Xử trí các bất lợi thường gặp do thuốc kháng sinh

Kháng sinh là loại thuốc được dùng phổ biến trong điều trị nhiều bệnh lý nhiễm trùng, nhưng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.

<p style="text-align: justify;">Mặc d&ugrave; hầu hết những biểu hiện n&agrave;y kh&ocirc;ng đe dọa t&iacute;nh mạng nhưng khiến người bệnh mệt mỏi v&agrave; kh&oacute; chịu hơn. Vậy những t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn n&agrave;y l&agrave; g&igrave; v&agrave; l&agrave;m thế n&agrave;o để hạn chế v&agrave; ngăn ngừa ch&uacute;ng?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ti&ecirc;u chảy</strong></p> <p style="text-align: justify;">Ti&ecirc;u chảy l&agrave; một trong những t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn phổ biến nhất do d&ugrave;ng kh&aacute;ng sinh v&igrave; n&oacute; ph&aacute; vỡ hệ c&acirc;n bằng vi khuẩn trong đường ruột. C&aacute;c loại kh&aacute;ng sinh thường g&acirc;y ti&ecirc;u chảy nhất c&oacute; thể d&ugrave;ng đường uống hoặc đường ti&ecirc;m, chẳng hạn cefixim, erythromycin, doxycycline...</p> <p style="text-align: justify;">Th&ocirc;ng thường, ti&ecirc;u chảy do kh&aacute;ng sinh thường ở mức độ nhẹ v&agrave; c&oacute; thể tự khỏi sau khi ngừng thuốc. Với c&aacute;c trường hợp nặng hơn, cần phải dừng thuốc ngay v&agrave; thực hiện b&ugrave; nước bằng c&aacute;ch uống oresol chứ kh&ocirc;ng được uống thuốc cầm ti&ecirc;u chảy v&igrave; c&oacute; thể g&acirc;y cản trở khả năng loại bỏ độc tốc của cơ thể. Tiếp theo cần ch&uacute; &yacute; tr&aacute;nh d&ugrave;ng loại kh&aacute;ng sinh g&acirc;y ti&ecirc;u chảy trong lần điều trị sau, tr&aacute;nh tăng liều hay giảm liều để đạt hiệu quả điều trị. Trong ăn uống cần ch&uacute; &yacute; ăn nhiều bữa nhỏ với thức ăn mềm, dễ ti&ecirc;u h&oacute;a, tr&aacute;nh ăn thực phẩm chứa nhiều chất xơ, thực phẩm cay, n&oacute;ng, đồ uống c&oacute; cồn, caffein...</p> <p style="text-align: justify;">Trường hợp ti&ecirc;u chảy nghi&ecirc;m trọng xảy ra khi kh&aacute;ng sinh đ&atilde; giết chết vi khuẩn tốt trong ruột v&agrave; vi khuẩn xấu đ&atilde; ph&aacute;t triển qu&aacute; mức c&oacute; thể g&acirc;y mất nước v&agrave; phải nhập viện, v&igrave; vậy h&atilde;y gọi cho b&aacute;c sĩ nếu bạn đang bị ti&ecirc;u chảy nhiều lần trong ng&agrave;y.</p> <p style="text-align: justify;"><strong style="font-size: 16px;">Nhạy cảm với &aacute;nh mặt trời</strong></p> <p style="text-align: justify;">Một số loại thuốc kh&aacute;ng sinh l&agrave; chất quang h&oacute;a, c&oacute; nghĩa l&agrave; ch&uacute;ng ảnh hưởng đến c&aacute;ch phản ứng của da với &aacute;nh s&aacute;ng tử ngoại như doxycycline, ciprofloxacin v&agrave; bactrim. Tiếp x&uacute;c với &aacute;nh s&aacute;ng mặt trời khi đang d&ugrave;ng c&aacute;c loại thuốc n&agrave;y c&oacute; thể l&agrave;m tăng nguy cơ bị ch&aacute;y nắng, phồng rộp, bong