Sốc nhiệt do nắng nóng Coi chừng đột tử

Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai đang điều trị cho bệnh nhân bị sốc nhiệt dẫn đến tổn thương gan nặng, rối loạn đông máu nội quản rải rác, tiêu cơ vân, bỏng ở vùng mặt do cháy khi đi đốt nương làm rẫy. Bệnh nhân may mắn được cấp cứu kịp thời nên đã tránh tử vong.

<div> <p>Thời tiết khắp cả nước đang nắng n&oacute;ng cao độ, tai nạn do sốc nhiệt rất dễ xảy ra n&ecirc;n cần phải biết đề ph&ograve;ng v&agrave; cấp cứu đ&uacute;ng c&aacute;ch.</p> <p>Nắng n&oacute;ng k&eacute;o d&agrave;i nguy cơ c&oacute; thể xảy ra sốc nhiệt (say nắng). Sốc nhiệt l&agrave; chứng bệnh xảy ra đột ngột, nếu kh&ocirc;ng ph&aacute;t hiện v&agrave; xử tr&iacute; kịp thời c&oacute; thể để lại những biến chứng nặng nề, thậm ch&iacute; đột tử.</p> <h2><strong>Bị sốc nhiệt, v&igrave; sao?</strong></h2> <p>Sốc nhiệt l&agrave; t&igrave;nh trạng th&acirc;n nhiệt tăng cao qu&aacute; mức (tr&ecirc;n 40<sup>o</sup>C) v&agrave; diễn ra đột ngột chủ yếu do tiếp x&uacute;c với nhiệt độ ngo&agrave;i trời qu&aacute; cao trong một khoảng thời gian d&agrave;i, trong khi cơ thể chưa kịp th&iacute;ch nghi dẫn đến ra nhiều mồ h&ocirc;i khiến mất nước, chất điện giải l&agrave;m tổn thương hệ thống kiểm so&aacute;t th&acirc;n nhiệt (điều h&ograve;a th&acirc;n nhiệt) của thần kinh trung ương.</p> <p>Sốc nhiệt gặp ở một số đối tượng l&agrave;m việc nặng nhọc: tập thể dục, thể thao, vận động vi&ecirc;n b&oacute;ng đ&aacute;, chạy hoặc c&ocirc;ng nh&acirc;n, người lao động l&agrave;m việc dưới trời nắng n&oacute;ng trong khi họ l&agrave;m việc với cường độ cao, k&eacute;o d&agrave;i. Khi l&agrave;m việc qu&aacute; sức, cơ thể ch&uacute;ng ta sản sinh ra một lượng nhiệt lớn, đồng thời mồ h&ocirc;i sẽ được tiết ra l&agrave;m m&aacute;t cơ thể. Tuy nhi&ecirc;n, khi sốc nhiệt xảy ra, trung t&acirc;m kiểm so&aacute;t nhiệt độ của cơ thể c&oacute; thể bị rối loạn, v&igrave; vậy, cơ chế l&agrave;m m&aacute;t kh&ocirc;ng xảy ra. Cứ như vậy, nhiệt độ cơ thể tiếp tục tăng cao v&agrave; đẩy nạn nh&acirc;n v&agrave;o t&igrave;nh huống nguy hiểm. Sốc nhiệt nếu kh&ocirc;ng điều trị kịp thời c&oacute; thể g&acirc;y tổn thương n&atilde;o, tim, thận v&agrave; ti&ecirc;u cơ v&acirc;n. