Ắc qui xe đạp điện cần được chú ý sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn.
Thời hạn sử dụng phụ thuộc nhiều yếu tố
Nhiều người sử dụng thường thắc mắc vì sao ắc qui xe đạp điện rất nhanh bị chai hỏng, tuổi thọ không kéo dài được đến 2-3 năm như quảng cáo của nhà sản xuất. Ông Lê Bình, Trường Kỹ thuật Ứng dụng Hà Nội, cho rằng hầu như các hãng xe đạp điện đều đưa ra thời gian sử dụng của xe chạy ắc qui là khoảng 2-3 năm, sau đó ắc qui sẽ dần bị chai và phải thay mới.
Tuy nhiên, thực tế nhiều xe chỉ sử dụng được khoảng 1 năm đã hỏng khiến người sử dụng nghĩ đến chất lượng của ắc qui. Thực ra, cần phải hiểu rằng tuổi thọ của hầu hết các dòng ắc qui được tính bằng số lần sạc, và tuổi thọ trung bình của các dòng ắc qui hiện có trên thị trường là khoảng 350 lần sạc điện.
Với số lần sạc như vậy, tuổi thọ của ắc qui xe đạp điện hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu đi lại của người dùng. Nếu mỗi ngày bạn đều sử dụng xe và tiêu tốn hết năng lượng đã sạc trong ngày thì đến tối xe hết điện bạn sẽ phải sạc lại. Và nếu ngày nào bạn cũng sử dụng xe thì chỉ trong 1 năm bạn đã sạc hết số lần sạc của ắc quy và tất nhiên ắc qui sẽ chai và cần thay mới.
Nếu vài ngày mới phải sạc 1 lần thì tuổi thọ ắc quy sẽ lên tới 2-3 năm. Ngoài ra, mức độ tiêu thụ của ắc qui cũng phụ thuộc tới độ bền, chẳng hạn như xe chở tải quá nặng cũng khiến ắc qui xả nhanh; công suất động cơ mà ắc quy phải cung cấp điện càng lớn, ắc qui cũng càng nhanh hao. Cách sạc điện, cách vận hành xe cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến độ bền, tuổi thọ của ắc qui.
Sử dụng hợp lý để quãng đường đi được dài
Quãng đường mà xe đạp điện đi được trong mỗi lần sạc đầy ắc qui là chỉ số mà người dùng quan tâm nhất. Nhiều người dùng thường hiểu rằng chất lượng ắc qui xe đạp điện quyết định tới quãng đường đi được, tuy nhiên điều này không hoàn toàn đúng.
Thực tế chất lượng ắc qui của xe chạy được quãng đường 30km với ắc qui chạy được 50- 60km cho mỗi lần sạc đầy cũng chỉ tương đương nhau hoặc hơn nhau không nhiều. Quãng đường được quyết định bởi trọng lượng xe và động cơ xe rất nhiều. Các dòng xe nặng thường có động cơ khỏe, tiêu tốn điện năng hơn rất nhiều các dòng xe nhẹ khác. Các loại động cơ với hiệu suất khác nhau cũng ảnh hưởng tới quãng đường đi.
Người sử dụng cũng cần tuân thủ các hướng dẫn của nhà sản xuất về việc sử dụng xe và cách sạc điện làm sao cho tốt nhất. Xe vận hành không nên chở tải quá trọng lượng khuyến cáo, bởi chở quá tải không chỉ ảnh hưởng hệ thống lò xo mà còn nhanh làm hao pin.
Ắc qui mới thì nên sạc liên tục khoảng 2 ngày và sử dụng cạn điện ở lần đi đầu tiên rồi sạc lại. Những lần sau thì sạc khi pin còn trên 30%, chứ không nên để cạn điện mới sạc lại. Đặc biệt không nên sạc ắc qui xe đạp điện liên tục nhiều lần trong ngày khi ắc qui vẫn còn nhiều điện.
Chú ý các dấu hiệu cảnh báo
KS Trương Văn Hùng, Trung tâm Dịch vụ Kỹ thuật Hùng Lâm, khuyến cáo người sử dụng nên chú ý để sạc kịp thời, tốt nhất là khi còn khoảng 30% năng lượng, tránh dùng đến cạn kiệt nguồn pin, sẽ làm ắc qui nhanh chai hỏng. Ngoài ra cần nhận biết các dấu hiệu cho thấy ắc qui đã bắt đầu chai và cần thay ắc qui mới, hoặc các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mất an toàn để kịp thời xử lý.
Cụ thể, người sử dụng nên đi kiểm tra và thay mới ắc qui xe đạp điện nếu thấy đèn báo năng lượng của xe hoạt động không ổn định, thường xuyên nhấp nháy; hoặc vỏ bình ắc qui bị phồng; ắc qui thông báo đầy điện, nhưng chỉ đi được một đoạn đường rất ngắn; bộ nạp không nhảy đèn hoặc ắc qui phát nóng khi nạp điện,…
Xe ít đi cũng làm cho ắc qui chóng hỏng, bởi do cấu tạo của ắc qui, nếu không được sạc điện trong vòng 3-4 tháng, ắc qui sẽ nhanh chóng xuống cấp và không sử dụng lại được. Dù không sử dụng tới xe nhưng ắc qui sẽ vẫn xả và bị hao điện dần cho đến khi cạn kiệt điện. Nếu để lâu trong tình trạng cạt kiệt điện sẽ rất nhanh hỏng ắc qui. Vì vậy, tốt nhất bạn nên sạc đầy ắc qui, dù không sử dụng tới xe thì cũng nên sạc lại 1 tuần/ 1 lần cho ắc qui.
Huy Khánh