tr&oacute;c v&agrave; tổn thương cho c&aacute;c tế b&agrave;o da. Một số loại thuốc n&agrave;y cũng c&oacute; thể tương t&aacute;c với &aacute;nh s&aacute;ng mặt trời g&acirc;y ra ph&aacute;t ban đỏ, ngứa, thậm ch&iacute; chỉ trong 15 ph&uacute;t phơi nhiễm. Đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tại sao mọi người d&ugrave;ng thuốc như tetracycline, fluoroquinolones v&agrave; thuốc sulfa n&ecirc;n tr&aacute;nh phơi nhiễm trong thời gian d&agrave;i, đặc biệt l&agrave; trong khoảng thời gian từ 10 giờ s&aacute;ng đến 2 giờ chiều v&agrave; n&ecirc;n b&ocirc;i kem chống nắng, mặc quần &aacute;o bảo hộ rộng nếu phải l&agrave;m việc ngo&agrave;i trời.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Nhiễm nấm do kh&aacute;ng sinh</strong></p> <p style="text-align: justify;">Do thuốc kh&aacute;ng sinh l&agrave;m thay đổi cơ cấu vi khuẩn trong cơ thể khiến người bệnh dễ bị nhiễm tr&ugrave;ng nấm men v&agrave; c&aacute;c loại nấm ph&aacute;t triển kh&aacute;c. Những nhiễm tr&ugrave;ng n&agrave;y c&oacute; thể xảy ra trong miệng (được gọi l&agrave; nấm miệng), tr&ecirc;n da, hoặc dưới m&oacute;ng tay hoặc m&oacute;ng ch&acirc;n. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, thuốc kh&aacute;ng sinh nếu d&ugrave;ng thời gian d&agrave;i cũng c&oacute; thể l&agrave;m đảo lộn sự c&acirc;n bằng vi khuẩn được t&igrave;m thấy trong &acirc;m đạo. Điều n&agrave;y c&oacute; thể thay đổi độ pH v&agrave; g&oacute;p phần g&acirc;y nhiễm nấm &acirc;m đạo. D&ugrave;ng thuốc chống nấm men (như monistat) trong khi bạn đang d&ugrave;ng thuốc kh&aacute;ng sinh c&oacute; thể gi&uacute;p ngăn ngừa t&aacute;c dụng phụ n&agrave;y, nhưng trước ti&ecirc;n h&atilde;y hỏi b&aacute;c sĩ trước khi d&ugrave;ng th&ecirc;m bất kỳ một loại thuốc n&agrave;o kh&aacute;c.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Sốc phản vệ</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sốc phản vệ l&agrave; t&aacute;c dụng phụ đ&aacute;ng sợ nhất v&agrave; nguy hiểm nhất của thuốc kh&aacute;ng sinh li&ecirc;n quan đến c&aacute;c phản ứng dị ứng. Thực tế, phản ứng dị ứng với thuốc kh&aacute;ng sinh l&agrave; một trong những l&yacute; do phổ biến nhất khiến mọi người đến c&aacute;c khoa cấp cứu của bệnh viện với c&aacute;c biểu hiện ph&aacute;t ban hoặc nổi mề đay, sưng trong m&ocirc;i hoặc trở n&ecirc;n hụt hơi... Mặc d&ugrave; đ&acirc;y l&agrave; phản ứng kh&ocirc;ng phổ biến, nhưng l&agrave; điều cần ch&uacute; &yacute; nếu người bệnh được k&ecirc; toa loại thuốc mới m&agrave; chưa từng sử dụng trước đ&acirc;y. Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, với những người c&oacute; tiền sử dị ứng n&oacute;i chung hoặc dị ứng với kh&aacute;ng sinh n&oacute;i ri&ecirc;ng th&igrave; cần đặc biệt thận trọng, th&ocirc;ng b&aacute;o với b&aacute;c sĩ trước khi d&ugrave;ng bất cứ loại kh&aacute;ng sinh n&agrave;o cũng như kh&ocirc;ng sử dụng bất cứ loại thuốc n&agrave;o của người kh&aacute;c trong gia đ&igrave;nh.