Teo âm đạo - những vấn đề bạn cần biết

Estrogen là một loại nội tiết tố (hormone) đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Sau mãn kinh, estrogen duy giảm khiến niêm mạc âm đạo trở nên rất mỏng, khô, giảm độ đàn hồi... dẫn tới teo âm đạo.

Một số phụ nữ bị bị teo âm đạo, quan hệ tình dục có thể trở nên khó chịu hoặc thậm chí gây đau đớn.

Ngoài nguyên nhân do mãn kinh và lão hóa, nồng độ estrogen có thể giảm vì những lý do khác, dẫn đến teo âm đạo. Đôi khi nó có thể xảy ra vào giai đoạn tiền mãn kinh ở những phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai hàng tháng. Điều này cũng có thể gây giảm nồng độ estrogen và gây ra một số chứng teo âm đạo nhẹ trước khi mãn kinh.

Âm đạo cũng có thể bị teo hoặc khô sau khi mang thai, đặc biệt là ở những phụ nữ đang cho con bú, những người có lượng estrogen thấp hơn bình thường. Phụ nữ đã cắt bỏ buồng trứng hoặc đang dùng một số loại thuốc khác cũng có thể gây teo âm đạo.

Với tình trạng teo âm đạo, một số phụ nữ có biểu hiện triệu chứng rầm rộ còn một số thì không. Trên lâm sàng, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán với tình trạng mỏng đi của cơ quan sinh dục ngoài và mô âm đạo. Người phụ nữ đặc biệt cảm thấy vô cùng khó chịu vì tình trạng khô, rát, ngứa và đau khi quan hệ tình dục.

Người phụ nữ cũng có thể gặp các triệu chứng ở bàng quang như tiểu gấp và tiểu lắt nhắt, thậm chí đôi khi bị chảy máu âm đạo do niêm mạc mỏng. 

Mặc dù teo âm đạo là triệu chứng phổ biến khi người phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh - mãn kinh, nhưng hoàn toàn có thể điều trị để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Để chẩn đoán đúng tình trạng teo âm đạo, thông thường cần được khám bởi bác sĩ sản phụ khoa. Ngoài ra, cũng có thể thực hiện một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh nhiễm trùng khác và kiểm tra độ pH trong âm đạo.

Hiện nay, với nhiều tiến bộ trong nghiên cứu y khoa và các phương pháp điều trị, rất nhiều lựa chọn giúp bạn thực sự tận hưởng đời sống tình dục, vì vậy, không cần lo lắng khi bị teo âm đạo.

Có rất nhiều sản phẩm được thiết kế để giúp kiểm soát các triệu chứng của teo âm đạo. Có hai loại phương pháp điều trị chính: Nội tiết tố và không nội tiết tố.

Phương pháp không nội tiết tố bao gồm chất bôi trơn và dưỡng ẩm. 

Các lựa chọn điều trị nội tiết tố cần xem xét, đặc biệt nếu kem dưỡng ẩm và thuốc bôi không cải thiện. Các nghiên cứu chỉ ra rằng đối với những phụ nữ bị khô và đau khi quan hệ tình dục, việc bổ sung estrogen vào chất bôi trơn có thể mang lại ít hoặc không có lợi ích bổ sung.

Nhiễm nấm hoặc viêm âm đạo có thể xảy ra cùng với tình trạng teo âm đạo, càng khiến cho bạn khó chịu thêm. Vì vậy, cần tăng cường sức khỏe và không phá vỡ hệ vi sinh vật của âm đạo.

Tránh ăn ngọt vì ăn thức ăn có đường có thể thúc đẩy sự hình thành nấm men. Tránh sử dụng các sản phẩm có hương thơm, xà phòng, bột hoặc kem dưỡng da lên âm đạo, những sản phẩm này có thể làm cho tình trạng khô  teo trở nên tồi tệ hơn và phá vỡ môi trường bên trong âm đạo. Cũng cần lưu ý rằng khô âm đạo có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu -  vì vậy, hãy nhớ uống đủ nước!

Kiểm tra sức khỏe định kỳ hằng năm để đánh giá về tình trạng âm đạo của bạn và có hướng điều trị. 

BS Trương Đại Triều (Khoa Phụ sản, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương TPHCM)