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, sốc nhiệt c&oacute; thể do mặc nhiều quần &aacute;o hoặc &aacute;o kh&ocirc;ng h&uacute;t mồ h&ocirc;i trong khi đi ra ngo&agrave;i trời nắng. Do mặc nhiều lớp vải khiến mồ h&ocirc;i kh&oacute; tho&aacute;t ra, ngấm v&agrave;o người dẫn đến cơ thể kh&oacute; l&agrave;m m&aacute;t nhanh ch&oacute;ng. Ngo&agrave;i ra, sốc nhiệt c&oacute; thể gặp ở người uống rượu do c&oacute; thể ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể, đặc biệt khi uống rượu lại đi ra ngo&agrave;i trời nắng n&oacute;ng. Sốc nhiệt cũng c&oacute; thể xảy ra do cơ thể thiếu nước bởi ra mồ h&ocirc;i. Một số yếu tố thuận lợi dễ xảy ra sốc nhiệt l&agrave; nhiệt độ v&agrave;, độ ẩm ngo&agrave;i trời tăng cao hoặc hay gặp ở người mắc bệnh tim, tăng huyết &aacute;p hoặc rối loạn da hoặc do mắc bệnh ung thư.</p> <p><img alt="Cách cấp cứu người bị say nắng." src="https://khds.1cdn.vn/2020/05/31/media-suckhoedoisong-vn_9_resize.jpg" title="Cách cấp cứu người bị say nắng." /></p> <p><em>C&aacute;ch cấp cứu người bị say nắng.</em></p> <h2><strong>Dấu hiệu nhận biết sốc nhiệt</strong></h2> <p>Sốc nhiệt thường biểu hiện ban đầu bằng c&aacute;c rối loạn nhẹ li&ecirc;n quan tới nhiệt như chuột r&uacute;t, kh&aacute;t nước v&agrave; ch&oacute;ng mặt. Nhưng sốc nhiệt cũng c&oacute; thể xảy ra ngay cả khi kh&ocirc;ng c&oacute; dấu hiệu tổn thương do nhiệt b&aacute;o trước. Khi bị nặng hơn, người bị sốc nhiệt thường l&uacute; lẫn, lo lắng, n&oacute;i lắp, c&aacute;u kỉnh, m&ecirc; sảng, co giật v&agrave; nếu nặng c&oacute; thể h&ocirc;n m&ecirc;, nếu cấp cứu kh&ocirc;ng kịp thời c&oacute; thể đột tử. Một số triệu chứng k&egrave;m theo khi bị sốc nhiệt l&agrave; đau nửa đầu, kh&oacute; thở, buồn n&ocirc;n hoặc n&ocirc;n, n&oacute;ng bừng mặt. Những triệu chứng sốc nhiệt nguy hiểm c&oacute; thể xuất hiện như sốt cao, ngất xỉu (kiệt sức v&igrave; n&oacute;ng), nặng sẽ dẫn đến c&aacute;c rối loạn hệ thần kinh như m&ecirc; sảng, rối loạn h&ocirc; hấp như thở nhanh, rối loạn tim mạch. Nhiệt độ cơ thể nạn nh&acirc;n lớn hơn hoặc bằng 40<sup>0</sup>C l&agrave; dấu hiệu ch&iacute;nh của sốc nhiệt. Ngo&agrave;i ra, sốc nhiệt c&oacute; thể thấy da n&oacute;ng v&agrave; kh&ocirc; khi chạm v&agrave;o (tuy nhi&ecirc;n nếu sốc nhiệt do gắng sức, da thường bị ẩm ướt). Da nạn nh&acirc;n ửng đỏ (da c&oacute; thể chuyển th&agrave;nh m&agrave;u đỏ khi th&acirc;n nhiệt của nạn nh&acirc;n tăng). Nhịp thở nhanh v&agrave; n&ocirc;ng. Tăng nhịp tim v&agrave; mạch c&oacute; thể tăng đ&aacute;ng kể, bởi v&igrave;, tim hoạt động mạnh nhằm tăng tuần ho&agrave;n, gi&uacute;p l&agrave;m m&aacute;t cơ thể. Biến chứng do sốc nhiệt. Sốc nhiệt l&agrave; h&igrave;nh th&aacute;i nghi&ecirc;m trọng nhất của tổn thương do nhiệt, l&agrave; hậu quả của việc tiếp x&uacute;c với nhiệt độ cao k&eacute;o d&agrave;i, thường kết hợp với mất nước, g&acirc;y tổn thương hệ thống kiểm so&aacute;t th&acirc;n nhiệt. Sốc nhiệt c&oacute; thể g&acirc;y tổn hại cho n&atilde;o, tim, thận, ti&ecirc;u cơ v&acirc;n v&agrave; c&aacute;c cơ quan nội tạng kh&aacute;c trong cơ thể.