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Tương t&aacute;c bất lợi xảy ra</strong></p> <p style="text-align: justify;">Uống thuốc kh&aacute;ng sinh c&oacute; thể điều trị nhiễm tr&ugrave;ng do vi khuẩn nhưng cũng c&oacute; thể tương t&aacute;c với thuốc l&agrave;m lo&atilde;ng m&aacute;u, thuốc kh&aacute;ng acid, thuốc kh&aacute;ng histamin, thuốc chống vi&ecirc;m (thuốc giảm đau kh&ocirc;ng k&ecirc; toa), thuốc trị bệnh vẩy nến, thuốc lợi tiểu, thuốc chống nấm, steroid, thuốc trị tiểu đường, thuốc gi&atilde;n cơ, thuốc đau nửa đầu v&agrave; một số thuốc thuốc chống trầm cảm... Để tr&aacute;nh tương t&aacute;c xảy ra g&acirc;y tăng cường hoặc l&agrave;m giảm hiệu quả của kh&aacute;ng sinh, người bệnh n&ecirc;n th&ocirc;ng b&aacute;o cho b&aacute;c sĩ biết c&aacute;c loại thuốc m&igrave;nh đang d&ugrave;ng để c&oacute; biện ph&aacute;p xử l&yacute; th&iacute;ch hợp như uống thuốc c&aacute;ch xa nhau hay đổi sang loại thuốc kh&aacute;c ph&ugrave; hợp hơn&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">Thuốc kh&aacute;ng sinh cũng c&oacute; thể tương t&aacute;c với rượu. Cụ thể, c&aacute;c thuốc metronidazole, tinidazol v&agrave; trimethoprim sulfamethoxazole... Do đ&oacute;, kh&ocirc;ng bao giờ n&ecirc;n uống rượu trong khi uống thuốc kh&aacute;ng sinh v&igrave; sự kết hợp n&agrave;y c&oacute; thể g&acirc;y ra phản ứng kh&oacute; chịu như đau đầu, đỏ bừng, tim đập nhanh, buồn n&ocirc;n v&agrave; n&ocirc;n.</p> <p style="text-align: justify;">Ngo&agrave;i những t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn tr&ecirc;n, kh&aacute;ng sinh c&ograve;n c&oacute; thể g&acirc;y xỉn hay thay đổi m&agrave;u răng như tetracycline, doxycycline, g&acirc;y vi&ecirc;m g&acirc;n như fluoroquinolones hay g&acirc;y trầm cảm v&agrave; lo &acirc;u như fluoroquinolones, penicillin... Để tr&aacute;nh những rủi ro n&agrave;y, người bệnh cần tu&acirc;n thủ việc d&ugrave;ng thuốc, d&ugrave;ng đ&uacute;ng liều lượng th&iacute;ch hợp, đ&uacute;ng thời hạn v&agrave; nhận biết c&aacute;c biểu hiện kh&aacute;c thường để th&ocirc;ng b&aacute;o với b&aacute;c sĩ điều trị, t&igrave;m c&aacute;ch xử tr&iacute; hợp l&yacute;.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Nguyễn L&ecirc; Phương</strong></p> <p style="text-align: justify;"><i>(Theo health.com, 2018)</i></p> <div> <div> <div> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> </div> </div> </div>

Theo suckhoedoisong.vn
Trời lạnh đề phòng liệt mặt, méo miệng

Trời lạnh đề phòng liệt mặt, méo miệng

Bệnh liệt mặt, méo miệng xảy ra là do khi cơ thể bị lạnh làm co thắt mạch nuôi dây thần kinh số 7 gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ, phù và chèn ép dây thần kinh ở đoạn trong ống Fallope của người bệnh.
back to top