Theo Đông y, lá thì là có mùi thơm hăng hắc, hơi đắng có vị cay, tính ấm, không độc dùng để bổ thận, mạnh tỳ, tiêu trướng, chữa đau bụng, đau răng, kích thích sự bài tiết nước tiểu, gia tăng lượng nước tiểu thải ra, nhờ đó làm giảm các cơn đau quặn do rối loạn đường tiết niệu như viêm thận, viêm bàng quang, sỏi thận và giúp cải thiện hoạt động của dạ dày…
Thì là thuộc họ Hoa tán. Cây thì là thuộc dạng thảo sống hàng năm có thân nhẵn cao 60 – 80cm hay hơn, khía rãnh dọc, rễ trụ. Lá cây thì là có bẹ và phiến lá rất phát triển, phiến thường xé 3 lần lông chim, phiến nhỏ hình như sợi chỉ, các lá ở ngọn thường tiêu giảm, không có cuống.
Cụm hoa ở ngọn, trên thân và trên các cành, tụ thành tán kép gồm 5 – 15 tán nhỏ, các tán này mang 20 – 40 hoa màu vàng. Quả bế kếp nằm trên một cuống quả rẽ đôi; quả hình trứng có 10 cạnh. Bộ phận thường dùng là lá, quả và hạt để làm hương liệu chế biến thức ăn và làm thuốc.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây thì là
Chữa rối loạn kinh nguyệt: Thì là có tác dụng kích thích và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm đau trong các trường hợp đau bụng kinh ở các thiếu nữ và trong các trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm lạnh. Cách dùng 60g dịch chiết lá thì là trộn chung với 15ml nước ép rau cần tây, chia 3 lần uống trong ngày.
Chữa rối loạn tiêu hóa:Ăn lá thì là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón. Với trẻ em, 1 – 2 muỗng nước sắc lá thì là trộn vào thức ăn sẽ phòng được chứng rối loạn tiêu hóa và giúp trẻ ngủ ngon giấc. Tinh dầu thì là được dùng trong trường hợp đầy bụng, nấc cụt, ợ chua thừa axit trong dạ dày và chứng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa.
Chữa hơi thở hôi: Nhai 5 – 10 hạt thì là mỗi ngày sẽ giúp hơi thở thơm tho.
Chữa cảm lạnh, viêm đường hô hấp: Khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi dùng khoảng 60g hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia ba lần uống trong ngày.
Chữa mụn nhọt sưng tấy: Giã nát lá thì là tươi thành khối nhão rồi đắp lên các mụn nhọt đã chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh.
Chữa giảm sưng và đau khớp: Lá thì là đun trong dầu vừng được điều chế thành một dạng thuốc dầu bôi vào nơi sưng và đau ở khớp sẽ giảm sưng, đau.
Chữa chứng mất ngủ: Ăn canh rau thì là vào bữa tối hoặc hãm nước hạt thìa là uống thay nước trước giờ ngủ, đêm sẽ ngủ ngon giấc.
Chữa thiếu sữa: Nấu canh hoặc hãm hạt thì là với nước sôi để uống.
Lưu ý, phụ nữ mang thai không nên sử dụng nhiều thì là vì trong thì là có chứa số lượng lớn các chất kích thích tử cung…
Theo Bác sĩ Hoài Hương (Sức khỏe & Đời sống)