</p> <h2><strong>Cần l&agrave;m g&igrave; khi gặp người bị sốc nhiệt?</strong></h2> <p>Khi ph&aacute;t hiện người nghi bị sốc nhiệt cần nhanh ch&oacute;ng l&agrave;m m&aacute;t cơ thể nạn nh&acirc;n bằng c&aacute;ch đưa nạn nh&acirc;n v&agrave;o nơi c&oacute; b&oacute;ng r&acirc;m, m&aacute;t hoặc đưa v&agrave;o trong nh&agrave;, ngay lập tức cởi bỏ bớt quần &aacute;o dư thừa của nạn nh&acirc;n. Song song phải l&agrave;m m&aacute;t người bằng bất cứ phương tiện n&agrave;o c&oacute; sẵn như: phun nước m&aacute;t, ng&acirc;m nước m&aacute;t, nh&uacute;ng khăn v&agrave;o nước m&aacute;t lau cho nạn nh&acirc;n, c&oacute; thể đặt t&uacute;i nước đ&aacute;, khăn lạnh v&agrave;o đầu, cổ, n&aacute;ch, h&aacute;ng người bệnh. Đồng thời cho nạn nh&acirc;n uống nước m&aacute;t hoặc c&aacute;c loại đồ uống kh&ocirc;ng c&oacute; cồn kh&aacute;c nếu họ c&oacute; thể uống được. Cần khẩn trương gọi xe cấp cứu nhằm đưa nạn nh&acirc;n đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị ngay tr&aacute;nh xảy ra biến chứng.</p> <div><strong>Ph&ograve;ng ngừa sốc nhiệt</strong><br /> <br /> Trời nắng n&oacute;ng, để hạn chế sốc nhiệt, nhất l&agrave; trẻ em, người cao tuổi, người c&oacute; bệnh về tim mạch, tăng huyết &aacute;p, c&aacute;c bệnh mạn t&iacute;nh cần hạn chế ra ngo&agrave;i đường. Nếu bắt buộc phải đi ra đường khi trời nắng, n&oacute;ng, cần phải đội mũ rộng v&agrave;nh hoặc n&oacute;n, mặc quần &aacute;o mỏng bằng vải cotton, đeo k&iacute;nh r&acirc;m v&agrave; khẩu trang để chống nắng, n&oacute;ng. Những người l&agrave; c&ocirc;ng nh&acirc;n, người lao động, nặng nhọc, vận động vi&ecirc;n, cầu thủ b&oacute;ng đ&aacute;... n&ecirc;n hạn chế l&agrave;m việc trong thời gian d&agrave;i ở m&ocirc;i trường n&oacute;ng, ẩm. Mọi người l&agrave;m việc trong trờinắng n&oacute;ng kh&ocirc;ng n&ecirc;n mặc nhiều quần &aacute;o, tốt nhất l&agrave; mặc c&aacute;c loại quần &aacute;o mỏng, tho&aacute;ng. Cần uống đủ lượng nước cần thiết (kh&ocirc;ng để kh&aacute;t nước). Nếu c&oacute; điều kiện, những người lao động ngo&agrave;i trời, mất nước nhiều n&ecirc;n uống bổ sung nước chanh, nước tr&aacute;i c&acirc;y, nước pha th&ecirc;m một &iacute;t muối ăn. Tuy nhi&ecirc;n, kh&ocirc;ng n&ecirc;n uống nhiều nước đ&aacute; hoặc nước qu&aacute; lạnh dễ g&acirc;y vi&ecirc;m họng. N&ecirc;n tr&aacute;nh thủ tập thể dục, đi bộ v&agrave;o những thời điểm nắng n&oacute;ng.</div> <p>&nbsp;</p> </div> <p>&nbsp;</p>

Theo suckhoedoisong.vn
back to top