Nhiều bệnh nguy hiểm gây huyết áp thấp
BS Nguyễn Xuân Tuấn, Giảng viên trường Đại học Y dược, Đại học quốc gia Hà Nội cho biết, Huyết áp thấp được định nghĩa là khi số đo huyết áp <90/60mmHg, hoặc giảm nhiều hơn 20mmHg so với trị số huyết áp bình thường trước đó kèm theo các triệu chứng do giảm máu đến các cơ quan như chóng mặt, mệt, tay chân tê, lạnh, hồi hộp, tim đập nhanh.
Huyết áp thấp là một trạng thái biến đổi sinh lý do hậu quả của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như:
Huyết áp thấp do giảm thể tích máu: do mất máu hay mất nước {chấn thương gây chảy máu, tiêu chảy, nôn mửa, dùng thuốc lợi tiểu...), do cơ thể giảm tạo ra máu (suy dinh dưỡng, bệnh của tủy xương...).
Huyết áp thấp do giảm sức bơm của tim: các bệnh lý tim mạch.
Huyết áp thấp do giảm sức co của mạch máu: dùng các loại thuốc làm giãn mạch máu, do cường thần kinh đối giao cảm (là hệ thần kinh làm giãn mạch) hay do suy yếu thần kinh giao cảm (là hệ thần kinh gây co mạch)...
BS Phạm Tuyết Trinh, Trung Tâm Tim Mạch, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City cho biết, huyết áp thấp còn được gọi là chứng giảm huyết áp, một số người có mức huyết áp thấp hơn bình thường, nói chung không gây ảnh hưởng đến cuộc sống.
Tuy nhiên, chứng bệnh này có thể gây ra một số tình trạng nguy hiểm cho tim, khiến người bệnh bị ngất, choáng và còn dẫn tới một số bệnh liên quan đến hệ thần kinh, tuyến nội tiết.
Một số triệu chứng nổi bật;
- Mệt mỏi, lả và rất muốn được nghỉ ngơi.
- Hoa mắt chóng mặt.
- Khó tập trung và dễ nổi cáu.
- Có cảm giác buồn nôn.
- Suy giảm khả năng tình dục.
- Da nhăn và khô, kèm theo rụng tóc.
- Vã mồ hôi nhưng vẫn cảm thấy lạnh.
- Thở dốc, nhất là sau khi leo lên cầu thang hay làm việc nặng.
Huyết áp giảm đột ngột dễ nguy hiểm đến tính mạng
 |
Chóng mặt là một biểu hiện của chứng huyết áp thấp |
Cách điều trị hiệu quả huyết áp thấp
Theo BS Phạm Tuyết Trinh, huyết áp thấp đối với một số người nó không gây ra vấn đề gì. Tuy nhiên, đối với nhiều người, huyết áp thấp có thể gây chóng mặt và ngất xỉu, thậm chí có thể đe dọa tính mạng.
Chẳng hạn, sự thay đổi chỉ 20 mmHg - giảm từ 110 mmHg tâm thu xuống 90 mmHg tâm thu - có thể gây chóng mặt và ngất xỉu khi não không nhận được lượng máu cung cấp đầy đủ. Và những vết thương do chảy máu không kiểm soát được, những tình trạng có sự mất nước nhanh và nghiêm trọng như tiêu chảy, nôn; tình trạng nhiễm trùng nặng hoặc phản ứng dị ứng, có thể đe dọa đến tính mạng.
Phương pháp điều trị hiệu quả đối với huyết áp thấp bao gồm:
Sử dụng nhiều muối: Các chuyên gia thường khuyên bạn nên hạn chế muối trong chế độ ăn uống của bạn vì natri có thể làm tăng huyết áp, nhưng nếu kiêng quá mức và thiếu kiểm soát sẽ gây thiếu muối cũng gây hạ huyết áp. Vì lượng natri dư thừa có thể dẫn đến suy tim, đặc biệt là ở người lớn tuổi, điều quan trọng là phải kiểm tra với bác sĩ trước khi tăng lượng muối trong chế độ ăn uống của bạn.
Uống nhiều nước hơn: Chất lỏng làm tăng thể tích máu và giúp ngăn ngừa mất nước, cả hai đều quan trọng trong điều trị hạ huyết áp.
Mang tất (vớ) nén: Các tất đàn hồi (tấp áp lực) thường được sử dụng để giảm đau và sưng tĩnh mạch có thể giúp giảm lượng máu trong chân của bạn.
Thuốc: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị huyết áp thấp xảy ra khi bạn đứng lên (hạ huyết áp thế đứng). Ví dụ, thuốc tác động lên chuyển hóa nước, muối như fludrocortisone, giúp tăng thể tích máu của bạn, thường được sử dụng để điều trị dạng huyết áp thấp này, nhưng phải được chỉ định của bác sỹ chuyên khoa
Đối với tình trạng tụt huyết áp cấp cần được điều trị khẩn trương theo phác đồ tùy theo nguyên nhân gây tụt huyết áp.
Đặc biệt, khi bị huyết áp thần cần thực hiện chế độ sinh hoạt phù hợp. Cụ thể:
Uống đủ nước, hạn chế bia, rượu. Rượu làm mất nước và có thể làm giảm huyết áp, ngay cả khi bạn uống điều độ. Lời khuyên là bạn nên uống đủ lượng nước trong ngày (khoảng 1 – 1,5lít/ ngày; khi thời tiết khô hanh từ 1,5 – 2 lít/ ngày). Nước chống lại sự mất nước và tăng thể tích máu.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, và thịt gà và cá nạc. Không ăn quá nhạt, đối với người đang có chỉ định dùng thuốc lợi tiểu cần được bác sỹ theo dõi thường xuyên về điện giải..
Hãy chú ý đến vị trí cơ thể: Nhẹ nhàng di chuyển khi chuyển đổi tư thế như từ từ khi nằm, ngồi, ngồi xổm sang tư thế đứng. Không ngồi với hai chân bắt chéo.
Ăn các bữa ăn nhỏ, ít carb (Carbohydrate). Để giúp ngăn ngừa huyết áp giảm mạnh sau bữa ăn, hãy ăn nhiều phần nhỏ mỗi ngày và hạn chế các thực phẩm giàu carbohydrate như khoai tây, gạo, mì ống và bánh mì.
Lưu ý: Những người huyết áp thấp cần phải ngủ đẫy giấc, khoảng 9-11 tiếng/ngày.
Ngoài ra, người huyết áp thấp phải biết thức dậy đúng cách. Vì khi ngủ, máu sẽ tập trung vào khu vực dạ dày (gan, phổi, lá lách), xuất hiện tình trạng thiếu máu não tạm thời. Nếu người huyết áp thấp ngồi dậy đột ngột, có thể bị ngất đi (bất tỉnh).
Khi thức dậy, cần phải nằm thêm một lúc, tập một vài động tác thể dục đơn giản (vận động các khớp xương chân tay). Sau đó ngồi dậy, để chân trên giường, rồi mới từ từ cho chân ra khỏi giường và vẫn tiếp tục ngồi. Khi đứng dậy nên vịn vào ghế, cứ đứng như thế một lúc, sau cùng mới bước đi.
