Cấp cứu bệnh nhân với biểu hiện viêm túi mật do sỏi
Cách đây vài tháng một bệnh nhân nam 62 tuổi nhập viện Xanh Pôn với biểu hiện của bệnh lý viêm túi mật do sỏi. Bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường kèm tăng huyết áp 5 năm, vào viện do đau bụng hạ sườn phải ngày thứ 2, không vàng da, không có phản ứng thành bụng. Xét nghiệm chức năng gan bình thường.
Sau khi siêu âm bụng, các bác sĩ thấy túi mật viêm thành dày, sỏi túi mật, đường mật không giãn, gan nhu mô đều, nhiều nốt tăng âm kích thước từ 0,5-3 cm, ổ bụng không có dịch cổ trướng. Chẩn đoán phân biệt với ung thư biểu mô tế bào gan, u máu gan, u lympho gan nguyên phát, u mỡ ác tính-liposacoma, di căn gan từ nơi khác có kèm theo viêm túi mật do sỏi. CT hình ảnh nhiều ổ giảm tỷ trọng gan phải và gan trái, kích thước 1-3 cm, ngấm thuốc tương tự nhu mô gan xung quanh, túi mật dày, thâm nhiễm mỡ xung quanh, sỏi túi mật, ống mật chủ không thấy sỏi. Chụp cộng hưởng từ (MRI) thấy nhu mô gan không đồng nhất, nhiều khối kích thước đa dạng, trong nhu mô gan tăng tín hiệu trên T1 và T2, sau tiêm ngấm thuốc tương tự mô gan, túi mật căng thành dày, sỏi túi mật, đường mật không giãn, ống mật chủ không sỏi.
Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt túi mật nội soi, sau mổ diễn biến ổn định, ra viện sau mổ 4 ngày. Theo dõi bệnh nhân sau mổ 8 tháng không thấy diễn biến đau bụng bất thường, toàn trạng tốt.
U mỡ gan cực kỳ hiếm
Thông thường các khối u lành tính của gan là khá hiếm, ngoại trừ u máu gan (hemangioma) là loại tổn thương lành tính phổ biến nhất xảy ra ở gan với tỷ lệ mắc từ 0,7% đến 7%. Một khối u mỡ ở gan rất hiếm gặp, được biết đến như một u cơ mỡ mạch (angiomyolipoma) là cực kỳ hiếm. Y văn thế giới cho thấy, các trường hợp mắc bệnh lipoma gan thực sự ít hơn 30 trường hợp cho đến năm 2007, và ngay cả khi có tỷ lệ mắc khối u gan lành tính ngày càng tăng, u mỡ gan vẫn rất hiếm gặp.
Mặc dù lipoma - u mỡ có thể phát sinh từ bất kỳ vị trí nào, nhưng lipoma nguyên phát của gan là rất hiếm. Về mặt mô học, các tổn thương này bao gồm mô mỡ trưởng thành và không có nguy cơ thoái hóa ác tính. Nếu nhỏ, các loại khối u này thường không có triệu chứng và tiên lượng tốt. Thông thường phần lớn trong số họ không cần điều trị, điều quan trọng là phân biệt các khối u này với các khối u ác tính. Sự phát triển của khối u lành tính hiếm gặp này không nhận ra các yếu tố nguy cơ cụ thể hoặc các bệnh tiềm ẩn, tuy nhiên, có một mối liên quan mạnh mẽ với sự xâm lấn mỡ của nhu mô gan.
Gan nhiễm mỡ nói chung là một quá trình khuếch tán, nhưng phân phối chất béo khu trú, thường là quanh dây chằng tròn hoặc quanh tĩnh mạch cửa, khá phổ biến ở gan và được gọi là thay đổi chất béo khu trú. Cả sinh bệnh học của sự thay đổi chất béo khu trú và lipoma chính của gan đều không rõ ràng. Tình trạng thiếu oxy cục bộ, rối loạn lưu lượng máu gan đã được coi là nguyên nhân phổ biến của sự thay đổi chất béo. Kháng insulin chịu trách nhiệm cho sự thay đổi kép trong chuyển hóa lipid dẫn đến việc cung cấp nhiều axit béo trong gan. Một sự trao đổi chất bị gián đoạn có thể là nguyên nhân cơ bản của cả các thực thể tiền u và khối u. Như vậy, có mối liên quan giữa gan nhiễm mỡ, kháng insulin và lipoma gan. Nhiều kỹ thuật chẩn đoán giảm chính xác do sự hiện diện của chất béo trong gan…
Các khối u mỡ ở gan thường lành tính, không phải can thiệp gì, khi khối u mỡ gan to gây triệu chứng hoặc chèn ép mới phải can thiệp phẫu thuật.
Như vậy, một cơ thể khỏe mạnh, hạn chế rượu bia, sống lành mạnh, không rối loạn mỡ máu, không tăng đường máu có thể không bị gan nhiễm mỡ hay u mỡ ở gan.
BS Trần Kiên Quyết (Khoa Phẫu thuật tiêu hóa, BV Xanh Pôn)
