc khỏe, ngừa bệnh loãng xương, hạn chế tình trạng đau nhức và khó khăn trong vận động, làm nhanh lành các vết nứt gãy trên xương.
Đồng thời, canxi có vai trò rất lớn trong chức năng của hệ thần kinh, vì vậy hạt kê rất có ích cho người già trong việc ngăn ngừa suy nhược thần kinh, trí nhớ kém.
 |
Ngăn ngừa lão hóa, ung thư
Hạt kê có chứa nhiều chất oxy hóa cao, đặc biệt những loại có vỏ màu sẫm như kê ngón tay, kê trắng ( kê proso) và kê đuôi chồn. Trong hạt kê có chứa hợp chất phenolic, catechin và axit ferulic có tính oxy hóa cao giúp bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do, ngăn ngừa lão hóa, ngăn ngừa ung thư hay nhiều loại bệnh khác.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Lượng chất xơ cao của hạt kê rất tốt cho những ai có hệ tiêu hóa kém, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, hạt kê không có chất gluten nên an toàn cho những ai bị bệnh celiac, một loại bệnh dị ứng với gluten trong ngũ cốc.
Tốt cho tim mạch
Hàm lượng choline trong hạt kê rất tốt cho hệ tim mạch con người, nó giúp động mạch hoạt động tốt nhất. Ngoài ra, hạt kê còn giúp giảm lượng cholesterol trong cơ thể.
Vì khi nạp hạt kê trong khẩu phần ăn hàng ngày sẽ làm nồng độ adiponectin và cholesterol HDL (tốt) trong cơ thể tăng theo giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch và kích thích quá trình oxy hóa axit béo, hạn chế các bệnh về tim mạch, béo phì.
Ngoài ra, trong hạt kê có chứa lượng canxi cao và tốt cho hệ thần kinh, giúp cải thiện trí nhớ, suy nhược thần kinh,...thì hạt kê có chứa nhiều chất vitamin tốt cho não như: Lecithin và choline, hai chất này có tác dụng giúp cho não bộ luôn trong tình trạng minh mẫn.
Lượng chất xơ cao cùng với hợp chất polysaccharide, hai loại carbohydrate không thể tiêu hóa giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Ngoài ra, hạt kê có chỉ số đường huyết (GI) thấp nên những ai bị bệnh tiểu đường, đái tháo đường nên sử dụng hạt kê trong quá trình điều trị bệnh.
Ứng dụng chữa bệnh:
* Thuốc bổ âm: Kê (bỏ vỏ) 150g, Thịt lợn nạc 100g, Bột gia vị vừa đủ. Kê bỏ vỏ ninh nhừ, thịt lợn nạc thái chỉ ướp bột gia vị, xào chín cho vào kê quấy đều. Ăn ngày 1 lần buổi sáng lúc đói, cần ăn trong nhiều ngày.
* Chữa mồ hôi trộm: Kê 100g, lá Dâu non 100g, Bột gia vị vừa đủ. Kê bỏ vỏ ninh nhừ, lá dâu non rửa sạch thái nhỏ cho vào kê cùng bột gia vị quấy đều để ăn.
* Chữa đi lỵ: Kê để lâu năm đun với nước mà uống.
* Chữa lao phổi, nhiệt độ thấp, mồ hôi trộm, xương nóng: Kê dẻo, lượng vừa đủ, đun cháo ăn.
* Chữa trẻ con bị cam tích, tiêu hóa kém: Kê 100g, một số lát khoai mài vừa đủ, đun thành cháo ăn.
* Chữa người già thân thể gầy yếu, phụ nữ đẻ thiếu sữa: Kê 50g đun cháo cho thêm đường đỏ đủ lượng đánh đều, ăn lúc nóng.
* Chữa tiêu hóa kém: Kê 50g, Bán hạ 10 sắc để uống hàng ngày.
Ăn hạt kê có béo không?
Hạt kê có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như vậy thì ăn hạt kê có béo lên hay không? Như đã đề cập ở mục thành phần dinh dưỡng, bạn có thể thấy lượng chất béo trong hạt kê cực ít, cùng lượng calo thấp thì khả năng tăng cân là bằng không.
Nếu tính 100g hạt kê thì chỉ chứa có 120 calo trong khi trung bình một người trưởng thành hấp thụ trung bình từ 1.800 - 2.100 calo để duy trì hoạt động mỗi ngày. Chưa kể đến hàm lượng chất xơ cao trong thành phần nên bạn yên tâm khi sử dụng hạt kê trong công cuộc giảm béo, ăn kiêng.
Lương y Vũ Quốc Trung, Hội đông Y Việt Nam
