Ung thư đại tràng 2 vị trí hiếm gặp
Các xét nghiệm máu của bệnh nhân trong giới hạn bình thường, CEA, CA19-9 không tăng, không sờ thấy u cục trên thành bụng. Các bác sĩ tiến hành nội soi đại trực tràng thì thấy có 2 khối u sùi, 1 u ở đại tràng phải, 1 u ở trực tràng cao tiếp giáp đại tràng Sigma. 2 u gây hẹp quá ½ chu vi lòng đại tràng. Sinh thiết cả 2 khối u cùng cho kết quả là ung thư biểu mô tuyến biệt hóa vừa. Không thấy tổn thương di căn xa gan, phổi. Bệnh nhân được chẩn đoán ung thư đại tràng 2 vị trí và được phẫu thuật ngày 12/2/2020 cắt bỏ toàn bộ đại tràng nội soi, nối hồi –trực tràng. Sau mổ bệnh nhân diễn biến ổn định, điều trị bằng thuốc băng se niêm mạc ruột, men tiêu hóa… toàn trạng bệnh nhân hồi phục tốt. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy, bệnh nhân bị ung thư đại tràng 2 vị trí biệt hóa vừa, giai đoạn IIIa.
 |
Trường hợp này khá đặc biệt vì ung thư đại trực tràng đồng thời nhiều vị trí. Hai tổn thương cách nhau ít nhất 2 cm, không có bằng chứng là ung thư di căn từ nơi khác. Trong thực tế, hầu hết các trường hợp ung thư đại trực tràng đơn độc ở một vị trí như manh tràng, đại tràng phải, đại tràng ngang, đại tràng sigma …) nhưng gặp từ 2 vị trí trở lên chiếm khoảng 1,1-8,1% của ung thư đại trực tràng.
Thông thường bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng sẽ xuất hiện một khối ung thư khác sau khi cắt bỏ khối ung thư lần đầu tiên sau khoảng 6 tháng.
Ung thư đại trực tràng là ung thư khởi phát nguyên thủy từ đại trực tràng, chủ yếu là ung thư biểu mô tuyến (95%). Ung thư đại trực tràng thường gặp, chiếm khoảng 7% trong các loại ung thư. Tại Mỹ, ung thư đại trực tràng là căn bệnh chết người thứ ba trong tất cả các bệnh ung thư. Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 8.000 ca mới mắc và hơn 5.000 ca tử vong mỗi năm.
Ung thư đại tràng tiến triển chậm và di căn muộn hơn so với các loại ung thư khác. Nếu phát hiện và mổ sớm khi ung thư chưa đến lớp thanh mạc thì tỷ lệ sống trên 5 năm tới 80% - 90%. Ở Việt Nam bệnh nhân thường đến rất muộn, nên tỷ lệ sống trên 5 năm rất thấp.
Ngăn ngừa kiểm soát ung thư đại trực tràng
Các triệu chứng cần lưu ý để phát hiện sớm ung thư đại tràng:
- Sự thay đổi thói quen bất thường của ruột, thói quen đại tiện trong suốt hơn 4 tuần liền.
- Chảy máu trực tràng.
- Xuất hiện máu, chất nhầy trong phân.
- Đau bụng, đầy hơi.
- Khó chịu ở đường ruột.
- Thể trạng ốm yếu, mệt mỏi nhanh.
- Sụt cân bất thường.
- Thiếu máu.
Biến chứng của ung thư đại trực tràng
Ung thư đại tràng nếu không được điều trị, bệnh nhân sẽ tử vong trong vòng 1- 2 năm với các triệu chứng như tắc ruột (gặp khoảng 30%). Ung thư ở bất kỳ một vị trí nào của đại tràng đều có thể gây tắc ruột, nhưng ung thư ở đại tràng bên trái thường bị biến chứng này nhiều hơn. Phẫu thuật lúc này khó khăn, thường phải làm hậu môn nhân tạo với u đại tràng trái và trực tràng. Biến chứng nữa là thủng khối ung thư, thường gặp trong tình trạng viêm phúc mạc do nhiều loại vi khuẩn, trong đó chủ yếu là các vi khuẩn yếm khí, ổ bụng nhiều phân bẩn. Ngoài ra, bệnh nhân có thể áp xe quanh khối u, rò đại tràng, chảy máu, di căn…
+Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt căn khi còn khả năng phẫu thuật, giai đoạn sớm khối u chưa qua lớp niêm mạc có thể cắt bỏ tại chỗ qua nội soi ống mềm, không phải cắt bỏ đoạn ruột.
+Kết hợp điều trị đa mô thức như hóa xạ trị, miễn dịch, điều trị đích…kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân.
+Ăn cá thường xuyên, ăn nhiều chất xơ, vitamin D và canxi cũng như tập thể dục thường xuyên đều có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của ung thư đại trực tràng. Chế độ ăn uống hợp lý kết hợp tập thể dục có thể làm chậm phát triển của polyp cũng như chậm hình thành polyp đại tràng mới. Nếu những bệnh nhân nào có tiền sử gia đình bị mắc bệnh này hoặc bệnh viêm đường ruột thì cần phải kiểm tra càng sớm càng tốt.
BS Trần Kiên Quyết (Khoa Phẫu thuật tiêu hóa, BV Xanh Pôn)
