Chân lở loét do hạt tophi vỡ
Anh Bùi Văn V. 50 (Quảng Ninh) nhập viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí với các hạt tophi chân phải đang bị vỡ, chảy dịch hôi. Được biết người bệnh có tiền sử bệnh gút nhiều năm nay, 1 tuần trước khi nhập viện, người bệnh thấy chân phải có xuất hiện các nốt tròn to, vỡ, chảy dịch nhưng cũng không đi khám mà tự điều trị tại nhà. Chỉ đến khi các nốt nhiều thêm, chảy nhiều dịch anh mới vội vàng tới viện.
BS Đoàn Hùng Thịnh, Khoa Chấn thương chỉnh hình & Bỏng, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cho biết, người mắc bệnh gút có sự rối loạn chuyển hóa làm tăng nồng độ axit uric trong máu, dẫn tới ứ đọng tinh thể uric tại khớp, gây viêm khớp. Khi bước sang giai đoạn muộn, người bệnh có thể xuất hiện những hạt tophi dưới da với chất bột màu trắng tại các vị trí như xung quanh khớp (khớp ngón tay, ngón chân, khuỷu tay, cổ tay…). Như trường hợp bệnh nhân V. nhập viện với nhiều hạt tophi kích thước 1-5cm vỡ ra, có những nốt đã đóng vảy, nhiều hạt ở khớp tay 2 bên, đang chảy dịch. Người bệnh được chẩn đoán vỡ u hạt tophi trên nền bệnh suy thận mạn, gút, hội chứng Cushing và được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ các hạt tophi.
Dễ tàn phế và nguy hiểm cho tính mạng
PGS.TS Đặng Hồng Hoa, nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện E cảnh báo, nhiều bệnh nhân gút đang chủ quan với các hạt tophi mà không biết nó rất nguy hiểm. Chỉ tính riêng ở khớp, hạt tophi bắt đầu xuất hiện ở xung quanh khớp và bao hoạt dịch, đặc biệt là ở mắt cá ngoài cổ chân, khớp bàn ngón chân, quanh khớp gối và khớp khuỷu, dọc theo gân ở bàn tay và bàn chân, quanh các khớp đốt ngón gần và xa ở bàn tay. Các hạt tophi thường chắc và di dộng, da phủ phía trên có thể bình thường hoặc mỏng và đỏ. Khớp đau dữ dội, bỏng rát, đau đến cực độ sau khoảng 12 đến 24 giờ. Đau chủ yếu về đêm, làm mất ngủ, người bệnh mệt mỏi, đôi khi sốt 38-39 độ C.
 |
| Vết lở loét của người bệnh do tophi gây ra |
Khám khớp bị tổn thương sưng, nóng, đỏ, đau. Nếu là khớp lớn thường kèm tràn dịch, khớp nhỏ thì phù nề. Hạt tophi không chỉ gây đau đớn, thoái hóa khớp, hư mặt khớp mà còn gây biến dạng và hạn chế chức năng vận động của các chi thể. Khi bị vỡ, axit uric trong hạt tophi sẽ hòa tan trở lại, đi vào máu và tiếp tục gây ra cơn gút cấp, khiến bệnh tiến triển ngày càng nghiêm trọng hơn. Ở giai đoạn nặng, ngoài các tổn thương tại khớp, bệnh gút còn gây tăng huyết áp, sỏi thận, suy thận. Nhiều trường hợp vỡ, nhiễm trùng, xương khớp bị phá hủy, viêm xương phải cắt cụt chi, thậm chí nhiễm trùng huyết nguy hiểm cho tính mạng.
Hơn nữa, hạt tophi có thể xuất hiện ở những nơi không liên quan đến khớp như vành tai, trong nội tạng như cơ tim, ngoại tâm mạc, van động mạch chủ, ngoài màng cứng cột sống. Ở thận sẽ gây tổn thượng thận (sỏi thận, viêm cầu thận, viêm thận kẽ, suy thận)…
Vì vậy, BS Đoàn Hùng Thịnh khuyên người dân, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh gút khi thấy xuất hiện các hạt dưới da có màu trắng cần đến viện khám và điều trị. Với các hạt tophi to có nguy cơ bị vỡ người bệnh nên đến bệnh viện để điều trị có thể phẫu thuật để cạo, gọt lớp muối bám vào mặt, cắt lọc các tổ chức viêm xơ dính, súc rửa, loại bỏ ra ngoài các tổ chức này nhằm giải quyết các triệu chứng đau và phòng các biến chứng dính khớp, cứng khớp, viêm khớp…
Để phòng ngừa hạt tophi cần điều trị triệt để bệnh gút: Tránh ăn lưỡi, óc, gan, thận, tim, tiết canh, thịt chó, nước ép thịt, thịt bò, thịt chó, cá trích, nước mắm từ cá trích... đậu hà lan, rau đay, mồng tơi; Không uống rượu bia; Ăn cá, (trừ cá trích, nước mắm làm từ cá trích), thịt gà lượng hạn chế không quá 100g/ngày x 6 ngày/tuần; cơm rau, thịt mỡ, hoa quả và những thức ăn ít purin; Uống nhiều nước (mỗi ngày nên dùng 2,5-3lít nước), sống lạc quan…
